Finlandia - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Rynek w Helsinkach, Finlandia. Plac Targowy – centralny plac w Helsinkach, w Finlandii.

Plac znajduje się w centrum Helsinek, na wschodnim krańcu Esplanadi, graniczy od południa z Bałtykiem i od wschodu z Katajanokką. Transport miejski Helsinek utrzymuje całoroczne połączenia promowe pomiędzy placem a Suomenlinną, latem również prywatne przedsiębiorstwa zapewniają rejsy promami, zarówno do Suomenlinny i innych pobliskich wysp.

Od wiosny do jesieni,na placu sprzedaje się żywność, warzywa i owoce oraz pamiątki. Istnieje również wiele kawiarni na wolnym powietrzu. Niektóre kafejki oferują miejscowe wypieki (lihapiirakka). Na początku października w całych Helsinkach, również na Kauppatori, odbywa się targ śledziowy (silakkamarkkinat).^[3]

700-letni kościół i muzeum. Katedra w Turku – jest kościołem matką Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Finlandii i narodową świątynią kraju. Jest to główny kościół Archidiecezji Turku i siedzibą Arcybiskupa Finlandii Kariego Mäkinena. Jest również uważana za jeden z głównych zapisów fińskiej historii architektury.

Będąc najważniejszym religijnym budynkiem w Finlandii, katedra była świadkiem wielu ważnych wydarzeń w historii narodu i stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symbolów miasta. Katedra Mieści się w centrum Turku przy Starym Rynku Wielkim (Vanha Suurtori), nad rzeką Aura. Jej obecność wykracza poza zakres lokalnej społeczności przez dźwięk jej dzwonów dzwoniących w południe nadawanych w narodowym radiu. Jest również centralnym dla Finlandii miejscem dorocznego świętowania Bożego Narodzenia.

Katedra została początkowo zbudowana z drewna w późnym XIII wieku, i została poświęcona jako główna katedra Finlandii w 1300, siedziba biskupa Turku. Została poważnie rozbudowana w XIV i XV wieku, głównie używając kamienia jako materiału budowlanego. Katedra została poważnie uszkodzona podczas wielkiego pożaru Turku w 1827, i została odbudowana potem w dużym stopniu.^[7]

XV-wieczna twierdza z muzeami. Olavinlinna − piętnastowieczny, trójwieżowy zamek w Savonlinnie w Finlandii. Zamek jest najdalej wysuniętą na północ średniowieczną murowaną twierdzą, która zachowała się do dzisiejszych czasów.

Zamek został ufundowany przez Erika Axelssona Totta w roku 1475 pod nazwą Sankt Olofsborg, w celu zabezpieczenia granic Królestwa Szwecji po podboju Nowogrodu przez wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III. Zamek znajdował się na terenach, które zgodnie z traktatem w Nöteborgu leżały poza granicami Szwecji.

Twierdza przetrwała liczne oblężenia w czasie pierwszej i drugiej wojny rosyjsko-szwedzkiej. Zdobyto ją dwukrotnie: po raz pierwszy szwedzka załoga skapitulowała przed Rosjanami 28 lipca 1714 roku, a w roku 1743 broniła się tylko przez dwa dni. Podpisany w tym samym roku traktat w Åbo przekazał tereny południowo-wschodniej Finlandii Imperium Rosyjskiemu.

Obecnie zamek stanowi atrakcję turystyczną.^[8]

Wieża Puijo to wieża widokowa na szczycie wzgórza Puijo w Kuopio, we wschodniej Finlandii. Otwarta w 1963 roku wieża ma 75 metrów wysokości i posiada obrotową restaurację na 100 miejsc. Była to pierwsza wieża z obrotową restauracją w krajach skandynawskich. Restauracja stała się inspiracją dla Erkki Lindforsa, burmistrza Tampere, który wpadł na pomysł zbudowania podobnej w swoim rodzinnym mieście, czego efektem jest wieża Näsinneula, otwarta w 1971 roku. Obecną wieżę Puijo odwiedziło ponad 5,5 miliona turystów.

Obecna wieża jest trzecią z kolei. Kiedy 27 lipca 1963 r. ukończono jej budowę, druga, zbudowana w 1906 r., została rozebrana. Pierwsza wieża została zbudowana w 1856 roku. Po zachodniej stronie wieży znajdują się trzy skocznie narciarskie.^[12]

Rynek w Kuopio to rynek w dzielnicy Multimäki w Kuopio, w północnej Savonii, w Finlandii. Rynek znajduje się około stu metrów nad poziomem morza, a jego powierzchnia wynosi 130×174 metrów. Pokrywa wykonana jest z kostki i kamienia jubileuszowego. W kierunku wschód-zachód teren jest poprzecinany płaskimi chodnikami. Jako powierzchnia rynek jest lekko nachylony, co stwarza trudności w użytkowaniu. Konstrukcja spoczywa na materacu piaskowym o głębokości 10-15 m, pod którym znajduje się formacja grzbietowa rozpoczynająca się od Väinölänniemi, która biegnie pod kościołem w kierunku Puijo. Tulliportinkatu biegnie wzdłuż krawędzi placu na północy, Puijonkatu na wschodzie, Kauppakatu na południu i Haapaniemenkatu na zachodzie.

Miejscowi używają na placu przydomka Mualiman napa, co w wolnym tłumaczeniu oznacza "biegun świata" lub "pępek świata".^[16]

Muzeum Radia i Telewizji, znane również jako Mastola, to muzeum znajdujące się w Lahti w Finlandii. Muzeum znajduje się w pobliżu centrum miasta, na wzgórzu Radiomäki. Obok budynku muzeum znajdują się dwa 150-metrowe maszty radiowe zbudowane w 1927 roku. Maszty są znanym punktem orientacyjnym i symbolem miasta. Muzeum mieści się w budynku radiostacji zaprojektowanym przez fińskiego architekta Kaarlo Könönena i wybudowanym w 1935 roku.

Muzeum Radia i Telewizji zostało otwarte w 1993 roku. W latach 2014-2016 muzeum przeszło gruntowną renowację i zostało ponownie otwarte w 2017 roku.

Muzeum działa w ramach Muzeum Miejskiego w Lahti. Muzeum Radia i Telewizji gromadzi, bada i eksponuje przedmioty związane z radiem i telewizją, zwłaszcza w Finlandii. Jest to narodowe muzeum specjalistyczne w tej dziedzinie. Zwiedzający mogą zapoznać się ze starymi programami radiowymi i telewizyjnymi oraz obejrzeć sprzęt z różnych epok. W muzeum organizowane są także wystawy czasowe, seminaria i imprezy.^[20]

Centrum nauki i cyfrowe planetarium. Heureka to fińskie centrum nauki w Vantaa, w Finlandii, na północ od Helsinek, zaprojektowane przez biuro Heikkinen - Komonen Architects. Celem centrum naukowego, które otworzyło swoje podwoje dla publiczności w 1989 roku, jest popularyzacja informacji naukowej oraz rozwój metod nauczania nauki i koncepcji naukowych. Nazwa "Heureka" nawiązuje do greckiego okrzyku, wypowiedzianego prawdopodobnie przez Archimedesa, oznaczającego "Znalazłem to!". W Centrum Nauki Heureka znajdują się zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne wystawy interaktywne z eksponatami, które umożliwiają zwiedzającym samodzielne testowanie różnych koncepcji i pomysłów. Znajduje się tu także cyfrowe planetarium z 135 miejscami.

Centrum Nauki Heureka jest organizacją non-profit prowadzoną przez Fundację Fińskie Centrum Nauki. Fundacja Fiński Ośrodek Naukowy jest organizacją o szerokim zakresie współpracy, która obejmuje fińskie środowisko naukowe, sektor edukacji, handel i przemysł oraz władze krajowe i lokalne. Dziesięć organizacji wchodzących w skład Fundacji wspiera, rozwija i aktywnie uczestniczy w działalności Heureki. Najwyższym organem fundacji jest Kuratorium, którego decyzje są realizowane przez Radę Zarządzającą. Za codzienną działalność odpowiada dyrektor Heureki, któremu pomaga zespół zarządzający i inni pracownicy.^[24]

Ratusz w Porvoo to dawny ratusz, a obecnie muzeum w Porvoo w Finlandii. Znajduje się na starym mieście w Porvoo, w bezpośrednim sąsiedztwie rynku.

Ratusz w Porvoo jest najstarszym budynkiem ratusza w Finlandii, ponieważ pierwsza pisemna wzmianka o starszym ratuszu w Porvoo pochodzi z 1545 roku. Głównym wykonawcą obecnego ratusza był Gabriel Hagert (1706-1774), burmistrz Porvoo, który na budowę otrzymał wsparcie finansowe od parlamentu i Brygady Nylanda. Budynek został zaprojektowany przez mistrza budowlanego Gottharda Flensborga (1723-1803). Został wzniesiony w latach 1762-1764, a jego budowa trwała głównie w latach 1763-1764. Ratusz został oddany do użytku najpóźniej jesienią 1764 roku. Jego drewniana dzwonnica została ukończona w 1771 roku. Budynek reprezentuje barokowy klasycyzm hårlemanski. Jest dwupiętrowy, murowany, z dachem attykowym. Fundamenty budynku początkowo nie wytrzymały ciężaru grubych konstrukcji i przechyliły się na skos. Wgłębienie nie zostało skorygowane, ponieważ pochyłe stropy zostały już skorygowane i wgłębienie ustało.

W budynku Muzeum Porvoo znajduje się kilka wystaw. Wystawy stałe w ratuszu przedstawiają historię wschodniego Uusimaa od epoki lodowcowej do XVIII wieku, ratusz oraz XIX-wiecznych artystów Złotego Wieku Sztuki Fińskiej: Albert Edelfelt, Ville Vallgren, Johan Knutson, Louis Sparre, A. W. Finch i Saara Hopea.

Zgodnie ze średniowieczną tradycją miejską, co roku w Porvoo ogłaszany jest pokój bożonarodzeniowy. Ogłoszenie odbędzie się w Wigilię o godz. 16.00 ze schodów ratusza. Miejscowa orkiestra i chór męski wykonają podczas tego wydarzenia kolędy.^[28]

Kościół Świętego Krzyża to średniowieczny kościół z kamienia polnego w Raumie, w Finlandii. Znajduje się on na liście światowego dziedzictwa UNESCO w Starej Raumie. Kościół stoi nad niewielkim strumieniem Raumanjoki.

Dokładny wiek kościoła św. Krzyża nie jest znany, ale został on zbudowany jako kościół klasztorny klasztoru franciszkanów w Raumie. Klasztor został założony na początku XV wieku, a drewniany kościół zbudowano w tym miejscu około 1420 roku. Historycy przypuszczają, że obecny kamienny kościół został ukończony w latach 1515-1520. Kościół św. Krzyża służył klasztorowi do 1538 r., kiedy to został opuszczony na sto lat po rozwiązaniu klasztoru franciszkańskiego w wyniku reformacji szwedzkiej. Kościół przywrócono do życia jako świątynię luterańską w 1640 r., gdy pobliski kościół św. Trójcy został zniszczony przez pożar.

Sam kościół jest dwunawowy, wykonany z szarego granitu. Na chórze znajdują się malowidła ścienne w stylu freskowo-secco, przedstawiające biblijną historię zbawienia. Malowidła pochodzą z czasów Arvida Kurcka, który był biskupem Turku w latach 1510-1522. Dzwonnica została zbudowana w 1816 roku. Została zbudowana z kamieni pochodzących z ruin kościoła Świętej Trójcy. Biała wieża służyła kiedyś jako punkt orientacyjny dla marynarzy.^[35]

Teatr Miejski w Oulu to teatr miejski w Oulu, w Finlandii. Obecny budynek teatru znajduje się na wyspie Vänmanninsaari, w pobliżu rynku w centrum miasta.

Teatr został założony w 1931 r. jako Oulun Näyttämö (dosł. Scena Oulu). W 1951 r. nazwę zmieniono na Oulun teatteri (Teatr Oulu). W 1965 roku teatr stał się własnością miasta, a jego nazwę zmieniono na Teatr Miejski w Oulu. W tym czasie teatr występował w ratuszu miejskim w Oulu. Pierwsza specjalnie zaprojektowana sala teatralna, czyli obecny teatr, została otwarta w 1972 roku. Budynek został zaprojektowany przez architektów Marjatta i Matti Jaatinen.

Teatr został wyremontowany i rozbudowany w latach 2002-2004. Po remoncie w teatrze są cztery sceny, przy czym scena główna ma 527 miejsc.^[36]

Eksponaty z zakresu historii kultury i kącik dla dzieci. Muzeum Północnej Ostrobothni to muzeum historii kultury. To prowincjonalne muzeum koncentruje się na mieście Oulu i otaczającym je regionie Północnej Ostrobothni. Muzeum znajduje się w parku Wysp Hupisaaret w dzielnicy Myllytulli w Oulu, w Finlandii.

Muzeum zostało założone w 1896 r. i było prowadzone przez towarzystwo muzealne do 1969 r., kiedy to jego własność przeszła na własność miasta Oulu. W latach 1911-1929 muzeum działało w starej drewnianej willi Villa Ainola, która została zniszczona w pożarze 9 lipca 1929 roku. Zniszczeniu uległa także część zbiorów muzeum. Wkrótce po pożarze na miejscu starej willi rozpoczęto budowę obecnego budynku muzeum. Nowy kamienny dom został ukończony w 1931 roku. Budynek został zaprojektowany przez fińskiego architekta Oiva Kallio. Do 1982 r. w budynku mieściła się również Biblioteka Miejska w Oulu.

Wystawa podstawowa rozciąga się na wszystkie pozostałe piętra budynku z wyjątkiem najniższego piętra, które jest przeznaczone na wystawy zmienne i wystawę dla dzieci. Wystawa dla dzieci jest oparta na książkach Doghill fińskiego pisarza Mauri Kunnasa. Na parterze znajduje się model centrum Oulu w dużej skali z 1938 r., sprzed bombardowań w czasie II wojny światowej.

Oprócz głównego muzeum, Muzeum Północnej Ostrobothni utrzymuje Muzeum Domu Marynarza w Pikisaari, Muzeum Tartaku w Pateniemi oraz Skansen Turkansaari.^[38]

Kościół Mariacki w Lappee to drewniany kościół ewangelicko-luterański w centrum Lappeenranta w Finlandii. Budowę rozpoczęto w kwietniu 1792 roku, a w czerwcu 1794 roku kościół został poświęcony częściowo nieukończony. Przylegająca do kościoła dzwonnica została zbudowana pół wieku później, w 1856 roku.

Kościół został zbudowany przez Juhanę Salonena, budowniczego kościołów z Savitaipale, i może pomieścić 840 osób. Pod względem architektonicznym jest to tzw. kościół podwójnego krzyża (fiński: kaksoisristikirkko) i jedyny zachowany taki kościół z XVIII wieku w Finlandii. Ołtarz został namalowany przez Aleksandrę Frosterus-Såltin w 1887 r. i przedstawia Wniebowstąpienie Jezusa.

Kościół jest wpisany na listę zabytków o znaczeniu krajowym prowadzoną przez Fiński Narodowy Zarząd Zabytków.^[41]

Zamek w Kajaani, Finlandia. Zamek w Kajaani – forteca wybudowana w mieście Kajaani na wyspie tuż poniżej progu rzecznego Ämmäkoski na rzece Kajaaninjoki w Finlandii. Obecnie w ruinie. Zamek służył jako centrum administracyjne regionu, struktura obronna, a także więzienie, którego najbardziej znanym penitencjariuszem był szwedzki historyk i dramaturg Johannes Messenius.

Budowa zamku na Ämmäkoski rozpoczęła się w 1604 roku i została zakończona w roku 1619. Składał się wówczas z kamiennego muru obronnego, dwóch baszt oraz drewnianych zabudowań w obrębie murów. W latach pięćdziesiątych XVII wieku z inicjatywy Pera Brahe rozpoczęto zakończoną w 1666 rozbudowę fortecy, podczas której m.in. wymieniono wiele drewnianych konstrukcji na murowane.

Podczas III wojny północnej zamek oblegały przez kilka miesięcy wojska rosyjskie. Po wyczerpaniu zapasów jedzenia, amunicji i drewna opałowego załoga zamku poddała się, a wkrótce potem Rosjanie wysadzili budowlę w powietrze.

W 1845 wyspę, na której znajdowały się ruiny zamku, wykorzystano do budowy pierwszego drewnianego mostu przez Kajaaninjoki. W roku 1917 obok zamku postawiono elektrownię wodną. W 1937 wybudowano kolejny, tym razem betonowy, most, zwany Linnansilta (most zamkowy). Po przerzuceniu innych mostów przez rzekę, linnansilta zaczęła tracić na znaczeniu i obecnie władze rozważają zniszczenie go i zajęcie się ruinami zamku, by uczynić go przyjaźniejszym turystyce.^[43]

Pori Art Museum, to muzeum sztuki współczesnej i nowoczesnej w Pori, w Finlandii. Zostało założone w 1979 roku, głównie dzięki staraniom profesor Maire Gullichsen, współzałożycielki firmy meblarskiej Artek. Muzeum Sztuki w Pori posiada kilka kolekcji sztuki oraz wystawy zmieniające się.

Muzeum znajduje się w centrum miasta, nad rzeką Kokemäenjoki. Budynek jest starym domem wagowym, zaprojektowanym przez architekta C.J. von Heidekena (1832-1888). Pierwotnie zbudowano ją w 1860 r., a w latach 1979-1981 została odnowiona na potrzeby muzeum według projektu architekta Kristiana Gullichsena. Najnowsza rozbudowa muzeum została ukończona w 2000 roku. Powierzchnia wystawiennicza wynosi około 800 m2. W muzeum znajduje się również biblioteka, archiwum obrazów, sklep i kawiarnia.

Dwie główne kolekcje Muzeum Sztuki w Pori to kolekcja Fundacji Sztuki Maire Gullichsen oraz Kolekcja Miejska w Pori. Kolekcja Fundacji Sztuki Maire Gullichsen składa się głównie z dzieł sztuki fińskiej od końca XIX wieku do lat 80. Kolekcja Miejska w Pori skupia się głównie na sztuce XX wieku oraz na fińskich artystach XIX wieku, takich jak Akseli Gallen-Kallela (1865-1931) i Victor Westerholm (1860-1919).

W kolekcji znajdują się prace wielu wybitnych międzynarodowych artystów, w tym takich nazwisk jak José Bedia Valdés, Ian McKeever, Leonhard Lapin, Yan Pei Ming, Georges Rousse, Yoko Ono i Dennis Oppenheim.^[44]

Katedra w Espoo, Finlandia. Katedra w Espoo – średniowieczny kamienny kościół w Espoo w Finlandii i główna świątynią Diecezji Espoo Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Finlandii. Katedra mieści się w dzielnicy Espoon keskus, blisko rzeki Espoonjoki. Najstarsze elementy kościoła zostały ukończone w latach 80. XV wieku i dlatego jest on najstarszym zachowanym budynkiem w mieście. Kościół został katedrą w 2004 po tym jak Diecezja Espoo została wydzielona z Diecezji Helsinki. Katedralne tereny obejmują cmentarz, plebanię i salę parafialną wybudowaną w 1995. Oprócz bycia główną świątynią Diecezji Espoo, to służy jako kościół Parafii katedralnej w Espoo i organizuje rozmaite koncerty i inne wydarzenia w tym cykl koncertów "Noc Organowa i Aria".^[45]

Kościół ewangelicko-augsburski w Pori. Centralny Kościół w Pori to kościół w stylu gotyckim w centrum miasta Pori, w zachodniej Finlandii. Jest to największy kościół w regionie Satakunta i jeden z największych w Finlandii. Jest także głównym kościołem Pori.

Kościół został zbudowany w latach 1859-1863, kiedy to nastąpiło jego uroczyste otwarcie. Znany jest z wyjątkowej wieży kościelnej, wykonanej z żeliwa. Wieża ma 72 metry wysokości (236 stóp). Kościół został zaprojektowany przez C.T. von Chiewitz i C.J. von Heideken. Malowidła na szkle w kościele są dziełem Magnusa Enckella.

Obecnie kościół centralny w Pori słynie z organów piszczałkowych, zbudowanych w 2007 roku przez firmę Paschen Kiel Orgelbau. Kościół jest także głównym miejscem koncertów w ramach corocznego festiwalu organowego w Pori.^[48]