Stromness - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Najbardziej kompletna wioska neolityczna w Europie. Skara Brae – najlepiej zachowane osiedle neolityczne, znajdujące się na głównej wyspie archipelagu Orkadów. Ze względu na wyjątkowe znaczenie historyczne tego miejsca Skara Brae zostało wpisane w roku 1999 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Do roku 1850 osiedle to znajdowało się pod wydmami zatoki Skaill (Bay of Skaill), kiedy to zostało odsłonięte przez silne wiatry i sztormy. Prace archeologiczne prowadzone przez Vere'a Gordona Childe'a w latach 1928-1930 w pełni odsłoniły osadę.

Osada składa się z 8 kamiennych domostw, które były w neolicie połączone kamiennymi tunelami (obecnie odsłonięte przejścia). Każde z domostw ma ok. 40 m², z dużą izbą (o przekątnej od 4,5 do 6 m) mającą pośrodku kamienne palenisko. W niektórych od głównej izby odchodziły jeszcze boczne alkowy. Umeblowanie izb zrobione było z kamienia. W plan architektoniczny miasteczka był nawet włączony prymitywny system kanalizacji.

Mieszkańcy osady łowili ryby, hodowali bydło i owce, uprawiali zboże oraz polowali. podczas wykopalisk archeologicznych znaleziono ślady stosowania obornika jako nawozu. Znaleziono również wiele narzędzi wykonanych z kości zwierząt.

Ocenia się, że osiedle było zamieszkane od ok. 3100 roku p.n.e. przez blisko 600 lat, później na skutek zmian klimatu, zostało ono porzucone przez swoich mieszkańców. W tym samym czasie nad Morzem Śródziemnym powstały bardziej zaawansowane osady czy miasta, jak Los Millares (Hiszpania) i Lerna (Grecja).^[1]

Wykopalisko archeologiczne w Szkocji. Ness of Brodgar to stanowisko archeologiczne obejmujące 2,5 ha pomiędzy Ring of Brodgar i Stones of Stenness w Heart of Neolithic Orkney World Heritage Site w Orkadach, w Szkocji. Wykopaliska w tym miejscu rozpoczęły się w 2003 roku. Na miejscu znaleziono dowody w postaci zdobionych płyt kamiennych, kamiennego muru o grubości 6 metrów z fundamentami oraz dużego budynku określanego jako neolityczna świątynia. Najwcześniejsze konstrukcje powstały między 3300 a 3200 r. p.n.e., a do 2200 r. p.n.e. teren został zamknięty i częściowo rozebrany. Było ono głównym tematem filmu dokumentalnego BBC Scotland z 2016 r. zatytułowanego Britain's Ancient Capital: Secrets of Orkney, prezentowanego przez Neila Olivera, Chrisa Packhama, Shini Somara, Andy'ego Torbeta i Douga Allana.^[2]

Inner Holm to mała zamieszkana wyspa w porcie Stromness i jedna z wysp Orkadów w Szkocji.

Znajduje się ona około 350 metrów na wschód od portu Stromness, ale w czasie odpływu jest połączona z lądem Orkadów po przeciwnej stronie zatoki. Większa wysepka Outer Holm, z którą Inner Holm jest połączona również podczas odpływu, leży na południe. Wody Cairston Roads, części Scapa Flow, znajdują się na wschodzie.

Mimo że w 2001 r. nie odnotowano jej jako stale zamieszkałej, według spisu ludności z 2011 r. mieszkała tam jedna osoba, zarówno w tym czasie, jak i w 2001 r., gdy dane dotyczące tej wysepki zostały włączone do danych dotyczących Orkadów. Na północnym krańcu znajdują się zabudowania, a kamienista grobla umożliwia dostęp dla pojazdów podczas odpływu. Na zachodnim wybrzeżu postawiono małą turbinę wiatrową.

Statek SS Gnome wszedł na mieliznę 23 stycznia 1857 r. podczas wpływania do portu Stromness "od strony Holme". Uważa się, że udało się ją wydobyć z pozycji pomiędzy wewnętrznym i zewnętrznym Holmem.^[5]