Swansea - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Swansea War Memorial, znany również jako Swansea Cenotaph, to pomnik wojenny znajdujący się na promenadzie obok Mumbles Road, drogi A4067, w pobliżu Brynmill na południowy zachód od centrum Swansea, z widokiem na Swansea Beach i Swansea Bay.

Został zaprojektowany przez architekta miejskiego, Ernesta Morgana, i jest bardzo podobny do Cenotaphu Edwina Lutyensa w Londynie. Koszt budowy pomnika wyniósł 3000 funtów, zebranych w drodze publicznej subskrypcji: ponad 9000 funtów zostało ofiarowanych, a 3000 funtów z nadwyżki przeznaczono na pomoc dzieciom poległych. Kamień węgielny położył feldmarszałek Douglas Haig, 1. hrabia Haig, 1 lipca 1922 roku. Pomnik został odsłonięty przez admirała floty Sir Dovetona Sturdee rok później, 21 lipca 1923 r., a poświęcił go wikariusz Swansea, Prebendary Cecil Wilson.

Pomnik składa się z wysokiego prostokątnego pylonu z kamienia portlandzkiego o wymiarach ok. 2 × 4 m (6 stóp 7 cali x 13 stóp 1 cala) i wysokości 9 m (30 stóp), stojącego na trzech stopniach, zwieńczonego kamienną skrzynią (symbolicznie pusty grób lub "cenotaf"). Na bokach pylonu znajdują się płaskorzeźby z brązu: na krótszych bokach - wieńce z brązu i daty "1914-1918" oraz "1939-1945"; na dłuższym boku zwróconym w stronę morza - kotwica z brązu w wieńcu; na dłuższym boku zwróconym w stronę lądu - herb miasta Swansea i łaciński napis "Pro Deo Rege et Patria" ("Dla Boga, Króla i Ojczyzny"). Na kamieniu węgielnym widnieje napis, który informuje, że został on położony przez hrabiego Haiga w 1922 r. nad królewskim szylingiem złożonym przez panią Fewings, reprezentującą wdowy wojenne. Oddzielny napis informuje o odsłonięciu kamienia w 1923 r.

Pylon otoczony jest ośmiokątnym, wybrukowanym dziedzińcem z czterema wejściami, niegdyś zamykanymi bramą. W wewnętrznych ścianach murów obwodowych wbudowane są kamienne ławki. Na ścianach umieszczono również tablice pamiątkowe z brązu, na których widnieją nazwiska ponad 2200 poległych w I wojnie światowej mieszkańców Swansea, 400 z II wojny światowej i kilku z późniejszych konfliktów. W rogach tablic umieszczono swastyki jako symbole szczęścia.

W czasie II wojny światowej pomnik został uszkodzony przez odłamki, a zniszczone bramy wejściowe usunięto. W 1994 r. pomnik został wpisany na listę II stopnia.

W niewielkiej odległości wzdłuż promenady w kierunku wschodnim znajduje się pomnik Swansea Jack oraz pomnik upamiętniający II wojnę burską, wzniesiony w 1904 r. naprzeciwko stadionu St. Helen's Rugby and Cricket Ground. W 2005 r. na nabrzeżu SA1 Swansea Waterfront postawiono osobny pomnik poświęcony Marynarce Handlowej.^[2]

Stadion w Walii. Swansea.com Stadium – stadion piłkarski położony w Swansea, w dzielnicy Landore.

Po otwarciu w 2005 został domowym obiektem piłkarzy Swansea City oraz rugbystów Ospreys. Mecz otwarcia odbył się pomiędzy Swansea i Fulham 23 lipca 2005. Spotkanie zakończyło się remisem 1:1.

Podczas budowy nazywano go różnie, a najczęściej padały takie nazwy jak Morfa oraz White Rock Stadium. W czasie poszukiwań sponsora dla stadionu, był on nazywany New Stadium. Gdy patronat nad stadionem objęła pochodząca ze Swansea firma Liberty Property, 18 października 2005 nadano mu nazwę "Liberty Stadium".

Przed obiektem ustawiono pomnik Ivora Allchurcha, byłego gracza Swansea, który w 445 występach dla klubu zdobył 164 bramki.

1 czerwca 2007 zespół The Who zagrał na stadionie koncert, poprzedzony występami grup Killing For Company oraz The Charlatans, był to pierwszy koncert na tym stadionie. Na stadionie występowali m.in. Rod Stewart, Pink, Elton John oraz Lionel Richie.

W sierpniu 2021 ze względów komercyjnych stadion zmienił nazwę na Swansea.com Stadium.^[5]

St Helen's Rugby and Cricket Ground to obiekt sportowy w Swansea, w Walii, będący własnością i zarządzany przez Radę Miasta i Hrabstwa Swansea. Od momentu otwarcia w 1873 roku jest to miejsce rozgrywania meczów rugby i krykieta, będące siedzibą Swansea RFC i Swansea Cricket Club.

W rugby St Helen's był miejscem pierwszego domowego meczu reprezentacji Walii w 1882 roku. Do 1954 roku stadion był regularnie wykorzystywany przez Walię, często w ramach Mistrzostw Pięciu Narodów, ale od tego czasu rozegrano na nim tylko jeden pełny mecz międzynarodowy w 1997 roku. Od niedawna obiekt jest wykorzystywany przez kobiecą reprezentację Walii.

Glamorgan County Cricket Club regularnie używa St Helen's jako boiska od 1921 roku. Na boisku odbyły się dwa mecze jednodniowe: Anglia przeciwko Nowej Zelandii w 1973 r. oraz mecz Pucharu Świata w 1983 r. pomiędzy Pakistanem a Sri Lanką. St. Helen's była miejscem, w którym Sir Garfield Sobers zdobył sześć szóstek w jednej overie w krykiecie pierwszej klasy, co stanowiło maksymalną możliwą liczbę runs w jednym overie i było pierwszym tego typu przypadkiem.

St Helen's był także miejscem rozgrywania międzynarodowych meczów w dwóch innych dyscyplinach sportowych. W lidze rugby Walia rozegrała na tym obiekcie trzynaście meczów w latach 1945-1978, w tym dwa w ramach Pucharu Świata w 1975 roku. W 1894 roku na St Helen's odbył się międzynarodowy mecz piłki nożnej pomiędzy Walią a Irlandią.^[9]

Zamek Loughor to zrujnowana, średniowieczna fortyfikacja znajdująca się w mieście Loughor w Walii. Zamek został zbudowany około 1106 roku przez anglo-normańskiego lorda Henry'ego de Beaumont, podczas normańskiej inwazji na Walię. Z zamku roztaczał się widok na rzekę Loughor, która kontrolowała strategiczną drogę i bród biegnący przez półwysep Gower. Zamek został zaprojektowany jako owalny pierścień, prawdopodobnie zwieńczony wiklinowymi płotami obronnymi, i wykorzystywał pozostałości dawnego rzymskiego fortu Leucarum.

W ciągu następnych dwóch stuleci zamek brał udział w wielu konfliktach. Został zaatakowany i spalony, prawdopodobnie podczas powstania walijskiego w 1151 roku, a w 1215 roku został zdobyty przez wojska Llywelyna Wielkiego. Jan de Braose nabył zamek w 1220 roku i wyremontował go, budując kamienny mur kurtynowy, który zastąpił starszą obronę. Ponownie zaatakowany w 1251 roku, zamek został wzmocniony kamienną wieżą w drugiej połowie XIII wieku. W okresie późnego średniowiecza jego znaczenie zmalało, a w XIX wieku zamek był już ruiną i zarastał bluszczem.

W XXI wieku zamek Loughor jest kontrolowany przez walijską agencję ds. dziedzictwa kulturowego Cadw i wykorzystywany jako atrakcja turystyczna. Zrujnowana wieża i fragmenty muru kurtynowego zachowały się na szczycie ziemnych wałów obronnych, które obecnie przypominają motte, czyli kopiec, i są częścią Parku Zamkowego Loughor.^[12]

Kościół św. Illtyda jest zabytkiem klasy II* w mieście i hrabstwie Swansea w południowej Walii. Znajduje się 1 km od wsi Oxwich, na terenie z widokiem na zatokę Oxwich, do której prowadzi ścieżka Wales Coast Path. Posiada kwadratowy cmentarz kościelny z kamiennym murem i nowoczesną bramą. Kościół został wpisany na listę zabytków 6 marca 1964 roku. Pierwotnie kościół był poświęcony Hylleddowi i nie wiadomo, dlaczego zmieniono tę dedykację.

Illtud jest czczony jako założyciel-opat i nauczyciel szkoły boskiej znanej jako Cor Tewdws, znajdującej się w Llanilltud Fawr (Llantwit Major) w hrabstwie Glamorgan. Założył on klasztor i kolegium w VI wieku, a szkoła jest uważana za najwcześniejsze centrum nauczania w Wielkiej Brytanii. Jego święto i pamiątka obchodzone są 6 listopada. Illtydowi poświęconych jest wiele kościołów w całej Walii i Bretanii.

W tym miejscu stał kościół celtycki, który został zburzony, a w pierwszej połowie V wieku wybudowano drewniany kościół chrześcijański. Pierwsza pisemna wzmianka o tym kościele pochodzi jednak dopiero z IX lub X wieku. Okrągły dziedziniec kościelny jest charakterystyczny dla tego wczesnego okresu celtyckiego.

Kościół został przebudowany przez hodujących owce cystersów pod koniec XII wieku i z tego okresu pochodzi większość tego, co możemy dziś oglądać. W 1957 r. kościół został zamknięty z powodu odkrywkowej eksploatacji węgla w okolicy.^[13]

Mission Gallery to galeria współczesnej sztuki wizualnej i użytkowej z siedzibą w Swansea.

W galerii prezentowana jest sztuka współczesna, malarstwo, instalacje, fotografia i rzemiosło. Galeria Mission, dawniej kościół św. Mikołaja dla marynarzy, została zaprojektowana przez Benjamina Bucknalla i zbudowana w 1886 roku. W 1977 roku budynek stał się galerią sztuki, nazwaną Swansea Arts Workshop Gallery. Była to inicjatywa artystyczna, zarządzana i prowadzona przez grupę artystów i wolontariuszy w ramach Stowarzyszenia Artystów i Projektantów w Walii, powiązanego ze Swansea Studios. Po rozwiązaniu Stowarzyszenia Artystów i Projektantów w Walii w 1992 roku, Mission Gallery i Swansea Studios są obecnie odrębnymi organizacjami, przy czym Mission Gallery otrzymuje dotacje z Arts Council of Wales. W 2003 roku Mission Gallery stała się przychodowym klientem Arts Council of Wales, co zaowocowało zatrudnieniem pierwszego pełnoetatowego pracownika.

Galeria Misja jest podzielona na trzy części: przestrzeń wystawienniczą, sklep i przestrzeń edukacyjną.^[14]

St Mary's Collegiate and Parish Church to kościół anglikański w centrum Swansea, w Walii, w Wielkiej Brytanii. Jest on uważany za kościół miejski Swansea.

Od około 1328 r. na miejscu kościoła Mariackiego stał kościół, wzniesiony przez Henry'ego de Gower, biskupa Saint David's. Pewnego niedzielnego poranka, w 1739 r., dach nawy głównej zawalił się na kościół, gdy zgromadzeni czekali na wejście do budynku. Cała konstrukcja, z wyjątkiem wieży, została odbudowana. W 1822 r. kościół został po raz pierwszy oświetlony gazem, przy użyciu trzydziestu sześciu lamp. Kościół przeszedł gruntowną renowację w latach 1879-1882, przeprowadzoną przez wikariusza dr Morgana. W 1896 r. kościół został zrównany z ziemią i ponownie przebudowany według projektu Arthura Blomfielda przez dziekana Allana Smitha, choć niektóre części starego kościoła przetrwały przebudowę. W lutym 1941 r. kościół został poważnie uszkodzony przez bombardowania w czasie II wojny światowej. Odbudowano go dopiero w latach 50.

Od lat 90. XIX wieku Diabeł Swansea stał na zespole budynków stojących po zachodniej stronie kościoła, zbudowanych przez niezadowolonego rywala Blomfielda, który był zły, że Blomfield przedkładał jego projekty nad swoje własne.^[15]

Latarnia morska, Mumbles, Walia. Latarnia morska Mumbles – latarnia morska położona na zachód od Swansea na półwyspie Mumbles będącym częścią półwyspu Gower. Latarnia jest wpisana na listę zabytków Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments of Wales pod numerem 180. Latarnia jest położona pomiędzy latarnią morską Caldey a latarnią morską Nash Point.

The Swansea Harbour Trust w uchwalonej w 1791 roku ustawie zatwierdziło budowę latarni morskiej na wysepce położonej na końcu półwyspu Mumbles. Prace rozpoczęto w 1792 roku. Pierwsza konstrukcja uległa zawaleniu podczas budowy w październiku 1792 roku. W 1793 roku rozpoczęto budowę nowej latarni według projektu Williama Jernegan, którą ukończono w 1794 roku. Początkowo latarnia była oświatlana przez spalenie węgla, jednak już w latach 1798-1799 została przebudowana na latarnię zasilaną olejem.

W latach 1859-1860 War Department poprzednik Ministerstwa Obrony, wybudował fort okalający latarnię od strony morza. Obiekt został zdemilitaryzowany w połowie lat pięćdziesiątych XX w..

Trinity House przejęło od British Transport Docks Board nadzór nad funkcjonowaniem latarni 1 listopada 1975 roku

Stacja została zelektryfikowana w 1969 a zautomatyzowana w 1934 roku. Latarnia jest sterowana z Trinity House Operations Control Centre w Harwich.^[20]

Obserwatorium Marina Towers znajduje się w Dzielnicy Morskiej w Swansea, na wybrzeżu południowej Walii. Wcześniej mieścił się w nim największy w Walii optyczny teleskop astronomiczny. Budynek został zaprojektowany przez Robina Campbella w 1989 r. i składa się z dwóch wież, a jego budowa była częściowo finansowana z grantu European Heritage Grant. Od 1993 r. do lutego 2010 r. budynek był wypożyczony Towarzystwu Astronomicznemu w Swansea, ale obecnie jest z powrotem w rękach Rady Miasta Swansea.

Na szczycie wieży znajduje się witraż zaprojektowany przez Davida Pearla. W skład wyposażenia obserwacyjnego wchodził wcześniej 20-calowy teleskop Shafera-Maksutova - drugi co do wielkości tego typu na świecie. Został on jednak usunięty po tym, jak Swansea Astronomical Society opuściło to miejsce.^[25]

The Castle Cinema to budynek dawnego kina znajdujący się na terenie Zamku Swansea w Swansea, w południowej Walii. Według rocznika Kinematografu z 1914 roku, kino Castle zostało otwarte w październiku 1913 roku.

Był to jedyny budynek stojący w pobliżu Castle Street w Swansea po nalotach bombowych niemieckiej nazistowskiej Luftwaffe podczas II wojny światowej. Jest to obiekt zabytkowy klasy II.

W 1963 r. kino Castle zmieniło zarządcę (został nim Harry Williams, który wcześniej zarządzał kinem Plaza przy Swanseas Kingsway. Pan Williams przeszedł na emeryturę w październiku 1981 roku w wieku 79 lat). Kino było w fatalnym stanie i zlecił jego całkowity remont. Zainstalowano nowe pokrycia ścian i zakładki na ekrany oraz ekran kinowy. Z tyłu sali usunięto dwieście foteli, aby utworzyć foyer, dzięki czemu mały okrąg nie miał nawisu. Podwójne siedzenia (kissing seats) utworzyły kilka ostatnich rzędów kabin.

W latach 70. kino słynęło z wyświetlania filmów pornograficznych typu soft core. Pod koniec lat 70. w Swansea były tylko dwa inne kina (ODEON na Kingsway i małe niezależne kino działające w kaplicy). W 1982 roku dzierżawę zamku przejęła firma Circle Cinemas z Cardiff, która zmieniła nazwę na FILMCENTA, zainstalowała nowy sprzęt projekcyjny i system Dolby Stereo, a także zaczęła ponownie wyświetlać hollywoodzkie hity kinowe na zasadzie premier. Kino wyświetlało zasadniczo to, co nie zostało zabezpieczone przez organizację Rank dla jej sieci Odeon. E.T. Powrót do przyszłości, Podstawowy instynkt, Raiders of the Lost Ark..... wypełniały salę kinową. Rada miasta zakazała emisji filmu Monty Pythonsa Żywot Briana.

Około 1988 roku UCI otworzyło 10-ekranowy multipleks w mieście obok Filmcenty, co oznaczało, że nie wyświetlano już w nim wyłącznie filmów, a widzowie wybierali multipleks z nowoczesnymi udogodnieniami. Filmcenta przetrwała jeszcze prawie dwa lata, aż w końcu została zamknięta, a jej ostatnim filmem był "Doc Hollywood" z Michaelem J. Foxem.

Budynek został przerobiony na strefę walki z użyciem broni laserowej i tor przeszkód zwany Lazerzone.^[29]

Meczet Swansea mieści się w dwóch dawnych szeregowych budynkach handlowych przy St. Helen's Road w Swansea, w Walii. Meczet służy społeczności muzułmańskiej w Swansea od lat 80.

Aby zaspokoić potrzeby rosnącej społeczności muzułmańskiej w Swansea, realizowany jest projekt przebudowy nieużywanego budynku kościelnego przy St. Helen's Road, znajdującego się zaledwie kilka metrów od istniejącego meczetu. Nowy budynek meczetu został założony w 1862 roku jako kościół św. Andrew's był wówczas jedynym kościołem prezbiteriańskim w Swansea, zbudowanym w 1864 roku przez szkockich imigrantów pracujących w handlu draperiami.

Zaprojektowana przez Johna Dicksona fasada ma ozdobne bliźniacze wieże i znajduje się przy St. Helen's Road. Andrew's stał się później własnością Zjednoczonego Kościoła Reformowanego, a następnie popadł w ruinę. Po zniszczeniach spowodowanych pożarem w 1964 r. tylny hol został przeprojektowany i przebudowany.

Muzułmańska organizacja charytatywna (Kafel Fund UK) kupiła budynek od prywatnego właściciela w 1997 roku. W 2004 roku, po połączeniu organizacji charytatywnej z meczetem, rozpoczęto obecne plany renowacji i odnowy.

Projekt nowego meczetu wzbudził kontrowersje w 2004 roku, kiedy Brytyjska Partia Narodowa rozpowszechniła ulotkę sprzeciwiającą się jego budowie.^[32]