Wielki Mur Chiński - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Jiayuguan – forteca znajdująca się w mieście o tej samej nazwie w prowincji Gansu w Chinach, stanowiąca zachodni kraniec Wielkiego Muru Chińskiego.

Została zbudowana w 1372 roku, za panowania cesarza Hongwu. Wybudowano ją na planie kwadratu, nad doliną otoczoną ze wszystkich stron górami. Okala ją wysoki na 11 i długi na ponad 730 metrów mur zwieńczony dwoma wysokimi, trzykondygnacyjnymi basztami obronnymi w narożnikach oraz basztami obserwacyjnymi w jego północnej i południowej części. Twierdza posiada dwie bramy, które dla bezpieczeństwa wyposażono w potrójne dachy i wewnętrzne dziedzińce. Zabezpieczało ją kilka linii obronnych, z czego wewnętrzna ma obwód 640 metrów i zajmuje 2,5 hektara powierzchni. W wewnętrznej części znajdowały się magazyny i studnia zapewniające możliwość długiej obrony w wypadku oblężenia, a także świątynia buddyjska. Na bogate zdobnictwo twierdzy składają się pokryte szkliwem dachy i elementy dekoracyjne wykonane w ceramice, drewnie i kamieniu.

Według popularnej legendy budowę twierdzy zaplanowano tak starannie, że podczas jej wznoszenia pomylono się względem przewidywanego zużycia materiałów tylko o jedną cegłę.^[1]

Atrakcja turystyczna w Jiuquan, Chińska Republika Ludowa. Nefrytowe Wrota – dawna forteca znajdująca się na północny wschód od Dunhuangu w prowincji Gansu w Chinach, która, podobnie jak pobliska twierdza Yangguan, została wzniesiona za rządów dynastii Han w celu ochrony ważnej strategicznie drogi na zachód. Przez wiele wieków stanowiła punkt graniczny między cesarstwem chińskim a położonymi na zachodzie terenami zamieszkanymi przez koczowników.

Została zbudowana na polecenie cesarza Wudi (panował w latach 141–87 p.n.e.). Władca chciał ustabilizować sytuację w rejonie korytarza Gansu (Hexi) i wzmocnić ochronę zachodniej granicy państwa, gdyż były to obszary narażone na najazdy plemion koczowniczych. Budynek pełnił także funkcję strażnicy na Jedwabnym Szlaku. Ponieważ przez fortecę wwożono do wewnętrznych rejonów Chin nefryty z Sinciangu otrzymała ona nazwę Yumenguan, co znaczy "Forteca Nefrytowej Bramy".

Budowla powstała na planie prostokąta o wymiarach 24×26,4 m. Wzniesiona z ubitej ziemi forteca osiąga wysokość prawie 10 m i posiada dwie bramy – północną i zachodnią. Mury mają grubość od 3,7 do 4 m. Na szczycie murów znajduje się droga, wzdłuż której ciągnęły się dawniej zębate występy wieńczące ściany. W południowo-wschodnim rogu fortecy mieści się specjalna rampa umożliwiająca wejście na mury.^[2]

Dajingmen, znana również jako Brama Dajing, to ważny węzeł Wielkiego Muru Chińskiego w mieście na poziomie prefektury Zhangjiakou w chińskiej prowincji Hebei. Brama Dajingmen została zbudowana w 1644 roku, w pierwszym roku panowania cesarza Shunzhi z dynastii Qing. Brama ma 12 metrów wysokości, 9 metrów szerokości i 13 metrów głębokości. Nad bramą znajduje się taras o wymiarach 12 na 7,5 metra. Mur nad bramą zwieńczony jest wieżami o wysokości 1,7 m, którym z boku towarzyszy ściana parapetowa o wysokości 0,8 m. Inskrypcja 大好河山 znajdująca się nad nadprożem została wykonana w tradycyjnym stylu han w 1927 r. z inicjatywy Gao Weiyue, władcy dawnej prowincji Chahar.

Tuż na zachód od bramy, na równinie, na której leży miasto, znajduje się około 100-metrowy fragment muru z cegły; dalej na zachód, wzdłuż górzystego terenu, ciągnie się bardzo dobrze zachowany Wielki Mur, zbudowany z twardej skały.^[3]

Wielki Mur Hushan lub Wielka Góra Tygrysia, to odcinek Wielkiego Muru Ming w autonomicznym okręgu Kuandian Manchu, w prowincji Liaoning, w Chinach. Mur biegnie przez około 1200 metrów nad Hushan.

Mur zaczyna się 15 km na północny wschód od miasta Dandong, bezpośrednio przy granicy chińsko-północnokoreańskiej. Następnie stromo wspina się na wysokość 146,3 m, po czym opada na drugą stronę Hushan i kończy się na parkingu.

Liczne zapiski i poematy z dynastii Ming wspominają o "murze granicznym", który sięgał brzegów rzeki Yalu, stanowiąc część systemu obronnego Ming na północnej granicy. Data jego budowy została udokumentowana przez Ming Shilu jako 15 rok ery Chenghua. Archiwa okręgu Andong określają lokalizację muru na północ od rzeki Ai, w rejonie Hushan. Seria badań pod koniec lat 80. i na początku lat 90. prowadzonych przez historyka architektury Luo Zhewena zidentyfikowała ruiny w Hushan jako miejsce wschodniego zakończenia tego odcinka Wielkiego Muru. Odcinek o długości 1250 metrów został odrestaurowany w 1992 roku.

W Hushan zidentyfikowano ruiny starszych fortec, pochodzących z czasów dynastii Han i Goguryeo. Podobne miejsca odkryto również w innych częściach Liaoning, a także w prowincjach Pyongan Północny i Chagang w Korei Północnej. Miejsce historycznego miasta znanego jako Posuo lub Bakjak leży w bliskim sąsiedztwie dzisiejszego Jiuliancheng, na południe od Hushan.

Z drugiej strony naukowcy z Korei Północnej i Południowej sceptycznie odnoszą się do historycznego istnienia wielkiego muru Hushan ze względu na brak dowodów. Dzisiejszy wielki mur Hushan został zaprojektowany i zbudowany w 1992 r. dzięki środkom finansowym władz lokalnych. Przedtem nigdzie nie było go widać, a okoliczni mieszkańcy nie wiedzieli o nim. Dziś wielki mur Hushan stał się atrakcją turystyczną w Chinach i jest znany Chińczykom jako nowy punkt startowy wielkiego muru Ming, który zastąpił poprzednio powszechnie uznawany przesmyk Shanhai. W wielu chińskich podręcznikach, słownikach, programach telewizyjnych i dokumentach rządowych przełęcz Shanhai jest nadal uważana za wschodni punkt początkowy Wielkiego Muru, znany również jako "Pierwszy Przejście pod Niebem".

Według oficjalnego chińskiego opisu, Wielki Mur Huszan został zbudowany w celu wzmocnienia obrony granic w 1469 roku za czasów dynastii Ming, jednak na oficjalnej mapie terytorialnej opublikowanej przez dynastię Ming w 1547 roku, wielkiego muru Huszan nigdzie nie było widać.^[4]

Huangyaguan lub Huangya Pass to niewielki odcinek Wielkiego Muru Chińskiego położony w północnej części dystryktu Jizhou, w gminie Tianjin, około 78 mil na północ od miejskiego miasta Tianjin. Miejsce to leży na stromym i urwistym grzbiecie górskim.

Huangyaguan został zbudowany ponad 1400 lat temu w czasach północnej dynastii Qi i wzmocniony ceglanymi murami w czasach dynastii Ming. W 1984 roku przeprowadzono gruntowne prace remontowe na ponad 3 kilometrach muru, w tym na 20 wieżach ciśnień i jednej przepławce. Przepust jest główną atrakcją turystyczną w Tianjin i został wpisany na listę miejsc objętych ochroną reliktów w 1986 roku. Znalezione niedawno rysunki na ścianach pokazują, że budowniczowie muru palili stożki za każdy metr ukończonego muru.^[5]

Shanhaiguan – twierdza znajdująca się około 15 kilometrów na północny wschód od miasta Qinhuangdao w prowincji Hebei, stanowiąca wschodni kraniec Wielkiego Muru Chińskiego.

Twierdza została wzniesiona w 1381 roku przez generała Xu Da. Przez wieki była najważniejszą częścią Wielkiego Muru, stanowiącą bramę do Pekinu i północnych Chin. Na północ od Shanhaiguan rozciągały się już terytoria zamieszkane przez plemiona koczownicze. W 1644 roku Wu Sangui wpuścił tędy do Chin Mandżurów pod wodzą Dorgona, którzy podbili kraj i założyli dynastię Qing.

Twierdza zamknięta jest od południowego wschodu zatoką Pohaj, zaś od północnego zachodu otoczona górami Yan Shan. Wielki Mur ma w tej okolicy 26 kilometrów długości, 12 metrów wysokości i szerokość 10 metrów. W miejscu zwanym Laolongtou (Głową Starego Smoka) mur wbiega na długość 23 metrów w zatokę Pohaj.

Główna brama, nosząca nazwę Zhendong, znajduje się we wschodniej części twierdzy. Wznosi się nad nią dwupiętrowa wieża o wysokości 13,7 m, nazywana "pierwszym przejściem pod Niebem". Pozostałe bramy to Ying’en od zachodu, Wangyuan od południa i Weiyuan od północy.

W okolicach Shanhaiguan znajduje się wiele atrakcji turystycznych, m.in. fort Weiyuan czy pochodząca z czasów dynastii Song świątynia Mengjiangnu.^[8]

Yangguan, czyli Przełęcz Yangguan, to przełęcz górska, która została ufortyfikowana przez cesarza Wu z zachodniej dynastii Han około 120 r. p.n.e. i była wykorzystywana jako placówka w kolonialnych dominiach sąsiadujących ze starożytnymi Chinami. Znajduje się około 70 km na południowy zachód od Dunhuang, na terytorium Gansu na zachód od prowincji Shaanxi w dalekich Chinach północno-zachodnich, która w czasach starożytnych była najbardziej wysuniętym na zachód ośrodkiem administracyjnym Chin. Zostało założone jako posterunek obrony pogranicza, a także jako rozwinięte miejsce na odległej zachodniej granicy Chin; cesarz Wu zachęcał Chińczyków do osiedlania się w tym miejscu. Obecnie Yangguan znajduje się w wiosce Nanhu, wzdłuż korytarza Hexi.

Yangguan było jedną z dwóch najważniejszych zachodnich przejść w Chinach, drugą była Yumenguan. W języku chińskim yang oznacza "słońce" lub "słoneczny", ale może też oznaczać "południe" (słoneczna strona wzgórza to strona południowa). Yangguan został więc tak nazwany, ponieważ leży na południe od przełęczy Yumenguan. Był to ważny punkt orientacyjny na Jedwabnym Szlaku. Forteca w Yangguan popadła w ruinę około roku 900 n.e.^[9]