Odkryj 10 atrakcji, ciekawych miejsc i niezwykłych rzeczy do zrobienia w miejscu takim jak Świętokrzyski Park Narodowy (Polska). Nie przegap obowiązkowych atrakcji turystycznych, do których zaliczyć można: RTCN Święty Krzyż, Łysica i Bazylika na Świętym Krzyżu. Wśród innych popularnych atrakcji, które warto zobaczyć, znajduje się m.in. Świętokrzyskie relikwie drzewa krzyża świętego.
Poniżej znajdziesz pełną listę miejsc wartych odwiedzenia w miejscowości Świętokrzyski Park Narodowy (Świętokrzyskie).
Spis treści
RTCN Święty Krzyż
Wieża w Polsce. RTCN Święty Krzyż – wieża o wysokości 157 metrów, zbudowana w 1966 roku. Zlokalizowana jest w Nowej Słupi na Łysej Górze, ok. 250 metrów od klasztoru. Sygnał radiowy oraz telewizyjny emitowany z wieży swoim zasięgiem pokrywa całe województwo świętokrzyskie i spore fragmenty województw ościennych: podkarpackiego, łódzkiego, mazowieckiego, małopolskiego, lubelskiego i śląskiego.
Dzięki lokalizacji nadajnika na Łysej Górze w zasięgu ośrodka znalazło się blisko 2,5 miliona osób. Odbiór stacji radiowych i telewizyjnych jest możliwy w promieniu ok. 150 km lub większym. Jest to jeden z najlepszych, pod względem powierzchni pokrycia sygnałem, obiektów nadawczych w Polsce i Europie Środkowej.[1]
Łysica
Szczyt z zalesionymi szlakami turystycznymi. Łysica – najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich o wysokości 614 m n.p.m. Znajduje się w zachodniej części Łysogór, na południowy wschód od wsi Święta Katarzyna. Należy do Korony Gór Polski, jest jej najniższym szczytem. Znajduje się w obszarze ochrony ścisłej Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Góra ma dwa wierzchołki. Wschodni wierzchołek, nazywany Skałą Agaty lub Zamczyskiem, wznosi się na wysokość 614 m n.p.m. Jest to skalna grań (wychodnia kwarcytów) o długości około pół kilometra. Na nieznacznie niższym wierzchołku zachodnim (613 m n.p.m.) znajduje się replika pamiątkowego krzyża z 1930 r. oraz nieliczne pozostałości wieży triangulacyjnej. Z tego miejsca roztacza się ograniczony widok w kierunku północnym – na Górę Miejską i Psarską. Wierzchołki oddalone są od siebie o około 700 m.
Łysica zbudowana jest z kwarcytów i łupków kambryjskich. Od strony północnej i południowej szczyt otaczają gołoborza. Łysica jest całkowicie porośnięta lasem. W partiach szczytowych rośnie jodła, a poniżej las jodłowo-bukowy. Na stoku południowym, na wysokości ok. 590 m, położone jest niewielkie torfowisko. Na stoku północnym znajdują się liczne źródła strumieni. W partiach szczytowych gnieżdżą się orliki krzykliwe, krogulce i kobuzy.
Podania mówią, że u podnóża Łysicy istniała kiedyś słowiańska świątynia, na miejscu której obecnie znajduje się klasztor sióstr bernardynek.
Przez górę przechodzi Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego z Gołoszyc do Kuźniaków.
Do roku 2018 uważano, iż najwyższy punkt to zachodni wierzchołek, na którym ustawiony jest krzyż, a jego wysokość to 612 metrów n.p.m. Pomiary z roku 2018 wykazały, iż wyższy jest jednak wierzchołek wschodni, Agata, który osiąga 613,96 m n.p.m..[2]
Bazylika na Świętym Krzyżu
Bazylika mniejsza. Bazylika mniejsza pw. Trójcy Świętej i sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego – kościół świętokrzyskiego opactwa i sanktuarium znajdujące się na Świętym Krzyżu w Górach Świętokrzyskich, na terenie diecezji sandomierskiej w parafii Nowa Słupia. Święty Krzyż jest integralną częścią miasta Nowa Słupia. Najstarsze polskie sanktuarium, miejsce szczególnego kultu w wieku XV.[3]
Świętokrzyskie relikwie drzewa krzyża świętego
Świętokrzyskie relikwie Drzewa Krzyża Świętego – relikwie przechowywane w klasztorze na Świętym Krzyżu w Górach Świętokrzyskich. Mają one zawierać drewno pochodzące z krzyża świętego. Relikwie znajdują się w kaplicy Oleśnickich, zamknięte w tabernakulum.
Według legendy podarował ją klasztorowi królewicz węgierski Emeryk, syn Stefana I Świętego, który miał przebywać w Polsce na zaproszenie Bolesława Chrobrego. W pogoni za jeleniem książę oddalił się od orszaku i zabłądził. Gdy miał już zabić zwierzę, pomiędzy rogami jelenia ukazał się krzyż, a Emeryka oślepiła wielka jasność. Księciu ukazał się anioł, który wskazał mu drogę do pobliskiego klasztoru i nakazał pozostawić tam relikwie.[4]
Góry Świętokrzyskie
Łańcuch górski w Polsce. Góry Świętokrzyskie – niski łańcuch górski w południowo-wschodniej Polsce, w centralnej części Wyżyny Kieleckiej. Najwyższym szczytem jest Łysica w paśmie Łysogór. Nazwa gór pochodzi od relikwii Krzyża Świętego przechowywanych w klasztorze na Łysej Górze.
Góry Świętokrzyskie, obok Sudetów, są jednym z najstarszych łańcuchów górskich w Europie. Kilkukrotnie ulegały wypiętrzaniu, niszczeniu i zalewaniu przez morza. Zostały wypiętrzone 500 mln lat temu w kambrze, później w czasie kaledońskich ruchów górotwórczych na granicy syluru i dewonu. Następnie odmłodziła je orogeneza hercyńska (dolny karbon) i ponownie orogeneza alpejska.
Charakterystyczne dla krajobrazu najwyższych partii Gór Świętokrzyskich są strome stoki, głęboko wcięte doliny, skałki ostańcowe i gołoborza. Góry Świętokrzyskie porośnięte są lasami jodłowymi (Puszcza Jodłowa) i bukowymi. Na ich terenie utworzono Świętokrzyski Park Narodowy.
Gospodarczym i turystycznym centrum regionu są Kielce. Do ważniejszych ośrodków turystycznych należą Święta Katarzyna i Nowa Słupia.[5]
Łysogóry
Cecha geograficzna. Łysogóry – najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich o długości około 25 km. Jedno z nielicznych w Górach Świętokrzyskich pasm, których wysokości względem otaczających je dolin są większe niż 300 m. Najwyższym szczytem jest Łysica o wysokości 614 m n.p.m. Pasmo rozpoczyna się na północnym zachodzie od przełomu rzeki Lubrzanki, a kończy się na południowym wschodzie w okolicach Nowej Słupi.
Pasmo ze względu na krajobraz można umownie podzielić na dwie części: gęsto zalesioną (Puszcza Jodłowa) część wschodnią, wchodzącą w skład Świętokrzyskiego Parku Narodowego, ze szczytami Łysicy, Łysej Góry (inaczej Łyśca), Księżej Skały, Huckiej, oraz słabo zalesioną i wyraźnie niższą część zachodnią, w skład której wchodzą Radostowa, Wymyślona i Kraiński Grzbiet.
Łysogóry zbudowane są głównie z górnokambryjskich kwarcytów, które tworzą szczytową partię grzbietu, a przeważnie także i partie stokowe. Charakterystyczną cechą Łysogór są często spotykane gołoborza – podszczytowe rumowiska skalne z kambryjskich piaskowców kwarcytowych. Największym jest Gołoborze Kobendzy (od nazwiska przyrodnika Romana Kobendzy) na północnym stoku Łysej Góry.
Geologicznym przedłużeniem Łysogór od strony zachodniej jest Pasmo Masłowskie, oddzielone przełomem rzeki Lubrzanki, a od strony południowo-wschodniej – oddzielone uskokiem łysogórskim Pasmo Jeleniowskie.
Przez pasmo przebiega Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego z Gołoszyc do Kuźniaków, niebieski szlak turystyczny z Wału Małacentowskiego do kapliczki św. Mikołaja oraz niebieski szlak turystyczny z Łysej Góry do Pętkowic.[6]
Kaplica Oleśnickich
Kaplica. Kaplica Oleśnickich – świętokrzyska kaplica wczesnobarokowa, wybudowana w latach 1611–1620 z funduszy kasztelana Mikołaja Oleśnickiego.[7]
Buk Jagiełły
Drzewo
Góra Chełmowa
Góra Chełmowa – szczyt w Górach Świętokrzyskich, położony na północ od Nowej Słupi, w łuku rzek Pokrzywianki i Słupianki będący najwyższym wzniesieniem Pasma Pokrzywiańskiego. Góra zbudowana jest w głównej masie z jasnego piaskowca dolnodewońskiego pokrytego pokładami lessu.
W 1920 r. na stokach Góry Chełmowej założono rezerwat przyrody, który stał się zaczątkiem Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Pierwsze starania o utworzenie rezerwatu, zostały podjęte przez Polskie Towarzystwo Krajoznawcze już w 1908 r. Obecnie rezerwat wchodzi w skład Parku jako oddzielna enklawa.
Na terenie rezerwatu znajdują się naturalne stanowiska modrzewia polskiego (Larix polonica Racib). Niektóre rosnące tu modrzewie to ponad 300-letnie okazy. Wiek najstarszych dwóch okazów wynosi 336 lat, obwód nieco ponad 500 cm (dane dla 1992 roku). Z kolei wysokość najwyższych dochodzi 40 m. Ich osiągające 8(??) metrów średnicy konary jeszcze na początku XX w. utrzymywały okoliczną ludność w przekonaniu, że drzewa mają około 1000 lat. W trakcie działań wojennych 1944-1945 duża część drzewostanu uległa uszkodzeniu, na jego miejsce zasadzono młodniki. Do dnia dzisiejszego korony drzew stanowią schronienie dla 88 gatunków ptaków (w całym województwie występuje ich ok. 150).
Badania prowadził tu botanik, badacz modrzewia, profesor Marian Raciborski. To właśnie tutaj Raciborski wyodrębnił gatunek modrzewia polskiego. Poświęcony profesorowi pomnik postawiono na szczycie góry, w setną rocznicę jego urodzin.
Na Górze Chełmowej występuje bardzo duże zagęszczenie kolonii mrówek. Na stosunkowo niewielkim obszarze znajduje się około pięciuset wielkich mrowisk. Najczęściej występujące gatunki to mrówka ćmawa i rudnica.
Przez górę przechodzi czarny szlak turystyczny z Nowej Słupi na Szczytniak.[8]
Bukowa Góra
Szczyt w Polsce. Bukowa Góra – najwyższy szczyt w Paśmie Klonowskim w Górach Świętokrzyskich. Składa się z dwóch wierzchołków, o wysokości 484 i 465 m n.p.m. Jest zbudowany z piaskowców dewońskich. Porośnięty lasem jodłowo-bukowym. Pod szczytem od strony północnej ciągnie się pasmo skałek piaskowcowych o wysokości ok. 5 metrów i szerokości ok. 6 metrów. Na zachodnim zboczu znajduje się kamieniołom. Na grzbiecie kapliczka wystawiona prawdopodobnie na grobie napoleońskiego żołnierza oraz mogiła partyzancka z 1943 r.
Przez górę przechodzi zielony szlak turystyczny ze Starachowic do Łącznej. Bukowa Góra jest punktem początkowym żółtego szlaku turystycznego prowadzącego do Barczy.[9]