Poczdam - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Słynny pałac Fryderyka II Wielkiego. Pałac Sanssouci – rokokowy pałac Hohenzollernów we wschodniej części parku Sanssouci w Poczdamie.

Wzniesiony w latach 1745–1747 jako rezydencja letnia na zlecenie króla Prus Fryderyka II Wielkiego przez Georga Wenzeslausa von Knobelsdorffa według szkiców fundatora. Przebudowany i rozbudowany w latach 1840–1842 przez Ludwiga Persiusa (projekty) i Ferdinanda von Arnima (kierownictwo budowy) na życzenie Fryderyka Wilhelma IV.

Pałac Sanssouci należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie (2008) o pielęgnację i restaurację pałacu troszczy się Fundacja Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburg (niem. Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg).^[1]

Zamek w Poczdamie, Niemcy. Pałac Babelsberg – neogotycki pałac z XIX w. w poczdamskiej dzielnicy Babelsberg.

Zaprojektowany przez Karla Friedricha Schinkla (1834) dla księcia pruskiego Wilhelma Friedricha Ludwiga, późniejszego cesarza Wilhelma I. Wybudowany w latach 1835–1849, po śmierci Schinkla w 1841, prace kontynuowali Ludwig Persius oraz Johann Heinrich Strack. Przez ponad 50 lat pałac pozostawał letnią rezydencją cesarza i jego żony Augusty.

Pałac Babelsberg należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie o pielęgnację i restaurację pałacu troszczy się Fundacja Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburg (niem. Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg).^[3]

XIX-wieczny pałac z pomieszczeniami gospodarczymi. Nowa Oranżeria – neorenesansowy budynek łączący funkcję oranżerii i mieszkalnego pałacu, znajdujący się w Poczdamie, w północnej części parku Sanssouci. Jest ostatnim i zarazem największym budynkiem pałacowym wybudowanym w parku Sanssouci. Powstał na zlecenie i w oparciu o szkice Fryderyka Wilhelma IV w latach 1851-1864 według projektu architektów Ludwiga Persiusa, Friedricha Augusta Stülera i Ludwiga Ferdinanda Hessego.

Nowa Oranżeria należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie gmach jest własnością Fundacji Pruskie Pałace i Ogrody Berlina-Brandenburgii (niem. Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg).^[7]

Zamek w Poczdamie, Niemcy. Neue Kammern – barokowy pałac w parku Sanssouci w Poczdamie. Wybudowany w 1745 r. na zlecenie króla pruskiego Fryderyka Wielkiego według projektu Georga Wenzeslausa von Knobelsdorffa. Zlokalizowany po zachodniej stronie pałacu Sanssouci, tworzy przeciwwagę dla wzniesionej po stronie wschodniej Galerii Malarstwa. Początkowo służył jako oranżeria. Przebudowany na pawilon gościnny w latach 1771–1775 przez Georga Christiana Ungera, otrzymał bogate rokokowe wnętrza.

Pałac Neue Kammern należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie o pielęgnację i restaurację pałacu troszczy się Fundacja Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburg (niem. Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg).^[11]

XVIII-wieczna galeria z dziełami sztuki europejskiej. Galeria Malarstwa – barokowy pałac w parku Sanssouci w Poczdamie.

Wybudowany w latach 1755-64 na zlecenie króla pruskiego Fryderyka Wielkiego przez Johanna Gottfrieda Büringa. Zlokalizowany po wschodniej stronie pałacu Sanssouci, tworzy przeciwwagę dla wzniesionego po stronie zachodniej pałacu Neue Kammern. Galeria Malarstwa w Sanssouci jest najstarszym, do tej pory otwartym muzeum królewskim na terenie Niemiec.

Galeria Malarstwa należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie o pielęgnację i restaurację pałacu troszczy się Fundacja Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburg (niem. Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg).^[12]

Muzeum w Poczdamie, Niemcy. Historyczny Młyn – zabytkowy młyn zbożowy w postaci wiatraka typu holenderskiego, znajdujący się w Poczdamie, w dzielnicy Bornstedt, w parku Sanssouci, w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu Sanssouci, a także w pobliżu Nowej Oranżerii i Neue Kammern. Powstał z inicjatywy pruskiego króla Fryderyka Wilhelma II w latach 1787–1791 na miejscu dotychczasowego wiatraka typu kozłowego. Młyn prowadził działalność związaną z przetwarzaniem zbóż do 1858 roku, po objęciu zaś w 1861 roku pruskiego tronu przez Wilhelma I został przekształcony w muzeum. W 1945 roku budowla została spalona podczas działań związanych z II wojną światową. Jej odbudowę przeprowadzono w latach 1988–1993.

Młyn należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie, wpisanych w 1990 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie jest jedynym z niemal czterdziestu młynów wiatrowych, jakie niegdyś znajdowały się w Poczdamie. Stanowi połączenie czynnego zakładu produkującego mąkę z muzeum, w którym znajduje się wystawa poświęcona historii obiektu i przetwarzaniu zbóż. Jest uważany za jeden z najpiękniejszych niemieckich młynów, a ponadto cieszy się ogólnoświatową sławą za sprawą związanej ze swoim poprzednikiem „Legendy o młynarzu z Sanssouci” (niem. Legende vom Müller von Sanssouci), będącej odbiegającym od rzeczywistych faktów zilustrowaniem sporu prawnego pomiędzy młynarzem Johannem Wilhelmem Grävenitzem, a królem Fryderykiem II Wielkim.^[13]

XIX-wieczny Kościół ewangelicki zbudowany w stylu arkadowym. Kościół Zbawiciela w Poczdamie-Sacrow – kościół ewangelicki nad brzegiem Haweli na terenie parku przy pałacu Sacrow w Poczdamie-Sacrow. Zaprojektowany w poł. XIX w. na podstawie wskazówek króla Fryderyk Wilhelma IV przez Ludwiga Persiusa w stylu arkadowym. Widziany z oddali kościół sprawia wrażenie statku zakotwiczonego przy brzegu.

W 1961, po wybudowaniu Muru Berlińskiego, kościół znalazł się na ziemi niczyjej. Wnętrza budowli zostały zdewastowane przez wschodnioniemiecką służbę graniczną, co stało się pretekstem do zamknięcia świątyni. Budowla niszczała pod wpływem warunków atmosferycznych. Odnowiony z zewnątrz w latach 1984–1985 z inicjatywy mieszkańców Berlina Zachodniego. W pełni odrestaurowany w latach 90. XX wieku.

Świątynia znajduje się na terenie parku krajobrazowego nad Hawelą (niem. Havellenlandschaft) należącego do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.^[14]

Odbudowany XVIII-wieczny pałac. Pałac miejski – rokokowy pałac, znajdujący się w Poczdamie, przy Alter Markt, naprzeciwko kościoła św. Mikołaja. Pierwotnie na terenie pałacu mieściły się średniowieczne budowle, takie jak drewniano-ziemny fort oraz, w późniejszych czasach, kamienny zamek. W XVI wieku zamek ten został zastąpiony przez renesansową rezydencję pierwszej żony elektora Joachima Fryderyka. Kilkadziesiąt lat po śmierci drugiej żony władcy, która przejęła zamek po swej poprzedniczce, został on nabyty przez Fryderyka Wilhelma I. Wielki Elektor na miejscu rezydencji elektorowej wybudował barokowy kompleks pałacowy. Kompleks ten służył kolejnym władcom państwa, zarówno królom Prus, jak i cesarzom niemieckim jako oficjalna rezydencja mieszkalna. Był wielokrotnie modernizowany i przebudowywany; największa z przebudów miała miejsce za rządów Fryderyka II Wielkiego, kiedy to fasadom pałacu nadano rokokowy wygląd. Po I wojnie światowej i upadku monarchii w Niemczech pałac był wykorzystywany jako siedziba władz miejskich oraz na cele muzealne.

W końcowej fazie II wojny światowej pałac miejski uległ zniszczeniu podczas dokonanego przez lotnictwo brytyjskie bombardowania Poczdamu, a następnie w latach 50. XX wieku został rozebrany na mocy decyzji władz NRD. Po zjednoczeniu Niemiec rozgorzała wśród decydentów i mieszkańców miasta dyskusja nad odbudową pałacu. Po latach przygotowań i ekspertyz, na początku 2011 roku ruszyły prace budowlane, z kolei jesienią 2013 roku odbudowany gmach, posiadający zrekonstruowane historyczne fasady i zaprojektowane w stylu współczesnym wnętrza, został oddany do użytku jako siedziba Landtagu Brandenburgii.^[17]

Kościół ewangelicki w Poczdamie, Niemcy. Kościół św. Mikołaja w Poczdamie – klasycystyczny kościół ewangelicki pod wezwaniem świętego Mikołaja, znajdujący się w Poczdamie, na placu Alter Markt, naprzeciwko pałacu miejskiego. Należy do wspólnoty wyznaniowej, podległej Kościołowi Ewangelickiemu Berlina, Brandenburgii i śląskich Górnych Łużyc. Zbudowano go według projektu architekta Karla Friedricha Schinkla w dwóch etapach: w latach 1830–1837 i 1843–1850 na miejscu barokowego kościoła, strawionego przez pożar w 1795 roku. Po zniszczeniach z okresu II wojny światowej świątynię odbudowano w latach 1945–1981. Obecnie kościół jest popularną miejską atrakcją turystyczną, każdego roku odwiedzaną przez około 190 tysięcy turystów. W każdą niedzielę odbywa się w nim nabożeństwo, ponadto jest także wykorzystywany do organizacji koncertów i innych wydarzeń kulturalnych.^[21]

Ogród botaniczny w Poczdamie. Ogród Botaniczny w Poczdamie, to ogród botaniczny i arboretum prowadzone przez Uniwersytet w Poczdamie. Ogród ma powierzchnię 8,5 hektara, z czego 5 hektarów jest dostępnych dla zwiedzających. Znajduje się bezpośrednio na południowy zachód od Pałacu Oranżerii, przy Maulbeerallee 2 w Poczdamie, w niemieckim kraju związkowym Brandenburgia. Jest otwarty codziennie; opłata za wstęp jest pobierana tylko za szklarnie.

Ogród został założony w 1950 r. na dwóch sąsiadujących ze sobą działkach: części parku Sanssouci i Ogrodzie Paradise (ok. 2,5 ha). Po II wojnie światowej park Sanssouci został opanowany przez Armię Czerwoną i na krótko stał się filią Moskiewskiego Ogrodu Botanicznego Akademii Nauk. W 1950 r. na północnym krańcu Sanssouci utworzono dzisiejszy ogród, w którym Maulbeerallee dzieli ogród na dwa odrębne obszary. Na północy znajduje się Rajski Ogród, obecnie ogród dydaktyczny i wystawowy, a na południu budynek instytutu, szklarnie i przestrzeń zewnętrzna.

Obecnie w ogrodzie uprawia się około 9000 taksonów, z doskonałymi kolekcjami sukulentów (880), Begoniaceae (89 spp.), Araceae (ok. 250 spp.), Aizoaceae (ok. 260 spp.), Haworthia (55 spp.), paproci (230), australijskich Proteaceae, storczyków (320), chimer, gatunków inwazyjnych i chińskich ziół leczniczych.

W ogrodzie uprawia się około 4000 taksonów na wolnym powietrzu, w tym 50 gatunków z Brandenburgii, które są zagrożone wyginięciem. Główne działy zewnętrzne obejmują arboretum, kolekcje z Azji Wschodniej i stepów euroazjatyckich, środkowoeuropejskie lasy liściaste, prerie północnoamerykańskie, ogród alpejski, rododendrony, dzikie kwiaty, ogród różany, rośliny bagienne i wodne, ogrody morfologiczne ilustrujące różnorodność liści, pędów, korzeni, kwiatów i owoców, rośliny użytkowe, w tym rośliny farbiarskie, włókniste i spożywcze, rośliny lecznicze i aromatyczne oraz rośliny chronione i zagrożone w Niemczech.

W dziesięciu szklarniach ogrodu (o łącznej powierzchni ok. 3000 m2) znajduje się ok. 4600 gatunków tropikalnych i subtropikalnych, m.in. w palmiarni, epifitiarni, storczykarni, paprociarni, kaktusiarni, akwarium, Victorii. W domach tych rosną także drzewa kawowe i kakaowe, trzcina cukrowa, bawełna, maniok, guawa, begonie i rośliny mięsożerne.^[28]

Heiliger See to jezioro w granicach miasta Poczdam, w Brandenburgii, w Niemczech, położone na północny wschód od centrum miasta i graniczące z zabytkowym parkiem znanym jako Nowy Ogród. Wraz z jeziorami Sacrower See i Groß Glienicker See na północy tworzy łańcuch jezior powstałych w polodowcowej dolinie tunelowej. Jezioro ma średnio 1,33 km długości i 300 m szerokości.

Ze względu na malownicze położenie wśród zabytkowych parków i pałaców Poczdamu, z pałacem Marmorpalais na zachodnim brzegu i Cecilienhof w pobliżu północnego brzegu, jezioro jest popularnym celem wycieczek, a na jego wschodnim brzegu znajduje się atrakcyjna dzielnica mieszkaniowa.

Na północnym brzegu znajdują się nieformalne miejsca do pływania i opalania, a także połączenie z jeziorem Jungfernsee, a tym samym z rozległą siecią dróg wodnych rzeki Haweli, poprzez Hasengraben - krótki kanał, w którym woda jest spiętrzana, aby utrzymać wysoki poziom wody w jeziorze. Dzięki temu drewniane pale, na których zbudowano Marmorpalais, nie są narażone na działanie powietrza i nie wysychają.

Jezioro cierpi z powodu nadmiaru biomasy, zwłaszcza opadłych liści, które są rozkładane przez bakterie na płytkim dnie, pozbawiając jezioro tlenu. W okresie letnim głębiny mogą być praktycznie pozbawione tlenu, co powoduje powstawanie martwych stref ekologicznych.^[29]

Majątek Bornstedt Crown to dawna posiadłość królewska, a obecnie atrakcja turystyczna w poczdamskiej gminie Bornstedt. Należy do zespołu pałaców i ogrodów Parku Sanssouci, który został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Posiadłość - dawna siedziba księżniczki Wiktorii - jest obecnie całkowicie odrestaurowana i otwarta dla zwiedzających. Znajduje się w malowniczym miejscu nad brzegiem jeziora Bornstedt, zaledwie 400 metrów od pałacu Sanssouci. Jego historia sięga 1350 roku.

Majątek ziemski Bornstedt znajduje się w niewielkiej odległości od centrum Poczdamu. Przez cały rok odbywają się tu tradycyjne festyny, jarmarki i duże imprezy. Zwiedzając Fabrykę Brandenburgii, można zapoznać się z ponad 21 rzemiosłami, takimi jak garncarstwo i produkcja świec; na miejscu jest też złotnik. Bogatą ofertę handlową uzupełniają: zakład fryzjerski, księgarnia, tkacz i kwiaciarnia.

Dziś odbywają się tu różne imprezy otwarte dla zwiedzających. Do wydarzeń specjalnych należą: historyczny jarmark bożonarodzeniowy, ćwiczenia wiertnicze i rekrutacyjne Gigantów Poczdamskich, rekonstruktorzy w mundurach Wielkich Grenadierów Fryderyka II, jarmark sztuki, jarmark rolniczy, jarmark piwny, Dni Brytyjskie, Crown Estate Spectacular, koncerty, przedstawienia teatralne, wystawy United Buddy Bears - The Minis, a nawet imprezy sportowe, takie jak Maraton Pałacowy, który rozpoczyna się i kończy w majątku Bornstedt.^[30]