Amritsar - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Pozłacana świątynia i miejsce pielgrzymek Sikhów. Złota Świątynia – główne miejsce kultu i sanktuarium wyznawców sikhizmu w Indiach. Położona w Amritsarze. Zbudowana w latach 1589–1601 przez Guru Arjuna. Ma cztery wejścia po każdej ze stron, co ma być symbolem tego, iż jest otwarta dla ludzi ze wszystkich klas społecznych, bez względu na pochodzenie kastowe.

Świątynia była wielokrotnie (1757, 1761, 1762) niszczona przez afgańskich najeźdźców. Ostatecznie odbudowana w czasie panowania (1801–1839) maharadży Ranjit Singha, który użył do jej odtworzenia marmuru i miedzi oraz ozdobił złotem kopułę świątyni. Złota Świątynia mieści się na małej wysepce, pośrodku zbiornika – zwanego amrit-sar (Nektarowe jezioro), połączona jest z lądem za pomocą marmurowej grobli.

6 czerwca 1984 świątynia ucierpiała w wyniku operacji Niebieska Gwiazda, w której armia indyjska starła się z sikhijskimi ekstremistami, gdyż ci użyli jej jako twierdzy. W odwecie za to śmierć z rąk Sikhów poniosła premier Indira Gandhi.^[1]

Ramgarhia Bunga lub Burj to trzypiętrowy kompleks wież strażniczych z czerwonego kamienia, położony w pobliżu południowo-wschodniego krańca Złotej Świątyni w Amritsarze. Dwie wysokie wieże w stylu minaretu Ramgarhia Bunga są widoczne z pasażu parikrama wokół Harmandir Sahib Sarovar. Jest to budowla sprzed czasów Sanjita Singha, wzniesiona przez sikhijskiego wojownika i wodza Ramgarhia Misl Jassa Singha Ramgarhia pod koniec XVIII w., po zniszczeniu i zbezczeszczeniu w 1762 r. świętej świątyni sikhijskiej przez muzułmańskie siły afgańskie pod wodzą Ahmeda Shaha Abdali. Infrastruktura związana z wieżami strażniczymi Bunga została zbudowana w celu stacjonowania wartowników, którzy mieli pilnować, by nikt nie został zaskoczony atakiem, a także w celu ochrony świętego kompleksu przed profanacją.

W Ramgarhia Bunga znajduje się granitowa płyta Takht-e-Taus z Czerwonego Fortu, na której, zgodnie z ustną tradycją, koronowano w Delhi wszystkich cesarzy Mogołów. Płyta ta została przejęta przez Sikhów z Delhi podczas ataku przeciwko wojskom Mogołów i przywieziona do Amritsaru jako symbol tego, że imperium Mogołów zakończy się wraz z usunięciem ich kamienia koronacyjnego.^[2]

Gobindgarh Fort to zabytkowy fort wojskowy położony w centrum miasta Amritsar w indyjskim stanie Pendżab. Fort był do niedawna zajmowany przez wojsko, ale od 10 lutego 2017 roku został otwarty dla zwiedzających. Obecnie fort jest rozbudowywany jako muzeum i park tematyczny, stanowiąc repozytorium historii Pendżabu.

Popularnie znany jako Bhangian da Killa (fort Bhangisów) po jego XVIII-wiecznym założycielu należącym do Bhangi Misl władców Dhillon Jats. Władca Sandhawalia Jat, Maharadża Ranjit Singh, przemianował go na początku XIX w. na cześć dziesiątego guru Sikhów, Guru Gobind Singha.

Fort Gobindgarh położony jest na południowo-zachodnim skraju Amritsaru, na planie kwadratu, o obwodzie 1000 m, zbudowany w całości z cegieł i wapna. Fort posiadał 25 armat zamontowanych na wałach i pozostawał w rękach władców Bhangi do 1805 roku. Od połowy XIX wieku aż do uzyskania niepodległości przez Indie w 1947 roku fort był okupowany przez armię brytyjską, która wprowadziła w nim liczne ulepszenia obronne, uwzględniające postęp technologiczny w dziedzinie uzbrojenia.^[4]

Khalsa College to historyczna instytucja edukacyjna w północnoindyjskim mieście Amritsar, w stanie Pendżab, w Indiach. Założony w 1892 roku, rozległy kampus o powierzchni 300 akrów znajduje się około ośmiu kilometrów od centrum miasta, przy autostradzie Amritsar-Lahore, przylegając do kampusu Uniwersytetu Guru Nanak Dev, z którym Khalsa College jest powiązany akademicko.

Khalsa College został zbudowany jako instytut edukacyjny w czasie rządów brytyjskich w Indiach, kiedy uczeni sikhijscy myśleli o zapewnieniu wyższego wykształcenia Sikhom i Pendżabczykom w Pendżabie. Na miejsce jego założenia wybrano Amritsar, a Ruch Singh Sabha i Główny Khalsa Diwan zwrócili się do ówczesnych sikhijskich maharadżów i sikhijskiej ludności Pendżabu o zebranie funduszy i ofiarowanie ziemi pod budowę tego wyjątkowego instytutu. Mieszkańcy Amritsaru, Lahore i innych miast Pendżabu, w tym bogate rodziny sikhijskie i maharadżowie, ofiarowali ziemię i zebrali fundusze na budowę Khalsa College w Amritsarze. Jego projekt architektoniczny został stworzony przez Ram Singh, słynnego architekta, który zaprojektował także jeden z pałaców w Anglii. Budowę ukończono w latach 1911-12. Jego cechy architektoniczne są mieszanką architektury brytyjskiej, mugolskiej i sikhijskiej.

Wkład kolegium Khalsa w historię wolności Indii jest znaczący, ponieważ wykształciło ono wielu słynnych bojowników o wolność, przywódców politycznych, generałów sił zbrojnych, naukowców, znanych zawodników olimpijskich, aktorów, pisarzy, dziennikarzy i uczonych. Więcej informacji o Khalsa College można znaleźć w książce "History of Khalsa College Amritsar", napisanej przez dr Ganda Singha, byłego kierownika departamentu historii Sikhów w Khalsa College Amritsar. W czasach współczesnych jedyna praca badawcza na temat historii Khalsa College, "The Temple of Study-Khalsa College Amritsar", została zainicjowana przez Jaspreet Singh Rajpoot, absolwenta Khalsy, w 2002 r. przy współpracy rady zarządzającej Khalsa College i dr Mohinder Singh Dhillon (ówczesnego dyrektora KCA), ujawnia fakty dotyczące Khalsa College, które wciąż są nieznane większości ludzi na całym świecie.^[7]