Exmoor - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Kościół Wszystkich Świętych, położony na wzgórzu nad Selworthy, Somerset, Anglia, to bielony XV-wieczny kościół z XIV-wieczną wieżą. Został wpisany na listę zabytków Grade I przez English Heritage.

Na ambonie znajduje się XVII-wieczna klepsydra, z tego samego okresu pochodzi też skrzynia parafialna oprawiona w żelazo. W kościele znajduje się kopia księgi Chained Book z 1609 r. autorstwa biskupa Johna Jewela, zatytułowana Defense of the Apologie of the Church of England.

Na cmentarzu znajduje się średniowieczny krzyż z trzema ośmiokątnymi stopniami, kwadratową nasadą i ośmiokątnym trzonem. Brakuje główki. Z cmentarza rozciąga się widok na dolinę w kierunku Dunkery Beacon.

Pochowany jest tam kryptograf z czasów II wojny światowej, William Clarke.^[2]

West Somerset był okręgiem samorządowym w angielskim hrabstwie Somerset. 1 kwietnia 2019 roku połączył się z Taunton Deane, tworząc Somerset West and Taunton. Rada obejmowała obszar w dużej mierze wiejski, zamieszkany przez 35 075 osób na obszarze 740 km2. Według danych opublikowanych przez Office for National Statistics w 2009 roku, mieszkańcy West Somerset mieli najstarszą średnią wieku w Wielkiej Brytanii - 52 lata. Największymi skupiskami ludności są nadmorskie miasta Minehead i Watchet.

Zabytek wpisany na listę to ważne w skali kraju stanowisko archeologiczne lub zabytek, który jest objęty ochroną prawną poprzez umieszczenie go na liście (lub "liście") przez Sekretarza Stanu ds. Kultury, Mediów i Sportu. English Heritage odgrywa wiodącą rolę w identyfikacji takich miejsc. Przepisy regulujące tę kwestię to Ustawa o zabytkach starożytnych i obszarach archeologicznych z 1979 roku (Ancient Monuments and Archaeological Areas Act 1979). Termin "zabytek" może odnosić się do całego szeregu stanowisk archeologicznych, które nie zawsze są widoczne na powierzchni ziemi. Stanowiska takie muszą być celowo zbudowane w wyniku działalności człowieka. Począwszy od prehistorycznych kamieni stojących i miejsc pochówku, poprzez pozostałości rzymskie i budowle średniowieczne, takie jak zamki i klasztory, aż po budowle późniejsze, takie jak tereny przemysłowe i budynki wzniesione w czasie wojen światowych lub zimnej wojny.

W West Somerset znajduje się 201 zaplanowanych zabytków. Niektóre z najstarszych, zwłaszcza w Exmoor i na wzgórzach Quantock, pochodzą z neolitu, epoki brązu lub żelaza i obejmują forty, kurhany, kurhany misowe i inne tumulty. Nowsze obiekty obejmują kilka zamków typu motte-and-bailey oraz krzyże kościelne i wiejskie, które pochodzą z okresu średniowiecza. Ukształtowanie terenu z dużą liczbą strumieni znajduje odzwierciedlenie w liczbie mostów konnych i innych mostów umieszczonych na liście. Górnicza historia tego obszaru jest również reprezentowana przez kilka odcinków Kolei Mineralnej Zachodniego Somerset i związane z nimi ruiny budynków kopalnianych, które są obecnie wpisane na listę. Najnowszymi zabytkami są schrony przeciwczołgowe z okresu II wojny światowej. Zabytki te wymieniono poniżej, stosując tytuły podane w arkuszach danych English Heritage.^[4]

Nettlecombe Court and park to stara posiadłość na północnych obrzeżach Brendon Hills, na terenie Parku Narodowego Exmoor. Znajdują się one w parafii cywilnej Nettlecombe, nazwanej tak na cześć domu, i są oddalone o około 3,6 mili od wsi Williton, w angielskim hrabstwie Somerset. Dom został uznany przez English Heritage za budynek zabytkowy klasy I.

XVI-wieczna elżbietańska, tudorska i średniowieczna architektura z gruzińskimi udoskonaleniami obejmuje rezydencję, średniowieczną salę, kościół, monumentalny gaj dębowy i farmę. Otoczony jest 60-hektarowym (150 akrów) parkiem posiadłości znajdującym się na terenie Parku Narodowego Exmoor, który kiedyś był częścią posiadłości. Położony jest na północno-wschodnim zboczu wzgórz Brendon. Park otaczający dom jest wpisany do Krajowego Rejestru Zabytkowych Parków i Ogrodów (National Register of Historic Parks and Gardens) jako obiekt klasy II.

Nettlecombe Park wtapia się w lasy, a dom pełni funkcję Leonard Wills Field Centre prowadzonego przez Field Studies Council i oferującego stacjonarne i nierezydencjalne zajęcia terenowe dla szkół, uczelni i uniwersytetów, zakwaterowanie wakacyjne oraz kursy zawodowe i rekreacyjne z zakresu historii naturalnej i sztuki. Obecnie pobliskie wzgórza i lasy, w tym Park Narodowy Exmoor, stwarzają możliwości prowadzenia ogólnych, naukowych kursów terenowych o tematyce ekologicznej i botanicznej. Siedliska obejmują tereny morskie, słodkowodne i wrzosowiska, a okoliczne osady obejmują wioski, miasteczka i wiejskie miasto Taunton. Wykopaliska archeologiczne na skraju posiadłości, w pobliżu wybrzeża morskiego, ujawniły szczątki duńskich wikingów, którzy zostali tam pokonani około 900 roku.^[5]

Landacre Bridge przeprowadza most Landacre Lane przez rzekę Barle w pobliżu Withypool w Exmoor w angielskim hrabstwie Somerset. Most został uznany za zabytek starożytny i wpisany na listę Grade II*.

Kamienny most ma pięć łuków, każdy o rozpiętości 2,7 m (9 stóp). Łuki są spiczaste i mają wcięcia. Po obu stronach jezdni znajdują się parapety o wysokości 0,6 m (2 ft 0 in).

Został zbudowany w późnym średniowieczu, a pierwsze wzmianki pochodzą z 1610 r. Prace konserwatorskie podjęto w 1875 r., a następnie po zniszczeniach spowodowanych przez powódź w 1952 r.

Trawiaste brzegi są wypasane przez owce i stanowią środowisko dla montbrecji, dzwonka bluszczolistnego i turzycy butelkowatej, a na bardziej wilgotnych terenach rosną bagno zwyczajne, żurawina błotna, skalnica błotna i rosiczka okrągłolistna. W samej rzece występują populacje pióropusznika wodnego oraz hybrydy jedliny i krwawnicy.

Od nazwy mostu pochodzi również nazwa tańca Morris Dance wykonywanego przez zespół Exmoor Border Morris, który zaprezentował się na moście w 2016 r.^[9]

East Lyn Valley to dolina w Exmoor, obejmująca północny Devon i zachodni Somerset w Anglii.

Rzeka East Lyn składa się z kilku głównych dopływów, w tym Hoar Oak Water zaczynającej się w pobliżu Weir Water. Jej ujście znajduje się w Lynmouth, u zbiegu z rzeką West Lyn. Dolina obfituje w dziką zwierzynę, w tym pliszki górskie, pliszki siwe i czaple. Podczas epoki lodowcowej erozja lodowcowa spowodowała erozję jednej strony doliny, w wyniku czego powstała stroma dolina, którą widzimy dzisiaj. Było to przyczyną powodzi w dolinie w 1952 roku.

W okolicy powstała powieść Lorna Doone autorstwa R. D. Blackmore'a oraz The Secret of Crickley Hall Jamesa Herberta. Kościół w Oare pojawił się w powieści. Kościół St Brendan's w wiosce Brendon również wychodzi na dolinę; obecny budynek pochodzi z 1738 roku.^[12]

Caratacus Stone, czasami znany jako Caractacus Stone, to kamień z inskrypcjami znajdujący się w Exmoor w Somerset, w Anglii. Uważa się, że pochodzi z VI wieku, a od 1925 roku jest zabytkiem wpisanym do rejestru zabytków.

Napis w języku łacińskim wydaje się brzmieć CARAACI NEPVS, choć eksperci twierdzą, że kreska nad drugim A tworzy ligaturę, co oznacza, że należy ją odczytać jako CARATACI NEPVS. Możliwe, że na kamieniu znajdowało się więcej tekstu, który uległ zniszczeniu.

Inskrypcja, którą można przetłumaczyć jako "wnuk lub bezpośredni potomek Karatakusa", doprowadziła do powstania powszechnej opinii, że kamień został prawdopodobnie wzniesiony jako pomnik dla osoby, która podawała się za przodka wodza Karatakusa z I w. Brytanii.

Pierwsza wzmianka o kamieniu pochodzi z 1219 r., kiedy to został on opisany podczas obchodu Królewskiego Lasu Exmoor jako "Langeston". W 1890 r. w napisie brakowało litery N (która jest odwrócona), ale w 1919 r. brakujący fragment został odnaleziony i wmurowany z powrotem na miejsce. W 1906 r. nad kamieniem postawiono wiatę, a wykopaliska przeprowadzone w 1937 r. wykazały, że kamień nie jest związany z miejscem pochówku.^[14]

Withypool Stone Circle, znany również jako Withypool Hill Stone Circle, to kamienny krąg położony na wrzosowiskach Exmoor, w pobliżu wsi Withypool w południowo-zachodniej Anglii, w hrabstwie Somerset. Krąg jest częścią tradycji budowania kamiennych kręgów, która rozprzestrzeniła się w dużej części Wielkiej Brytanii, Irlandii i Bretanii w późnym neolicie i wczesnej epoce brązu, w okresie od 3300 do 900 roku p.n.e. Nieznane jest przeznaczenie takich zabytków. Cel takich pomników nie jest znany, choć archeolodzy spekulują, że kamienie reprezentowały dla budowniczych kręgu istoty nadprzyrodzone.

W epoce brązu w Exmoor zbudowano wiele zabytków, ale na tym obszarze zachowały się tylko dwa kamienne kręgi: drugi to Porlock Stone Circle. Krąg Withypool znajduje się na południowo-zachodnim zboczu wzgórza Withypool, na wrzosowisku. Jego średnica wynosi około 36,4 metra (119 stóp i 5 cali). Zachowało się około trzydziestu małych kamieni żwirowych, choć pierwotnie mogło ich być około stu. Na północnej i zachodniej stronie pomnika znajdują się wyraźne luki. Miejsce to zostało ponownie odkryte w 1898 r. i zbadane przez archeologa Harolda St George Graya w 1905 r.^[18]

Kościół St Petrock's Church w Parracombe, Devon, Anglia został zbudowany w XIII wieku. Jest on wpisany na Listę Dziedzictwa Narodowego Anglii jako budynek klasy I, a obecnie jest zbędnym kościołem znajdującym się pod opieką Churches Conservation Trust. Kościół został uznany za zbędny 25 listopada 1969 r., a 23 czerwca 1971 r. został przekazany pod opiekę Trustu.

Kościół jest poświęcony św. Petrockowi. Części budynku, w tym prezbiterium i dolna część wieży, pochodzą z XIII wieku, ale większość obecnej zabudowy pochodzi z przebudowy z początku XVI wieku.

W 1879 r. pojawiły się obawy o stabilność budynku, jednak protesty Johna Ruskina, który ofiarował 10 funtów, doprowadziły do zachowania kościoła i budowy nowego, położonego dalej na zachód od wioski.

We wnętrzu znajdują się XVIII-wieczne ławki skrzynkowe, gruzińska ambona i parawan z drewnianym tympanonem nad nim, pochodzący z XVIII wieku.^[20]

Kościół św. Marcina w Elworthy, Somerset, Anglia, jest poświęcony św. Marcinowi z Tours. Pochodzi z XIII wieku i jest wpisany na Listę Narodowego Dziedzictwa Anglii jako budynek zabytkowy klasy II*.

Podczas gdy dwustopniowa wieża z krenelażem pochodzi z XIII wieku, kruchta i dach nawy z końca XV wieku. Prezbiterium zostało przebudowane w 1695 roku i ponownie w 1846 roku. Zbudowane jest z czerwonego piaskowca z kamiennymi obramowaniami Ham i dachem pokrytym łupkiem. W kościele znajduje się niezwykła alabastrowa chrzcielnica wykonana z kamienia pochodzącego z kamieniołomu w pobliżu Watchet.

W 1969 r. parafia stała się kaplicą Monksilver, w ramach dobrodziejstwa Monksilver z Brompton Ralph i Nettlecombe.

Jest to zbędny kościół znajdujący się pod opieką Churches Conservation Trust. Kościół został uznany za zbędny 1 sierpnia 1975 r., a 19 grudnia 1979 r. został przekazany pod opiekę Trustu.^[23]

Porlock Stone Circle to kamienny krąg położony na Exmoor, w pobliżu wsi Porlock w południowo-zachodniej Anglii, w hrabstwie Somerset. Krąg w Porlock jest częścią tradycji budowy kamiennych kręgów, która rozprzestrzeniła się w dużej części Wielkiej Brytanii, Irlandii i Bretanii w późnym neolicie i wczesnej epoce brązu, w okresie między 3300 a 900 rokiem p.n.e. Cel takich pomników jest nieznany, choć archeolodzy spekulują, że kamienie reprezentowały dla budowniczych kręgów istoty nadprzyrodzone.

Chociaż w Exmoor w epoce brązu powstało wiele zabytków, na tym obszarze zachowały się tylko dwa kamienne kręgi, z których drugi to Withypool Stone Circle. Krąg w Porlock ma średnicę około 24 metrów (79 stóp) i zawiera trzynaście zielonych skał z piaskowca mikowego; pierwotnie mogło być ich więcej. Bezpośrednio na północny wschód od kręgu znajduje się żłóbek połączony z liniowym rzędem kamieni. Nie znaleziono żadnych dowodów pozwalających na dokładne datowanie budowy pomnika, choć archeolodzy sugerują, że kopiec pochodzi z wczesnej epoki brązu, a krąg jest dodatkiem ze środkowej epoki brązu.

Małe ołowiane kółko znalezione wewnątrz Porlock Stone Circle sugeruje, że miejsce to było odwiedzane w okresie romańsko-brytyjskim. Miejsce to zostało ponownie odkryte w latach dwudziestych XX wieku i od tego czasu dodano do niego różne kamienie; jego obecny wygląd jest połączeniem elementów prehistorycznych i współczesnych. W 1928 r. stanowisko zostało zbadane i wykopane przez archeologa Harolda St George Graya. Drugie wykopaliska odbyły się pod kierownictwem Marka Gillingsa w 2013 roku.^[26]

Shoulsbury Castle to fort na wzgórzu z epoki żelaza, położony w pobliżu Challacombe w Devon, w Anglii. Ma formę wielowyspowej zagrody z wałami, położonej blisko szczytu wzgórza na zboczu Shoulsbarrow Common, na wysokości 472 metrów nad poziomem morza.

Zamek Shoulsbury ma nietypowy prostokątny kształt i znajduje się na zachodniej ostrodze wzgórza, co sugeruje, że pochodzi z czasów rzymskich lub epoki żelaza. (The Archaeology of Exmoor, str78) Jest to największe i najbardziej znane wzgórze na Exmoor, które przez lata było określane jako Solsbury, Shorsbery, Salusbury, Shoulsbury, Showlsborough, Shoulsbarrow w różnych tekstach na przestrzeni wieków (The Archaeology of Exmoor, str84). Obszar ten był zamieszkiwany od epoki żelaza do wczesnego okresu saskiego przez lud Dumnonii. W XVIII w. sugerowano, że było to dzieło druidów służące do odprawiania obrzędów religijnych lub "wyczynów lub wystaw lekkoatletycznych" (Collinson, 1791).

Fort ma przeważnie podwójny wał, ale na południu naturalna topografia pozwala tylko na jeden. Niezwykły prostokątny plan jest podobny do pobliskich rzymskich fortów w Martinhoe i County Gate, co prowadzi do sugestii, że Shoulsbury może być pochodzenia rzymskiego. Na terenie Exmoor istnieje bardzo niewiele dowodów działalności rzymskiej - zidentyfikowano tylko jeden fort rzymski i dwa forty (The Field Archaeology of Exmoor, s. 56). Prawdopodobne wejścia znajdują się od strony zachodniej i południowo-wschodniej, wewnętrzny teren ma powierzchnię czterech akrów, a zewnętrzny sześciu. W północno-wschodnim narożniku widoczny jest okrągły kopiec. Został on opisany jako kurhan z epoki brązu i jako taki był wykopany przed 1906 r., ale nic nie znaleziono (Victoria County History, Devon Vol. I, s. 596). W pobliżu znajdują się różne bryły i nierówności, które mogą być platformami mieszkalnymi, a źródłem wody jest rzeka Bray.

Jego położenie w Exmoor prawdopodobnie sprawiało, że w epoce żelaza było to miejsce niezwykle odsłonięte, odległe i niegościnne. Daniel Defoe (1661-1731) napisał: "Kraj ten nazywa się Exmore, Cambden nazywa go brudną, jałową ziemią i rzeczywiście tak jest". (The Reclamation of Exmoor Forest, s. 6). W 1818 r. znajdował się tuż obok obszaru o powierzchni 20 000 akrów, opisanego jako "His Majesty's Allotment", na którym znajdowała się jedna mała farma i kilka dawnych ścieżek (The Reclamation of Exmoor Forest, s. 11).

Henry Wollcombe napisał w 1839 r. książkę "Some Account of the Fortified Hills in the County of Devon, whether British, Roman, Anglo-Saxon or Danish with plans of many of them", w której opisuje hillfort: "The whole inclosure is a complete morass incapable of being walked on. W istocie całe wzgórze jest bagnem i mokradłami i wymaga wielkiej ostrożności nawet w tej suchej porze roku, aby wybrać drogę. Część z podwójnymi wałami nigdy nie była rowem, była raczej esplanadą dla mężczyzn, którzy mogli się po niej wspinać" (The Reclamation of Exmoor Forest, s. 7).^[28]

Kościół św. Marii Dziewicy w Nettlecombe, Somerset, Anglia, pochodzi z XIII i XIV wieku i został uznany za budynek zabytkowy klasy I.

Kościół znajduje się na terenie Nettlecombe Court, który został zbudowany jako duży dwór wiejski, a na początku lat 60. XX w. stał się szkołą z internatem dla dziewcząt, a od 1967 r. jest ośrodkiem terenowym Leonarda Willsa prowadzonym przez Field Studies Council. Dom otoczony jest parkiem Nettlecombe Park, terenem o powierzchni 90,4 ha (223 akrów) objętym specjalnym zainteresowaniem naukowym (SSSI). Dom i park są położone w zacisznej dolinie na północnych obrzeżach Brendon Hills, na terenie Parku Narodowego Exmoor.

Chociaż we wsi istniał wcześniejszy kościół, obecny budynek z czerwonego piaskowca został poświęcony w 1440 roku. W prezbiterium znajduje się północna kaplica i południowa komora organowa. W nawie głównej znajduje się klerestorium z nawą północną i południową, kruchta północna i wieża zachodnia. Prace restauracyjne zostały przeprowadzone około 1820 r. przez Richarda Carvera, a dalsze prace w latach 1858-1870 przez Charlesa Edmunda Gilesa.

Wewnątrz kościoła znajduje się siedmioboczna chrzcielnica z wyrzeźbionymi na każdej z powierzchni sakramentami Kościoła i Chrystusem w chwale.

Parafia znajduje się w obrębie dobrodziejstwa Quantock Towers, które jest częścią dekanatu Quantock.^[31]

Kościół św. Petrock w Timberscombe, Somerset, Anglia, ma XV-wieczną wieżę, a reszta budynku pochodzi z 1708 roku. Został wpisany na listę zabytków Grade I przez English Heritage.

Kościół jest poświęcony świętemu Piotrowi, który prawdopodobnie odwiedził tę parafię w VI wieku.

Prezbiterium pochodzi z ok. 1450 r., jednak fragmenty ścian nawy mogą pochodzić z wcześniejszej budowli. Nad południowym otworem drzwiowym znajduje się fresk przedstawiający Dawida, pochodzący z czasów reformacji protestanckiej. Chrzcielnica pochodzi z XV wieku, a ambona z XVII.

Wieża, zbudowana na początku XVIII wieku, ma osiem dzwonów.

Parafia jest częścią klasztoru Dunster, Carhampton, Withycombe with Rodhuish, Timberscombe i Wootton Courtenay w dekanacie Exmoor.^[34]