Niagara Falls - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Niezwykła monumentalna grupa wodospadów. Niagara – wodospad na rzece Niagara, na granicy Kanady, prowincja Ontario i USA, stan Nowy Jork.

Rzeka Niagara o dł. 55 km, wypływająca z jeziora Erie i płynąca do jeziora Ontario, musi pokonać prawie 100-metrową różnicę poziomów. U ujścia rzeka rozwidla się i spada dwiema około 50-metrowymi kaskadami.

Jedna część „amerykańska” leży na terytorium USA w stanie Nowy Jork. Jej kaskady to: American Falls (Wodospad Amerykański) i Bridal Veil Falls (Wodospad Ślubny Welon); 21–30 m wysokości z powodu gigantycznych głazów u jego podstawy oraz 320 m szerokości. Rozdzielone są małą wyspą Luna Island (Księżycowa Wyspa). Druga część „kanadyjska” w prowincji Ontario, to Horseshoe Falls (Wodospad Podkowa); 53 m wysokości i 790 m szerokości. Oddzielona jest od dwóch mniejszych, amerykańskich kaskad wyspą Goat Island (Kozią Wyspą) połączoną z lądem dwoma mostami. Odległość między amerykańskim a kanadyjskim wodospadem wynosi 1039 m. Otwarta granica między USA i Kanadą ustalona w 1819 biegnie środkiem tej drugiej, szerszej części rzeki Niagara i kaskady Podkowa. Wodospad Niagara otoczony jest przez zabudowę dwóch miast o tej samej nazwie: kanadyjskiego Niagara Falls, Ontario i amerykańskiego Niagara Falls, Nowy Jork.

Blisko połowa wody z wodospadu jest odprowadzana i zasila dwie elektrownie wodne, po stronie kanadyjskiej, jak i amerykańskiej. W zależności od tego, jaka ilość jest odprowadzana, poziom wody na rzece zmienia się o kilka metrów w ciągu dnia.^[1]

Drewniane chodniki obok wodospadu Niagara. Jaskinia wiatrów – dawna naturalna jaskinia położona w kompleksie wodospadów Niagara za jedną z kaskad nazwaną "Welon Panny Młodej".

Wymiary jaskini wynosiły: 40 m wysokości, 30 m szerokości, 9 m głębokości. Została odkryta w 1834 roku i nazwana pierwotnie Aeolus od greckiego boga wiatru. W 1841 oficjalnie otwarto jaskinię dla turystów. W 1920 nastąpiło jej częściowe zawalenie i zamknięcie dla turystów. Całkowite zawalenie nastąpiło w 1954 roku. W 1924 ponownie otwarto trasę turystyczną, jednak zmieniono jej główną atrakcję i zaczęto prowadzić turystów do podnóża wodospadu zamiast do jaskini za nim. Trasę poprowadzono poprzez kompleks pomostów i rusztowań. Na pomostach można doświadczyć huraganowych wiatrów, których prędkość dochodzi do 110 km/h.

Ponieważ górna część pomostów jest stale oblewana przez płynącą wodę, do ciekawostek należy zaliczyć napis "No smoking" umieszczony na jednej z barierek.^[4]

Najmniejsza z 3 kaskad wodospadu Niagara. Wodospad Bridal Veil jest najmniejszym z trzech wodospadów tworzących wodospad Niagara. Znajduje się po stronie amerykańskiej; Wyspa Luna oddziela go od Wodospadu Amerykańskiego, a Wyspa Kozia od Wodospadu Podkowy. Wodospad Bridal Veil jest skierowany na północny zachód i ma grzbiet o szerokości 56 stóp. Z uwagi na to, że wyspa Luna jest bardzo mała, wodospad Bridal Veil przypomina wyglądem wodospad Amerykański. Rozpoczyna się pionowym spadkiem o wysokości 78 stóp, po którym woda gwałtownie opada po głazach narzutowych do położonego 103 stopy niżej basenu Maid of the Mist. Całkowity spadek pionowy wynosi 181 stóp. Wysokość szczytu wodospadu wynosi 508 stóp.

Atrakcja Jaskinia Wiatrów pozwala zwiedzającym podejść do podstawy wodospadu Bridal Veil. Most dla pieszych prowadzi z Wyspy Koziej na Wyspę Lunę kilka metrów w górę rzeki od wodospadu.

W przeszłości wodospad ten znany był również jako Wodospad Luny i Wodospad Irysa.^[5]

Aquarium of Niagara jest publicznym akwarium non-profit poświęconym edukacji i ochronie życia wodnego. Pierwotnie było własnością prywatną i zostało założone przez grupę chemików i innych naukowców, a jego otwarcie nastąpiło 12 czerwca 1965 roku. W 1977 r. akwarium zostało przekazane fundacji non-profit Sea Research Foundation, a 18 lutego 1994 r. Niagara Aquarium Foundation. Akwarium znajduje się w centrum Niagara Falls w stanie Nowy Jork, w pobliżu Niagara Falls State Park. W akwarium można zobaczyć uratowane foki i lwy morskie, pingwiny Humboldta, rekiny, meduzy oraz ponad 120 gatunków ryb i bezkręgowców. Akwarium Niagara jest akredytowane przez Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (Association of Zoos and Aquariums).

Fundacja Akwarium Niagara jest zarządzana przez Radę Powierników. Rada Powierników mianuje Dyrektora Wykonawczego, który sprawuje bezpośrednią kontrolę nad administracją i działalnością Akwarium. Obecnie Akwarium Niagara jest kierowane przez Gary'ego K. Siddall'a, który został zatrudniony na stanowisku Dyrektora Wykonawczego w czerwcu 2016 r.^[9]

Elektrownia Schoellkopf została zbudowana na ziemi należącej do Jacoba F. Schoellkopfa nad wąwozem Niagara w pobliżu Wodospadu Amerykańskiego, 1600 stóp w dół rzeki od Tęczowego Mostu. Rozumiejąc rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz znaczenie wykorzystania wodospadu, Schoellkopf zakupił teren pod kanał hydrauliczny 1 maja 1877 roku za 71 000 dolarów. Po śmierci Schoellkopfa seniora w 1903 roku, jego synowie przejęli prowadzenie firmy energetycznej. W 1918 roku firma Schoellkopf's Niagara Falls Hydraulic Power and Manufacturing Company połączyła się z firmą Niagara Falls Power Company, której właścicielem był Edward Dean Adams. Od 2014 r. znaczna część tego terenu jest zajmowana przez firmę obsługującą statki wycieczkowe Maid of the Mist, która prowadzi tam prace konserwacyjne i przechowuje łodzie poza sezonem. Pozostałości elektrowni stanowią część w pełni dostępnej atrakcji turystycznej związanej z Parkiem Stanowym Niagara Falls i są połączone z systemem szlaków turystycznych Niagara Gorge.^[10]

Sal Maglie Stadium to stadion znajdujący się w Niagara Falls w stanie Nowy Jork. Służy głównie do gry w baseball, a obecnie jest domem drużyny baseballowej Niagara Power.

Otwarty w 1939 roku stadion może pomieścić 4 000 osób. Pierwotnie nazywał się po prostu Hyde Park Stadium i był przeznaczony głównie do gry w piłkę nożną. W latach 50. XX wieku został przystosowany do gry w baseball, a w 1999 roku przebudowano go na właściwy obiekt baseballowy. W połowie sezonu 1983 zmieniono jego nazwę na Sal Maglie, rodowity mieszkaniec Niagara Falls i były gracz Major League, który grał w college'u w drużynie Niagara.

Wśród klubów zawodowych, które przez lata zajmowały ten obiekt, były: Buffalo Bisons (1967-68), z International League, jako tymczasowa ucieczka od podupadającego War Memorial Stadium w Buffalo; Niagara Falls Pirates (1970-79), później Niagara Falls Sox (1982-85), Tigers (1989) i Rapids (1989-93), z New York-Penn League; oraz Mallards (1995), z North Atlantic League. Obecnie stadion jest siedzibą drużyny baseballowej Niagara University Purple Eagles Club. W pierwszym roku działalności na stadionie drużyna zdobyła tytuł mistrzowski w swojej dywizji (15-2).

Stadion Sal Maglie jest położony w Hyde Parku, po wschodniej stronie Hyde Park Boulevard. Robbins Drive okala stadion od strony wschodniej (prawe boisko) i przecina Gill Creek, który stanowi południową (pierwsza baza) granicę terenu. Za lewym boiskiem znajdują się boiska do softballu i małej ligi oraz Linwood Avenue.^[11]

Teatr Rapids to kryty obiekt koncertowy i centrum wydarzeń znajdujące się w centrum Niagara Falls w stanie Nowy Jork. Odbywają się w nim różne imprezy i wydarzenia, w tym koncerty muzyczne, występy komediowe, przyjęcia weselne i spotkania firmowe. Ostatnio w Rapids wystąpili między innymi Passion Pit, Stone Temple Pilots, Pauly Shore, Morrissey, City and Colour, Thirty Seconds to Mars, Snoop Dogg, The Band Perry, Dropkick Murphys, Chevelle, the Headstones i Eric Church. Miejsce to pojawiło się także w odcinku programu SyFy "Ghost Hunters", który został wyemitowany 19 października 2011 roku. Odcinek nosił tytuł "Stage Fright".

Pierwotnie zbudowany w 1921 roku pod nazwą Bellevue Theatre, został otwarty jako kino i scena wodewilowa, z wielkim balkonem i kopulastym sufitem. Po długiej historii różnych właścicieli i zmian kierownictwa, w grudniu 2009 roku został ponownie otwarty jako Rapids Theatre przy Main Street w Niagara Falls.^[12]

Most North Grand Island to para bliźniaczych dwupasmowych mostów kratownicowych przecinających rzekę Niagara pomiędzy Grand Island a wodospadem Niagara w stanie Nowy Jork w Stanach Zjednoczonych. Każdy z mostów prowadzi jeden kierunek drogi międzystanowej nr 190. Obie przeprawy są obsługiwane przez New York State Thruway Authority jako część Niagara Thruway. Przęsło północne otwarto w 1935 r.; przęsło południowe ukończono w 1965 r.

Opłata za przejazd wyłącznie w kierunku południowym jest obecnie pobierana za pomocą bezgotówkowego systemu poboru opłat na otwartej drodze. Otwarty system poboru opłat zaczął funkcjonować 29 marca 2018 r., zastępując tradycyjne punkty poboru opłat znajdujące się na Grand Island. Punkty poboru opłat zostały zdemontowane, a kierowcy nie mogą już płacić gotówką na moście. Zamiast tego kierowcy będą przejeżdżać pod napowietrzną bramownicą, gdzie ich transponder E-ZPass zostanie wykryty i obciążony. Kierowcom nieposiadającym E-ZPass zostanie zrobione zdjęcie tablicy rejestracyjnej, a opłata za przejazd zostanie im przesłana pocztą.^[15]

Międzynarodowa Tama Kontrolna, zwana również Międzynarodową Strukturą Kontrolną, eksploatowana przez Ontario Power Generation, to jaz kontrolujący pobór wody z rzeki Niagara i rozdzielający wodę pomiędzy New York Power Authority i Ontario Power Generation zgodnie z warunkami Traktatu Niagara z 1950 roku. Budowę jazu zakończono w 1954 roku.

W celu zachowania naturalnego piękna wodospadu Niagara i zapewnienia "nieprzerwanej kurtyny wodnej" nad wodospadem, w 1950 roku USA i Kanada podpisały traktat ograniczający zużycie wody przez elektrownie.

Traktat zezwala na większą zmianę kierunku przepływu wody w okresie letnim w nocy, kiedy turystów jest mniej, oraz w miesiącach zimowych, kiedy turystów jest jeszcze mniej. Traktat stanowi, że w ciągu dnia, w sezonie turystycznym, nad wodospadami musi przepływać 100 000 stóp sześciennych wody na sekundę, a w nocy i poza sezonem turystycznym - 50 000 stóp sześciennych wody na sekundę. Umowa ta jest monitorowana przez Międzynarodową Radę Kontroli Niagary, będącą częścią Międzynarodowej Komisji Mieszanej, za pomocą stacji pomiarowej NOAA znajdującej się nad wodospadem.

Jaz ten umożliwia przekierowanie wody z górnego biegu rzeki do ujęć dla elektrowni amerykańskich i kanadyjskich. Dwa tunele po stronie amerykańskiej odprowadzają wodę pod wodospadem Niagara w stanie Nowy Jork, a trzy tunele po stronie kanadyjskiej odprowadzają wodę pod wodospadem Niagara w stanie Ontario. Po minięciu tych miast woda przepływa do dwóch kanałów, a następnie do dwóch dużych zbiorników. Za kanadyjską elektrownią Sir Adam Beck Power Station znajduje się zbiornik o powierzchni 300 hektarów, a podobny zbiornik po stronie amerykańskiej znajduje się za elektrownią Robert Moses Power Plant.

Pomiędzy dwoma głównymi gałęziami przemysłu: turystyką i energetyką wodną istnieje kompromis. Więcej wody jest kierowane przez Międzynarodową Zaporę Kontrolną w nocy, pomiędzy 22:00 a 7:00 rano, napełniając zbiorniki w ciągu nocy i pozwalając na przepływ większej ilości wody nad wodospadem Niagara w ciągu dnia dla turystów. Również w zimie, od 1 listopada do 31 marca, kiedy nie ma sezonu turystycznego, przez całą dobę więcej wody jest pobierane na potrzeby energii elektrycznej.

Basen wodny znajdujący się bezpośrednio w górę rzeki od Międzynarodowej Tamy Kontroli Wody nosi nazwę "Basen Chippawa - Wyspa Traw".^[18]