Norwich - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

XI-wieczny budynek i centrum dla zwiedzających. Katedra w Norwich – katedra diecezji Norwich Kościoła Anglii.

Katedra została rozpoczęta w 1096 roku przez biskupa Herberta de Losingę, po przeniesieniu jego siedziby z Thetford i zbudowana z kamienia i zaprawy murarskiej oraz pokryta wapieniem Pierre de Caen. Dach złożony jest z ołowianych dachówek. Świątynia składa się z nawy oraz naw bocznych, chóru muzycznego, północnego transeptu z kaplicą, południowego transeptu z zakrystią, prezbiterium z przejściem i ambitem, południowej, południowo-wschodniej i północno-wschodniej kaplicy, wschodniej kaplicy. Od południa znajdują się krużganki. Osada saksońska i dwa kościoły zostały rozebrane, aby zrobić miejsce dla budynków. Katedra została ukończona w 1145 roku razem z wieżą w stylu normańskim zwieńczoną do dnia dzisiejszego drewnianą iglicą nakrytą ołowiem. Kilka epizodów zniszczeń wymagało odbudowy wschodniego szczytu i iglicy ale od ostatecznego montażu kamiennej iglicy w 1480 roku było kilka fundamentalnych przebudów struktury.^[1]

Normański zamek na wzgórzu z wystawami. Zamek Norwich to średniowieczna fortyfikacja królewska w mieście Norwich, w angielskim hrabstwie Norfolk. Wilhelm Zdobywca nakazał jego budowę w następstwie normańskiego podboju Anglii. Od 1220 do 1887 roku zamek był wykorzystywany jako więzienie. W 1894 roku Muzeum Norwich przeniosło się do zamku Norwich. W muzeum i galerii sztuki przechowywane są ważne obiekty z regionu, zwłaszcza dzieła sztuki, znaleziska archeologiczne i okazy z zakresu historii naturalnej.

Znaczenie historyczne zamku Norwich dla kraju zostało uznane w 1915 r., kiedy to został on wpisany na listę zabytków (Scheduled Ancient Monument). Budynki zamkowe, w tym zamek, przybudowana brama w stylu gotyckim i dawne skrzydła więzienne, otrzymały w 1954 r. status budynków zabytkowych klasy I. Zamek jest jednym z dwunastu obiektów dziedzictwa kulturowego miasta.^[2]

The Cow Tower to wieża artyleryjska nad rzeką Wensum w Norwich, Norfolk, Anglia. Zbudowana w latach 1398-1399 przez władze miasta w odpowiedzi na zagrożenie ze strony Francji i rdzennych angielskich rebeliantów, wieża miała bronić północno-wschodniego podejścia do Norwich za pomocą ręcznych armat i bombard. Stała poza głównymi murami miasta, blisko rzeki, gdzie jej wysokość pozwalała na ostrzał wyższego terenu po przeciwnej stronie miasta. Wieża została zaprojektowana tak, by w razie potrzeby pomieścić garnizon i była dobrze umeblowana, prawdopodobnie wykorzystując różne piętra do spożywania posiłków i spania.

W XV w. wieża była konserwowana i odegrała ważną rolę w Buncie Kettów w 1549 r., kiedy to rebelianci zaatakowali Norwich, rozstawiając artylerię i uszkadzając parapety wieży. Naprawy murów wieży pod koniec XIX wieku nieumyślnie spowodowały długotrwałe uszkodzenia. W 1953 roku wieża została objęta opieką Ministerstwa Robót Publicznych, które ustabilizowało jej stan w ramach pięcioletniego projektu konserwatorskiego. W XXI wieku Cow Tower jest zarządzana przez English Heritage i Radę Miasta Norwich; wieża jest jednak obecnie tylko skorupą, ponieważ piętra i dach budynku zostały utracone.

Okrągła wieża ma 11,2 m szerokości, 14,6 m wysokości i jest podzielona na trzy kondygnacje. Jej mury mają u podstawy grubość 1,8 metra (5 stóp 11 cali), rdzeń z kamienia krzemiennego, a od wewnątrz i na zewnątrz wyłożone są cegłą. Archeolog T. P. Smith uważa, że jest to "jeden z najwspanialszych średniowiecznych murów ceglanych" w Anglii. W ścianach znajdują się otwory strzelnicze dla mniejszych jednostek artyleryjskich, natomiast dach mógł służyć do podtrzymywania cięższych bombard, a szerokie otwory strzelnicze zapewniały broni odpowiednią przestrzeń do prowadzenia ognia. Cow Tower została specjalnie zaprojektowana do użycia artylerii prochowej, co czyni ją bardzo rzadką budowlą w Anglii w tym okresie: jedynymi bliskimi odpowiednikami są God's House Tower w Southampton i West Gate w Canterbury.^[5]

Norwich Market to targ na świeżym powietrzu, składający się z około 200 straganów, położony w centrum Norwich w Anglii. Został założony w drugiej połowie XI wieku, aby zaopatrywać normańskich kupców i osadników przybywających na te tereny po podboju Anglii przez Normanów. W obecnym miejscu funkcjonuje od ponad 900 lat.

W XIV wieku Norwich było jednym z największych i najlepiej prosperujących miast w Anglii, a Norwich Market był głównym ośrodkiem handlowym. Monarchia przekazała kontrolę nad targiem i dochody z niego miastu Norwich w 1341 roku, od tego czasu stanowił on znaczące źródło dochodów dla lokalnej rady. Uwolniony spod kontroli królewskiej rynek został zreorganizowany tak, by przynosił jak największe korzyści miastu. W drugiej połowie XIV wieku Norwich i okolice zniszczyła zaraza i głód, a liczba mieszkańców spadła o ponad 50%. Po latach zarazy Norwich znalazło się pod kontrolą miejscowych kupców, a gospodarka została odbudowana. Na początku XV wieku obok rynku wybudowano Guildhall, który służył jako centrum władz lokalnych i egzekwowania prawa. Jest to największy zachowany średniowieczny budynek publiczny w Wielkiej Brytanii poza Londynem. Do 1938 r. był siedzibą władz lokalnych, a do 1985 r. pełnił funkcję sądu.

W epoce georgiańskiej Norwich stawało się coraz popularniejszym celem podróży i przekształciło się w modne miasto handlowe. Budynki wokół rynku przekształciły się w luksusowe sklepy i zajazdy dla dorożek. Szczególnie modna była wschodnia strona rynku, którą nazwano Gentleman's Walk. W XIX wieku okolice rynku stały się bardzo zatłoczone, ale rada miejska nie była w stanie zebrać funduszy na poprawę sytuacji i niewiele zmian zostało wprowadzonych. Ponieważ wiele straganów na rynku było własnością prywatną, rada nie była w stanie zmienić układu rynku na bardziej racjonalny.

Po pierwszej wojnie światowej władze lokalne zaczęły systematycznie wykupywać wszystkie stragany na rynku, aż w końcu cały rynek stał się własnością publiczną. W latach trzydziestych XX wieku rynek został radykalnie przebudowany: stragany ustawiono w równoległe rzędy, a wzdłuż całej zachodniej strony rynku wybudowano nowy ratusz, który zastąpił nieodpowiedni wówczas Guildhall. Ten nowy układ przetrwał z niewielkimi zmianami do końca XX wieku. W latach 90. rynek zaczął podupadać, a w 2003 roku pojawiły się propozycje kolejnej radykalnej przebudowy tego obszaru. Propozycje te wzbudziły ogromne kontrowersje i zostały zarzucone w 2004 roku na rzecz projektu, w którym zachowano równoległe rzędy straganów, ale stare stragany zastąpiono stalowymi jednostkami po cztery stragany każda. Przebudowany rynek został ukończony na początku 2006 roku i jest jednym z największych rynków w Wielkiej Brytanii.^[6]

The Forum to budynek społecznościowy w Norwich, Norfolk w Anglii. Stoi naprzeciwko kościoła St Peter Mancroft. Zbudowany na miejscu poprzedniej biblioteki w Norwich, która spłonęła w 1994 roku, został zaprojektowany przez Michael Hopkins and Partners i zbudowany jako projekt milenijny dla wschodniej Anglii, ukończony w październiku 2001 roku. Forum jest częścią Norwich 12, kolekcji godnych uwagi budynków w Norwich, obejmującej okres normański, średniowieczny, gruziński, wiktoriański i współczesny. Co roku odwiedza go ponad 2,5 miliona osób.

Większość powierzchni publicznej budynku zajmuje biblioteka Norfolk & Norwich Millennium (NML), która mieści się na wszystkich trzech piętrach i jest regularnie uznawana za najpopularniejszą bibliotekę w Wielkiej Brytanii. W budynku mieści się także lokalne Centrum Informacji Turystycznej oraz biura i studia BBC East, w których nadawane są regionalne wiadomości telewizyjne BBC Look East oraz lokalna stacja radiowa BBC Radio Norfolk. Otwarta antresola wychodzi na piętro i szklany front budynku. Obecnie mieści się tam restauracja Pizza Express. Amfiteatralne schody z przodu budynku były miejscem takich wydarzeń, jak amatorskie przedstawienia teatralne, opera na wolnym powietrzu, konkursy muzyczne, wystawy sztuki, procesje i uroczystości. Ponieważ Forum jest finansowane częściowo z dotacji loterii, niektóre wydarzenia są bezpłatne. Forum jest powszechnie wykorzystywane jako miejsce spotkań, a plac przyciąga deskorolkowców i biegaczy.^[9]

Waterloo Park to wpisany na listę Grade II* park publiczny w Norwich, w hrabstwie Norfolk. Stanowi jeden z szeregu parków publicznych założonych w Norwich w latach 30. XX wieku przez kapitana Arnolda Sandys-Winscha, które zostały zbudowane przez bezrobotnych mężczyzn z funduszy rządowych. Pierwotny park, znany jako Catton Recreation Ground, został otwarty w maju 1904 roku. Kiedy w 1933 roku otwarto przeprojektowany park, uznano go za najwspanialszy we wschodniej Anglii, z pawilonem w stylu architektury modernistycznej, trybuną, obiektami sportowymi, ogrodami i placem zabaw dla dzieci. Zieleńce są jednym z najdłuższych w Wielkiej Brytanii ogrodów znajdujących się w przestrzeni publicznej.

Układ parku Waterloo pozostał w dużej mierze niezmieniony od lat 30. XX wieku, choć od tego czasu wprowadzono zmiany w pierwotnym ogrodzie dziecięcym, kręgielni i większości trawiastych kortów tenisowych. Po latach względnego zaniedbania główne budynki parku zostały odrestaurowane w 2000 roku, a dawno zamknięty pawilon został ponownie otwarty jako kawiarnia w 2017 roku; po tym, jak został zmuszony do zamknięcia trzy lata później, został ponownie otwarty w listopadzie 2021 roku. Park jest utrzymywany przez Radę Miasta Norwich. W 2021 roku park uzyskał status Zielonej Flagi.^[11]

Norwich War Memorial to pomnik z czasów I wojny światowej w Norwich we wschodniej Anglii. Został zaprojektowany przez Sir Edwina Lutyensa i był ostatnim z jego ośmiu cenotafów wzniesionych w Anglii. Zanim Lutyens zaangażował się w projekt, powstało już kilka nieaktualnych propozycji upamiętnienia poległych w wojnie mieszkańców Norwich, a w 1926 roku nowo wybrany burmistrz miasta był zdeterminowany, by doprowadzić do budowy pomnika przed odejściem z urzędu. Zorganizował apel, którego celem było zebranie funduszy dla lokalnych szpitali na upamiętnienie poległych, a także na budowę pomnika. Zlecił to zadanie Lutyensowi, który zaprojektował pusty grób na szczycie niskiej ściany parawanowej, z której wystaje Kamień Pamięci. Na obu końcach znajdują się wykonane z brązu flamastry, w których można zapalić gaz, aby wydobyć płomień. Lutyens zaprojektował także tablicę honorową, na której wypisane są nazwiska zmarłych mieszkańców miasta, a która została zainstalowana w zamku w Norwich w 1931 r.

Pomnik odsłonił 9 października 1927 r. miejscowy weteran inwalidzki. W 1938 r. przeniesiono go z pierwotnego miejsca, aby stał się centralnym punktem ogrodu pamięci między rynkiem a ratuszem. W 2004 roku okazało się, że konstrukcja, na której zbudowano ogród, jest niestabilna i pomnik został zamknięty w oczekiwaniu na remont, który rozpoczął się w 2008 roku. Prace zakończyły się w 2011 r. W tym czasie pomnik, który popadł w ruinę w czasie, gdy był zamknięty, został odrestaurowany i obrócony tak, by stał nie na rynku, lecz naprzeciwko ratusza. Poświęcono go ponownie w dniu zawieszenia broni w 2011 r. i obecnie jest on obiektem zabytkowym klasy II*. W 2015 r. stał się częścią "narodowej kolekcji" pomników wojennych Lutyensa.^[14]

The Theatre Royal to teatr w stylu art déco w Norwich, Norfolk, Anglia. 31 stycznia 2008 roku obchodził 250. rocznicę powstania i jest jednym z najstarszych działających teatrów w kraju. Przez lata występowało tu wiele znanych zespołów, w tym Debbie McGee, Ching Lau Lauro, William Charles Macready, Charles Kean, Tom Thumb i jego małżonka, Paganini, Donald Sinden, Bernard Cribbins i Balet Bolszoj.

Odbywają się w nim liczne przedstawienia objazdowe. W 2007 roku teatr został wyremontowany za 10 milionów funtów według projektu Tim Foster Architects.

W 2015 roku pod kierownictwem ówczesnego dyrektora generalnego Petera Wilsona MBE rozpoczęto plany budowy nowego budynku Stage Two o wartości 15 mln funtów. Nowy budynek miał pomieścić jedną z najbardziej zaawansowanych technicznie placówek edukacji artystycznej w Europie oraz nowe audytorium na 200 miejsc.

W 2016 roku ogłoszono, że po 25 latach pracy Peter Wilson opuszcza Theatre Royal. Później ogłoszono, że nowe audytorium będzie nosić nazwę Peter Wilson Studio.

W połowie 2016 roku Stephen Crocker, były zastępca dyrektora naczelnego teatru The Lowry, został ogłoszony nowym dyrektorem naczelnym.

W 2019 roku Norwich Theatre Royal został przemianowany na grupę Norwich Theatre wraz z Norwich Playhouse.^[16]

Dragon Hall to wpisana na listę zabytków Grade-1 średniowieczna hala handlowa kupca, znajdująca się przy King Street w Norwich, Norfolk, w pobliżu rzeki Wensum, a od 2018 roku będąca domem dla National Centre for Writing. Uważa się, że jest to jedyna taka hala handlowa w Europie Północnej, której właścicielem jest jeden człowiek. Budynek stoi przy głównej drodze prowadzącej przez miasto w XV wieku, z połączeniami transportu rzecznego przez Great Yarmouth z krajami Niderlandów. Dragon Hall jest obecnie uznawana za jeden ze średniowiecznych klejnotów architektonicznych Norwich i ikonę miasta.

Wielka Sala na pierwszym piętrze została zbudowana w XV wieku, ale niektóre części terenu są starsze. Badania archeologiczne wykazały istnienie anglosaskiej chaty z około 1000 roku pod Halą. W północnej części terenu, pod koniec XIII wieku, opactwo w Woburn, Bedfordshire, posiadało przetwórnię ryb z różnymi budynkami gospodarczymi i drogą prowadzącą do nabrzeża. Znajdował się tam również mur graniczny z dużym ceglanym łukiem zapewniającym dostęp do King Street. Około 1330 r. w południowej części tego terenu zbudowano budynek mieszkalny w kształcie litery L, należący do Johna Page'a, z poddaszem i wejściem od strony południowej z Old Barge Yard.

Około 1427 roku Robert Toppes, kupiec z Norwich, przebudował ten teren na kompleks handlowy. Na części XIV-wiecznego domu halowego oraz na istniejącym murze granicznym i ceglanym łuku zbudował swoją halę handlową na pierwszym piętrze. Zachował XIV-wieczne wejście do hali dla swoich klientów. Z pasażu wejściowego klienci wchodzili po nowych schodach do hali handlowej na pierwszym piętrze. Była to konstrukcja drewniana o siedmiu przęsłach z dachem wieńcowym, ozdobionym rzeźbieniami w spandrelach przedstawiającymi 14 smoków. Do budowy hali użyto dębu angielskiego, do czego wykorzystano około 1000 drzew. Na tyłach budynku stworzono dziedziniec z dostępem do rzeki, służący do importu i eksportu towarów, magazyn pod halą oraz nowe schody prowadzące z dziedzińca do rozbudowanego podziemia. Część budynku hali została zachowana jako recepcja na parterze.^[22]

Norwich Puppet Theatre to unikalne na skalę krajową miejsce poświęcone lalkarstwu, mieszczące się w średniowiecznym kościele św. Jakuba Mniejszego (Grade 1 listed building) w mieście Norwich w Anglii.

Obecnie mieści 165-miejscową widownię, 50-miejscowe studio, warsztaty, galerię wystawową, sklep i licencjonowany bar. Jest to jedyny teatr we wschodnim regionie Wielkiej Brytanii, który przez cały rok realizuje program rozrywkowy skierowany do rodzin z dziećmi. Teatr gości wiele zespołów objazdowych z Wielkiej Brytanii i z zagranicy, regularnie organizuje warsztaty edukacyjne dla dzieci i dorosłych oraz szkolenia dla praktyków teatru.

Teatr jest nadal wspierany przez Radę Hrabstwa Norfolk i Radę Miasta Norwich, a także przez fundacje, takie jak: Garfield Weston Foundation, Geoffrey Watling, Norwich Town Close Estate oraz John Jarrold Trust.^[26]

Mousehold Heath to swobodnie dostępny obszar wrzosowisk i lasów, który leży na północny wschód od średniowiecznych granic miasta Norwich, we wschodniej Anglii.

Nazwa ta odnosi się również do znacznie większego obszaru otwartych wrzosowisk, które niegdyś rozciągały się od Norwich prawie do Broads, a które były wolne od drzew zarówno dzięki działalności człowieka, jak i wypasaniu sadzonek przez zwierzęta. Krajobraz ten uległ przekształceniu w XIX w. w wyniku przegrodzenia i obecnie w dużej mierze zanikł, ponieważ prawie cały został przekształcony w pola uprawne lub parki krajobrazowe, powrócił do lasów lub został wchłonięty przez szybki rozwój Norwich i okolicznych wsi, gdzie wybudowano nowe drogi, sklepy, domy i jednostki przemysłowe. Obecne wrzosowisko Mousehold składa się głównie z lasów liściastych, z odosobnionymi obszarami wrzosowisk, które są aktywnie zarządzane. Jest on domem dla wielu rzadkich owadów, ptaków i innych kręgowców.

Na wrzosowisku wzniesiono kaplicę poświęconą Williamowi z Norwich (miejscowemu dziecku, które zostało zamordowane w 1144 r.), z której niewiele dziś pozostało. W 1549 r. Robert Kett wraz ze swoimi zwolennikami rozbił na wrzosowisku obóz na kilka dni przed stłumieniem przez władze ich powstania. W przeszłości wrzosowiska były wykorzystywane przez miejscową ludność do zbierania opału, żywności i materiałów budowlanych, a także do wydobywania piasku, gliny i żwiru. Jego fragmenty były wykorzystywane jako poligon kawalerii, tor wyścigowy, baza Sił Powietrznych Armii Stanów Zjednoczonych, lotnisko i obóz jeniecki. Obecnie ostatnia pozostałość pierwotnego Mousehold Heath, zarządzana przez Radę Miasta Norwich, jest otoczona ze wszystkich stron przez zabudowę mieszkaniową i przemysł lekki.^[33]