Konin - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Kościół św. Andrzeja Apostoła – gotycki kościół w dzielnicy Konina – Gosławicach.

Kościół wybudowano na początku XV wieku, konsekrowano w 1444 roku. Fundatorami kościoła byli urodzony w Gosławicach biskup poznański Andrzej Łaskarz oraz jego bratanek Jan z Lichenia. Zbudowany na planie krzyża greckiego, którego ramiona tworzą:

• nawa główna, ośmioboczna, z unikalnym sklepieniem palmowym na centralnie ustawionej kolumnie,
• kaplice od północy i od południa, ze sklepieniem gwiaździstym,
• kruchta, również ze sklepieniem gwiaździstym.

Prezbiterium posiada sklepienie gwiaździste, którego każde żebro opiera się na wsporniku w kształcie tarczy herbowej (herby okolicznych rodów). W kościele znajduje się także ośmioboczna renesansowa chrzcielnica z XV wieku. W 1771 r. wybuchł pożar, który częściowo zniszczył kościół. Kolejne pożary miały miejsce w XIX wieku, co spowodowało, że dwukrotnie był odnawiany, raz w 1801 drugi raz w 1819. Został wtedy częściowo przebudowany przez ówczesnych właścicieli Gosławic – Kwileckich, zyskał neogotycki wystrój wnętrza, przebudowano kruchtę, zakrystię, wzniesiono nową sygnaturkę, odrestaurowano sklepienie w prezbiterium, kaplicach i kruchcie. W trzech neogotyckich ołtarzach umieszczono obrazy Józefa Buchbindera z lat 1902-1904. Po prawej stronie nawy głównej umieszczono obraz przedstawiający błogosławionego męczennika ks. Dominika Jędrzejewskiego, proboszcza parafii w latach 1928-1940.^[1]

Kościół Świętego Ducha w Koninie – położony jest na dawnym Przedmieściu Kolskim przy ulicy Kolskiej, na osi ulicy 3 Maja.

Przedmieście Kolskie nazywane było także Przedmieściem Świętego Ducha od nazwy patrona tutejszego kościoła szpitalnego, który powstał w 1422 r. W 1801 r. w tym miejscu zbudowano nowy kościół drewniany, który został zakupiony w 1824 przez gminę luterańską. Obecny kościół, który znajduje się nieco bardziej na południe od poprzedniej świątyni powstał w latach 1853–1854. Wieżę nadbudowano w 1872 r. Jego obecny wygląd w stylu neoromanizmu nadreńskiego (czasem błędnie określanego jako neogotyk) nadano mu w czasie renowacji w latach 1906–1909.

Jednonawowy kościół wybudowano z nietynkowanej czerwonej cegły. Nawa kryta dwuspadowym dachem ozdobionym dwoma rzędami ceglanych pinakli. Takie same pinakle zdobią fasadę kruchty i kalenicę nawy. Nad kruchtą ośmiokątna w przekroju dzwonnica kryta ostrosłupowym, smukłym hełmem.

Wnętrze jednoprzestrzenne, utrzymane w tonacji bieli. Nawa oświetlana dużymi, półokrągło zamkniętymi oknami, otoczona z trzech stron wolnostojącymi, jednopiętrowymi emporami wspartymi na smukłych korynckich kolumienkach. Bardzo oryginalnie rozwiązane jest przekrycie nawy; dźwigary stropowe złożone z półokrągłych odcinków dzielą go na 15 kwadratowych pól wypełnionych półsferycznymi czaszami (konstrukcja z metalowych prętów obrzucona gipsem). W prezbiterium drewniany neoromański ołtarz z obrazem Chrystusa nauczającego oraz utrzymana w podobnym stylu ambona. Na chórze muzycznym neogotyckie organy zakupione w 1959 r. z dawnego kościoła ewangelickiego im. Cesarza Fryderyka III w Polanicy-Zdroju, wykonane przez firmę organmistrzowską Schlag & Söhne ze Świdnicy.

Od strony ulicy Kolskiej świątynię otacza ozdobny, żelazny płot. Przy kościele zabytkowa pastorówka z 1840 r.^[4]

Kościół świętej Marii Magdaleny i klasztor Reformatów w Koninie – rzymskokatolicki kościół parafialny i klasztor franciszkanów reformatów w Koninie, na dawnym Przedmieściu Kolskim, przy ulicy Reformackiej.

Kościół św. Marii Magdaleny pochodzi z roku 1727 barokowy, jednonawowy. Posiada trzy ołtarze późnobarokowe z połowy XVIII wieku. W kościele zachowała się rzeźba Pieta Chrystusa Frasobliwego, o charakterze ludowym, z roku 1430 oraz gotycka rzeźba Madonny z Dzieciątkiem z 1490 roku. Klasztor przytyka od wschodu dwoma skrzydłami do kościoła. Zabudowanie klasztorne wzniesione w 1733 przez brata Mateusza Osieckiego. Dwukondygnacyjny na planie podkowy z wirydarzem pośrodku. Kondygnacje oddzielone gzymsem kordonowym. U zbiegu skrzydeł północnego i wschodniego rotunda na cokole mieszcząca pierwotnie bibliotekę. Dawniej kościół klasztorny, od 1969 również parafialny.^[6]

Słup drogowy w Koninie – kamienny słup w Koninie, romański, ustawiony w 1151 w połowie drogi z Kruszwicy do Kalisza, uznawany za najstarszy znak drogowy w Polsce.

Słup znajduje się w odległości ok. 52 km od każdego z miast. Został przeniesiony spod zamku konińskiego pod narożnik kościoła św. Bartłomieja. Słup jest wykuty z piaskowca i liczy ok. 2,5 m wysokości.

Na słupie znajduje się łacińska inskrypcja, wyryty dookoła kapitałą kwadratową trzema dystychami:

+ANNO AB INCARNAT DNI NRI M.C.L. PRIMO +IN CALIS HIC MEDIV DE CRVSPVICI FOERE PVNCTV INDICAT ISTA VIE FORMVLAE IVSTITIE +QUA FIERI PETR IVSSIT COMES HIC PALATIN HOC Q SOLLERT DIMIDIAVIT IT +EIUS VT ESSE MEMOR DIGNETUR QISQV VIATOR CVM PRECE PPIC SOLLICITANDO DEV

W tłumaczeniu Krzysztofa Dunin-Wąsowicza inskrypcja brzmi:

Roku Wcielenia Pańskiego 1151do Kalisza z Kruszwicy tu prowadzi punkt,wskazuje to formuła drogi i sprawiedliwości,którą kazał uczynić komes palatyn Piotri starannie tę drogę przepołowił,aby był go pamiętny,racz każdy podróżny modlitwą prosićłaskawego Boga.

Pochodzenie słupa nie jest wyjaśnione (są teorie o jego pogańskim rodowodzie). Nieznana jest postać wspomnianego w formule palatyna. Jedni (np. Jan Długosz) utożsamiają go z Piotrem Włostowicem – fundatorem 77 kościołów. Według dwóch pozostałych hipotez fundatorem miał być Piotr Wszeborowic, palatyn Bolesława Kędzierzawego lub jego ojciec komes Wszebor, palatyn Bolesława Krzywoustego.

Słup może być dowodem istnienia w XII wieku w Polsce jurysdykcji drogowej sprawowanej przez komesa w imieniu księcia lub swoim własnym.^[8]