Niemcy - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Duży klasycystyczny łuk dzielący miasto. Brama Brandenburska – zabytkowa budowla w Berlinie, zaprojektowana przez niemieckiego architekta Carla Gottharda Langhansa. Budowano ją w latach 1788–1791. Jest jednym z charakterystycznych punktów miasta.

Budowana po wojnie siedmioletniej, w czasach umacniania się Królestwa Prus. W 1793 roku została wzbogacona kwadrygą, którą powoziła naga wówczas Wiktoria, bogini zwycięstwa uwieńczona dębowymi liśćmi. Pomalowana na biało budowla została wtedy nazwana Bramą Pokoju.

Brama Brandenburska jako symbol Pokoju i Wolności od 3 października 1990, w rocznicę zjednoczenia Niemiec, jest znowu w swej oryginalnej formie. Remont tej historycznej budowli trwał dwa lata.

Zabytek znajduje się na niemieckich rewersach monet 10, 20 i 50 eurocentów jako symbol zjednoczenia państwa niemieckiego.^[1]

Architektura z lat 60. i platforma widokowa. Berliner Fernsehturm – Berlińska Wieża Telewizyjna znajduje się w berlińskiej dzielnicy Mitte, w pobliżu Alexanderplatz, a sięgając wysokości 368 metrów jest najwyższym budynkiem w Niemczech i czwartym co do wielkości wolnostojącym obiektem w Europie. Ukończona w 1969 roku, była na tamten czas drugą co do wielkości wieżą telewizyjną na świecie, zaś obecnie zaliczana jest do dziesięciu najpopularniejszych zabytków w Niemczech z ponad milionem zwiedzających rocznie.

Wieża telewizyjna w stylu międzynarodowym wzniesiona została w latach 1965-1969 przez Deutsche Post NRD w historycznym centrum Berlina (część dzielnicy Mitte). Otwarcie nastąpiło 3 października 1969 roku. Budynek jest wyższy o ponad 220 metrów od starej berlińskiej wieży radiowej z lat dwudziestych XX wieku w zachodniej części miasta. Jako symbol i punkt orientacyjny widoczny z daleka, kształtuje panoramę miasta. W pierwszych scenach filmów związanych z Berlinem, stolica jest często symbolizowana przez wieżę telewizyjną obok budynków takich, jak Brama Brandenburska, Kolumna Zwycięstwa i budynek Reichstagu.

Oprócz swojej głównej funkcji, jako miejsca lokalizacji kilku nadajników stacji radiowych i telewizyjnych, budynek ten, zwany wewnętrznie „Wieżą Telekomunikacyjną 32”, służy jako wieża widokowa z piętrem widokowym, barem na wysokości 203 metrów i restauracją obrotową. Ponadto Berlińska Wieża Telewizyjna służy jako miejsce organizacji wydarzeń i imprez. Szczególny i charakterystyczny dla miasta budynek przeszedł jako symbol silną transformację. Po zjednoczeniu Niemiec przekształcił się on z przywłaszczonego politycznie narodowego symbolu NRD w symbol całego miasta w zjednoczonym Berlinie. Ze względu na swoją uniwersalną i ponadczasową stylistykę jest coraz częściej używany jako znak firmowy i utożsamiany z Berlinem i Niemcami. W 1979 r. berlińska wieża telewizyjna otrzymała w NRD status pomnika, który zachowano po zjednoczeniu Niemiec.^[3]

Gotycka katedra z bliźniaczymi wieżami. Katedra Kolońska – archikatedra, największy i najważniejszy kościół w niemieckiej Kolonii. W latach 1313 do 1782 świątynia była siedzibą biskupstwa, od 1795 do dziś arcybiskupstwa kolońskiego.

Budowa obecnej gotyckiej świątyni rozpoczęła się w 1248 i trwała z przerwami ponad 600 lat do 1880. Usytuowana na miejscu rzymskiej świątyni z IV wieku i późniejszego kościoła z czasów karolińskich nieopodal rzeki Ren katedra kolońska ma 144 m długości i 86 m szerokości oraz wieże o wysokości 157,38 m Po ukończeniu wież (około 1870) katedra była najwyższą budowlą świata do 1884. Jest drugą co do wysokości gotycką budowlą sakralną na świecie (po katedrze w Ulm) i trzecią co do wielkości katedrą świata pod względem powierzchni (po katedrze Świętej Marii w Sewilli i katedrze Narodzin Świętej Marii w Mediolanie). Powierzchnia kościoła wraz z wieżami to 7000 m². W 1996 r. katedra została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Budowla jest wizytówką zarówno Kolonii, jak i całych Niemiec, masowo odwiedzaną przez pielgrzymów i turystów; w 2001 było to blisko 6 mln osób. W 2005 roku katedra była jednym z głównych punktów programu Światowych Dni Młodzieży pod przewodnictwem papieża Benedykta XVI.

Budowę świątyni rozpoczęto nie tylko na potrzeby liturgiczne, lecz także dla umieszczenia w niej sprowadzonych z Mediolanu relikwii Trzech Króli. Wysokie prezbiterium jest ideowym nawiązaniem do średniowiecznych relikwiarzy. Relikwie uczyniły Kolonię ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym w średniowieczu, obok takich miejsc jak Rzym, Jerozolima, Santiago de Compostela i Akwizgran.

Pod względem architektonicznym katedra stanowi cenny przykład recepcji francuskiego gotyku katedralnego oraz rozpowszechnionej na terenie krajów Rzeszy metody wielokrotnego stosowania elementów wertykalnych wewnątrz i na elewacjach zewnętrznych. W XIX wieku była jednym z najważniejszych źródeł inspiracji dla architektury neogotyckiej. Ukończenie budowy kolońskiej katedry było cenną okazją do poznania średniowiecznej sztuki budowlanej, inspiracją dla kształtującego się w Niemczech romantyzmu, do kształtowania idei umocnienia niemieckiego katolicyzmu, głoszonych m.in. przez Augusta Reicherspergera.

Wystrój wnętrza tworzy cenny zbiór sztuki średniowiecznej, nowożytnej i nowoczesnej. Spośród nich wyróżniają się dominujący nad gotyckim ołtarzem głównym z II poł. XIII w. relikwiarz Trzech Króli, przedromański krucyfiks Gerona, gotyckie ołtarze Świętej Klary z XIV w. oraz Ołtarz Patronów Miasta – drugi z nich jest dziełem Stefana Lochnera. Ponadto gotyckie rzeźby Marii, Jezusa, Apostołów oraz Madonny Mediolańskiej i Pięknej Madonny, gotyckie stalle, liczne witraże z XIII–XX w.

Na wieżach katedry wisi dwanaście dzwonów, w tym cztery gotyckie z XIV i XV stulecia oraz największy bijący dzwon w Europie – Dzwon Świętego Piotra.^[7]

Odrestaurowany renesansowy pałac z ogrodami. Pałac Pillnitz to odrestaurowany barokowy pałac na wschodnim krańcu miasta Drezno w niemieckim kraju związkowym Saksonia. Znajduje się na brzegu Łaby, w dawnej wsi Pillnitz. Pałac był letnią rezydencją wielu elektorów i królów Saksonii; znany jest również z Deklaracji Pillnitz z 1791 roku.

Kompleks składa się z trzech głównych budynków: Pałacu Rzecznego (Wasserpalais) na nabrzeżu rzeki, Pałacu Górnego (Bergpalais) na wzgórzu, obydwa są barokowe z elementami chinoiseryjnymi, oraz późniejszego neoklasycystycznego Nowego Pałacu (Neues Palais), który łączy je ze sobą po stronie wschodniej. Budynki zamykają barokowy ogród i są otoczone dużym parkiem publicznym.

Obecnie w budynkach mieści się Muzeum Rzemiosła Artystycznego (Kunstgewerbemuseum) Państwowych Zbiorów Sztuki w Dreźnie oraz Schlossmuseum.^[18]

Słynny pałac Fryderyka II Wielkiego. Pałac Sanssouci – rokokowy pałac Hohenzollernów we wschodniej części parku Sanssouci w Poczdamie.

Wzniesiony w latach 1745–1747 jako rezydencja letnia na zlecenie króla Prus Fryderyka II Wielkiego przez Georga Wenzeslausa von Knobelsdorffa według szkiców fundatora. Przebudowany i rozbudowany w latach 1840–1842 przez Ludwiga Persiusa (projekty) i Ferdinanda von Arnima (kierownictwo budowy) na życzenie Fryderyka Wilhelma IV.

Pałac Sanssouci należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie (2008) o pielęgnację i restaurację pałacu troszczy się Fundacja Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburg (niem. Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg).^[19]

Słynna katedra, kaplica Karola Wielkiego. Katedra w Akwizgranie – kościół katedralny pod wezwaniem św. Marii w Akwizgranie w zachodnich Niemczech. Katedra składa się z trzech części, z których najstarszą jest dawna kaplica pałacowa Karola Wielkiego – jeden z nielicznych zachowanych zabytków sztuki karolińskiej. W dobie wczesnego romanizmu dobudowano westwerk. W XIV w. rozpoczęto budowę gotyckiego prezbiterium, które jest miejscem spoczynku Karola Wielkiego. Prezbiterium pełni funkcję sanktuarium mieszczącego cztery najwyższej wagi relikwie Marii, Jezusa oraz Jana Chrzciciela, które pochowane są w późnoromańskim relikwiarzu Marii. Świątynia była jednym z najważniejszych ośrodków pielgrzymkowych w Europie, a dawna tradycja wystawiania co siedem lat relikwii jest kontynuowana w niej do dziś.

Katedra przez 600 lat (936–1531) była miejscem koronacji 30 władców Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W roku 1930 świątynia przemianowana została na katedrę.

W 1978 katedra w Akwizgranie została wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO jako pierwszy obiekt na terenie Niemiec i jeden z trzech pierwszych w Europie.^[20]

Muzeum w zabytkowej kopalni węgla. Kompleks przemysłowy kopalni i koksowni Zollverein w Essen – dawny kompleks przemysłowy na północy Essen w zachodnich Niemczech, obejmujący kopalnię węgla kamiennego i koksownię. Nazwa kompleksu pochodzi od Niemieckiego Związku Celnego, XIX-wiecznej organizacji gospodarczej, której działalność przyczyniła się do zjednoczenia Niemiec.

Pierwszy szyb wydobywczy na terenie Zollverein stanął w 1847 r. – wydobycie rozpoczęto w 1851 i kontynuowano nieprzerwanie do 1986. Węgiel w dużej mierze wykorzystywany był na miejscu do produkcji koksu, najpierw w wielu mniejszych koksowniach bezpośrednio w sąsiedztwie szybów wydobywczych, a następnie w koksowni centralnej. Od lat 50. XX w. kompleks uważany był za największy tego rodzaju w Europie. Wskutek narastających problemów gospodarczych kopalnię zamknięto w 1986 a koksownię w 1993.

Kompleks – po zamknięciu objęty ochroną konserwatorską – tworzy unikatowe świadectwo historii techniki i architektury przemysłowej XX w. – stanowi jedną z głównych atrakcji Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ang. European Industry Heritage Route, ERIH) – leży na szlaku tematycznym „Górnictwo: Skarby ziemi” i na regionalnym Szlaku Zagłębia Ruhry.

W 2001 kompleks Zollverein został wpisany na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.^[23]

Zamek w Poczdamie, Niemcy. Pałac Babelsberg – neogotycki pałac z XIX w. w poczdamskiej dzielnicy Babelsberg.

Zaprojektowany przez Karla Friedricha Schinkla (1834) dla księcia pruskiego Wilhelma Friedricha Ludwiga, późniejszego cesarza Wilhelma I. Wybudowany w latach 1835–1849, po śmierci Schinkla w 1841, prace kontynuowali Ludwig Persius oraz Johann Heinrich Strack. Przez ponad 50 lat pałac pozostawał letnią rezydencją cesarza i jego żony Augusty.

Pałac Babelsberg należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie o pielęgnację i restaurację pałacu troszczy się Fundacja Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburg (niem. Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg).^[29]

Muzeum w Essen, Niemcy. Muzeum Folkwang – muzeum sztuki nowoczesnej w Essen.

Nazwa muzeum pochodzi od Folkvangar (Pałac ludu) z nordyckiego eposu Edda i oznaczającego pałac bogini Frei.

Muzeum zostało założone w roku 1902 przez Karla Ernsta Osthausa (1874-1921) w westfalskim mieście przemysłowym Hagen. Muzeum Folkwang stało się wkrótce przodującym muzeum sztuki współczesnej w Niemczech. Po śmierci fundatora muzeum przeszło na własność miasta Essen i zostało połączone z istniejącym od roku 1906 miejskim muzeum sztuki.

W latach dwudziestych i na początku lat trzydziestych zbiory muzeum wzbogacały się drogą zakupów dzieł sztuki współczesnej. Po dojściu do władzy Hitlera muzeum stało się celem ataków ze względu na fakt, że zbiory dzieł sztuki od impresjonizmu do współczesności nie odpowiadały oficjalnie popieranej „sztuce narodowej”. W roku 1937 w akcji konfiskaty „sztuki zdegenerowanej” muzeum straciło najpierw 59 obrazów, w dalszym ciągu akcji skonfiskowano praktycznie wszystkie wartościowe obrazy sztuki XX wieku. Ówczesny dyrektor muzeum, Klaus Graf Baudissin, był aktywnym członkiem NSDAP i popierał rabunek zbiorów zarządzanego przez siebie muzeum.

Po zniszczeniach wojennych muzeum udostępniono zwiedzającym w roku 1960. Udało się odkupić część dzieł sprzedanych przez władze hitlerowskie za granicę. Konserwatorzy uratowali wiele dzieł uszkodzonych wskutek niewłaściwego przechowywania.

W roku 2006 zapadła decyzja o budowie kosztem 55 milionów euro nowego budynku muzeum według projektu brytyjskiego architekta Davida Chipperfielda. Otwarcie nowego budynku odbyło się 28 stycznia 2010. W nowym gmachu przewidziano m.in. pomieszczenia dla niemieckiego muzeum plakatu.^[30]

Wieloletnie zoo z programem ochrony. Ogród Zoologiczny w Lipsku lub Zoo w Lipsku to ogród zoologiczny w Lipsku, w Niemczech. Pierwszy raz został otwarty 9 czerwca 1878 roku. Po I wojnie światowej, w 1920 roku, został przejęty przez miasto Lipsk. Obecnie zajmuje powierzchnię 27 hektarów i zawiera około 850 gatunków zwierząt. Do 2020 roku w zoo znajdowało się sześć różnych światów tematycznych, których celem było stworzenie siedlisk odpowiednich dla prezentowanych gatunków.

Ogród zoologiczny w Lipsku jest znany na arenie międzynarodowej ze swoich wielkich projektów budowlanych, takich jak Pongoland (mieszczący goryle, szympansy, bonobo i orangutany) oraz Gondwanaland (druga co do wielkości na świecie kryta hala lasów deszczowych o powierzchni 1,65 ha). Wyhodowano tu ponad 2000 lwów, 250 rzadkich tygrysów syberyjskich i inne zwierzęta mięsożerne, takie jak niedźwiedzie. Ogród Zoologiczny w Lipsku został nazwany "ogrodem zoologicznym przyszłości". Jest on uznawany za najlepsze zoo w Niemczech i drugie w Europie (po Wiedniu).^[35]

Ruiny zamku z XVI w. na zboczu wzgórza. Zamek w Heidelbergu – zamek gotycko-renesansowy położony na zboczu góry Königstuhl w Heidelbergu w Niemczech.

Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z roku 1225. Jego budowę podzielić można na dwa okresy główne: późnośredniowieczno-gotycki w latach ok. 1400 do 1544, w których był zamkiem obronnym oraz renesansowy w latach ok. 1549 do 1620, kiedy pełnił funkcję reprezentacyjnej rezydencji.

Zamek słynął z pięknego ogrodu Hortus Palatinus. Został zburzony w 1693 roku oraz częściowo spalony w wyniku uderzenia piorunu w roku 1764. W XIX wieku stał się symbolem niemieckiego romantyzmu.

Znajduje się w nim Wielka Beczka (Großes Fass) – największa beczka do wina na świecie; oraz jedyne w swoim rodzaju Muzeum Aptekarstwa (Apothekenmuseum).^[38]

Kompleks poświęcony starożytnemu greckiemu półbogowi. Pomnik Herkulesa jest ważnym punktem orientacyjnym w niemieckim mieście Kassel. Znajduje się on w parku Bergpark Wilhelmshöhe w północnej Hesji w Niemczech.

Herkules to miedziana rzeźba przedstawiająca starożytnego greckiego półboga Heraklesa (gr. Ηρακλής, niem. Herkules). Posąg znajduje się na szczycie piramidy, która stoi na ośmiokącie; posąg i inne części pomnika zostały zbudowane w różnym czasie. Obecnie nazwa "Herkules" odnosi się nie tylko do posągu, ale do całego pomnika, łącznie z Oktagonem i Piramidą. Pomnik jest najwyższym punktem w parku Wilhelmshöhe Bergpark.

Pomnik znajduje się w Bad Wilhelmshöhe, na wschodnim grzbiecie Habichtswald. Zbudowano go w sztucznej dolinie Karlsbergu (526 m n.p.m.) na najbardziej wysuniętym na zachód i jednocześnie najwyższym miejscu (515 m n.p.m.) linii widoku Schloss Wilhelmshöhe - Herkules.

23 czerwca 2013 roku Park Górski i Herkules zostały ogłoszone Światowym Dziedzictwem UNESCO podczas spotkania w Phnom Penh.^[41]

Średniowieczny kościół z dużymi organami piszczałkowymi. Kościół Świętego Sebalda – romańsko-gotycki kościół w Norymberdze, we Frankonii. Pierwotne dedykowany świętemu Piotrowi i Katarzynie Aleksandryjskiej, a następnie świętemu Sebaldowi, VIII-wiecznemu pustelnikowi i misjonarzowi, który jest patronem Norymbergi. Dawna fara górnej części Starego Miasta, należąca do diecezji bamberskiej. Od reformacji do dnia dzisiejszego kościół należy do gminy ewangelickiej.

Znany od XII w. W następnym stuleciu wzniesiono romańską, dwuchórową bazylikę, która na początku XIV stulecia otrzymała wczesnogotyckie nawy boczne i kaplice. W 1379 ze względu na kult św. Sebalda spoczywającego we wschodniej części kościoła wzniesiono wielki, trójnawowy chór wschodni zbudowany w stylu gotyku parlerowskiego. Zniszczony w 1945 i odbudowany w latach 50. XX w.

Od strony architektonicznej łączy formy późnoromańskie (chór zachodni, korpus nawowy) z gotyckimi (prezbiterium, kaplice boczne, portale wejściowe). Zachowała się w znacznej części gotycka dekoracja architektoniczna i wystrój wnętrza, m.in. dwie figury Madonny z Dzieciątkiem (XIV i XV w.), św. Krzysztofa (1442 r.), św. Katarzyny z ok. 1320. późnogotycki nagrobek świętego Sebalda, dzieło Piotra Vischera Starszego, trzy dzieła Wita Stwosza (rzeźby Chrystusa i Marii, epitafium Pawła Volckamera oraz krucyfiks Mikołaja Wickla), XIV-wieczne sakramentarium, witraże.

Wraz z kościołem NMP i kościołem Św. Wawrzyńca należy do głównych kościołów miasta. Jest położony na Albrecht-Dürer-Platz, naprzeciwko starego ratusza.^[44]

Romańska katedra z XI wieku. Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Szczepana w Spirze – kościół katedralny z XI/XII wieku w Spirze w Nadrenii-Palatynacie w południowo-zachodniej części Niemiec. Największa zachowana do dnia dzisiejszego świątynia romańska na świecie, niegdyś ustępowała wielkością jedynie kościołowi opackiemu w Cluny. Wzniesiona z fundacji cesarzy salickich, służąca dla prestiżowych nabożeństw i dworskich ceremonii. Katedra była kościołem grzebalnym cesarzy i władców Rzeszy dynastii salickiej oraz staufickiej i habsburskiej. Spalona w 1689 r. Odbudowana i częściowo zrekonstruowana w XVIII–XIX wieku. Cenny przykład architektury romańskiej w Niemczech, jedna z trzech katedr cesarskich typu nadreńskiego.

W 1981 r. katedra w Spirze została wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.^[46]

Ogród zoologiczny w Heidelbergu, Niemcy. Ogród Zoologiczny w Heidelbergu – otwarty 20 listopada 1934 r. ogród zoologiczny i jedna z największych atrakcji miasta położona poza jego historycznym centrum, na terenie osiedla Neuenheim.

Ogród powstał z inicjatywy ornitologa prof. Otto Fehringera i chemika oraz noblisty prof. Carla Boscha w 1934 r. Ogród stopniowo rozwijał się i przekształcał w kierunku nowoczesnego centrum edukacji i ochrony zwierząt. Od 1998 r. kierownikiem ogrodu został dr Klaus Wünnemann. Zoo jest członkiem stowarzyszenia Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA). Ogród prowadzi też projekty ochrony zwierząt in situ w Urugwaju, na Madagaskarze i Filipinach.

Pod koniec 2012 r. na obszarze 10,2 ha żyły 1443 zwierzęta z 174 gatunków z całego świata. Największą grupą są ptaki, których jest 60 gatunków i 544 osobniki.^[48]