Bad Schmiedeberg - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Wrzosowiska Düben to krajobraz w Niemczech, we wschodniej części Saksonii-Anhalt i północnej Saksonii, pomiędzy rzekami Łabą i Muldą, na północnym skraju Zatoki Lipskiej.

Od zachodu graniczy z miastem Dessau, od północy z doliną Łaby (Wittenbergą, Pretzsch), od południowego wschodu z Torgau, od południa z Eilenburgiem i biegiem rzeki Muldy przez Bad Düben i Bitterfeld.

Wrzosowiska Düben to krajobraz moreny czołowej ukształtowany podczas zlodowacenia Saale (Płaskowyż Gräfenhainichen-Schmiedeberg) z przeważnie piaszczystymi glebami. Pod tą plejstoceńską pokrywą leżą warstwy lignonośne. Większą część wrzosowisk Düben pokrywają lasy.

Wschodnia część wrzosowisk Düben, z miejscowością Bad Düben, została uznana za park przyrody. W zachodniej części, w okolicach Gräfenhainichen i Bitterfeld, do końca lat 80. XX wieku wydobywano węgiel brunatny w otwartych wyrobiskach, w wyniku czego zniszczono duże obszary naturalnego krajobrazu leśnego. Od tego czasu wyrobiska zostały zrekultywowane, a zagłębienia terenu wypełnione wodą. W pobliżu Gräfenhainichen na półwyspie w zalanej odkrywce Ferropolis utworzono muzeum techniki, w którym eksponowane są urządzenia górnictwa odkrywkowego i pojazdy kolejowe.

Dialekty, jakimi posługiwano się w dawnych czasach na wrzosowiskach Düben, były tak różnorodne, jak różnorodny jest krajobraz wrzosowisk. Dialekty te stanowią podgrupy dialektu górnosaksońskiego, który jest jednym z centralnych języków niemieckich. Rozwój tych dialektów był wynikiem kilku faz osadniczych, kształtowanych przez granice różnych domen i wpływy obce.

Wraz z osiedlaniem się przesiedleńców z dawnych wschodnich terenów Niemiec pod koniec lat 40. ubiegłego wieku, migracją zarobkową, wpływem literatury, prasy, radia i telewizji, dialekty z wrzosowisk Düben są obecnie rzadko używane.^[1]

Park Przyrody Wrzosowiska Düben, obejmujący duże obszary tytułowych Wrzosowisk Düben, był pierwszym parkiem przyrody w Niemczech, który powstał z inicjatywy obywatelskiej, a nie z inicjatywy urzędu. Około 1990 roku, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się i rozwojowi górnictwa węgla brunatnego w okolicy, powstały pierwsze inicjatywy obywatelskie na rzecz ochrony i zachowania przyrody na tym terenie.

Park pokrywa bardzo urozmaicone, faliste wrzosowisko powstałe w wyniku zlodowacenia Saale. Jest to tradycyjny obszar wycieczkowy i rekreacyjny w stosunkowo słabo zalesionym sercu środkowych Niemiec. Jego obszar jest mniej więcej równomiernie podzielony między kraje związkowe Saksonia i Saksonia-Anhalt, mniej więcej w połowie drogi między Wittenbergą na północnym wschodzie a Lipskiem na południowym zachodzie. Inne duże miasta w bezpośrednim sąsiedztwie to Dessau, Bitterfeld i Torgau. Na północy i północnym wschodzie park przyrody jest ograniczony terenem zalewowym środkowej Łaby. Na jego zachodnim obrzeżu znajdują się miasta Bitterfeld i Gräfenhainichen oraz rzeka Mulde. Do wnętrza parku można dojechać autostradą federalną B 2. Rozciąga się on na południe aż do drogi B 87 z miastami Eilenburg i Bad Düben. Pod względem geologicznym jest to krajobraz moren czołowych i sandrów, składający się głównie z lasów iglastych, lasów mieszanych, jezior, torfowisk i łąk. Głównym gatunkiem drzewa jest sosna.

Park zajmuje łącznie około 770 km² i zamieszkuje go 68 400 osób (stan na 31 grudnia 2000 r.), przy gęstości zaludnienia 89 mieszkańców na km². 66% powierzchni parku stanowią lasy, 29% - rolnictwo, 2% - obszary miejskie, 2% - wody, a 1% - przemysł i infrastruktura. W regionie znajduje się około 1000 km wyznaczonych ścieżek rowerowych i szlaków turystycznych.

Park przyrodniczy jest wspierany przez Stowarzyszenie Wrzosowisko Düben (Verein Dübener Heide). Stowarzyszenie, założone 28 września 1930 r., zostało reaktywowane 31 marca 1990 r. Jest ono członkiem Związku Niemieckich Parków Przyrody oraz Związku Niemieckich Klubów Górskich i Wędrownych.^[2]