Austria - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Muzeum Sztuk Pięknych w pałacowym budynku. Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu – jedna z największych na świecie galerii, posiadająca w swych zbiorach niezwykle cenną kolekcję malarstwa europejskiego, sztuki starożytnej oraz monet.

Muzeum zostało otwarte w 1891, 2 lata po Muzeum Historii Naturalnej (Naturhistorisches Museum). Bliźniacze niemal budynki obu muzeów, stojące naprzeciwko siebie, są jednymi z najokazalszych wiedeńskich budowli usytuowanych wzdłuż Ringu – reprezentacyjnej szerokiej alei okalającej ścisłe centrum miasta, wybudowanej na miejscu dawnych murów miejskich. Decyzję o budowie obu muzeów podjął cesarz Franciszek Józef I w 1858. Okazałe budowle w stylu renesansu włoskiego zaprojektowali dwaj architekci: Gottfried Semper i Karl Freiherr von Hasenauer. Prace budowlane trwały 19 lat – od 1872 do 1891.

Znaczną część zbiorów muzeum stanowi prywatna kolekcja Habsburgów, zbierana i powiększana przez wieki panowania kolejnych cesarzy. Zbiór portretów i kolekcja zbroi pochodzą np. ze zbiorów cesarza Ferdynanda II, duża część zbiorów malarstwa należała do cesarza Rudolfa II i Leopolda Wilhelma. Zbiory Habsburgów są tak bogate, liczne i różnorodne, że eksponuje się je w kilku miejscach Wiednia: m.in. w wiedeńskiej siedzibie cesarza – Hofburgu, jego nowej części, czyli w Neue Burgu, w pałacach Schönbrunn – oraz w zamku Ambras w Innsbrucku.^[2]

Pałac z wielkimi salami rokoko i barokowymi. Pałac Eggenberg w Grazu jest najważniejszym barokowym zespołem pałacowym w austriackiej prowincji Styria. Dzięki zachowanemu wyposażeniu, rozległym ogrodom krajobrazowym, a także specjalnym zbiorom z Universalmuseum Joanneum, znajdującym się w pałacu i otaczającym go parku, pałac Eggenberg zaliczany jest do najcenniejszych skarbów kultury Austrii. Pałac Eggenberg położony jest na wysokości 381 m n.p.m. na zachodnim skraju miasta. Jego architektura i wciąż widoczne ślady wielowiekowej historii świadczą o zmienności i mecenacie niegdyś najpotężniejszej dynastii Styrii - rodu Eggenbergów.

W 2010 r. znaczenie zamku Eggenberg zostało docenione poprzez wpisanie historycznego Starego Miasta w Grazu na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Otoczony murami, z ogromnym portalem skierowanym na zachód, pałac znajduje się w dzielnicy Eggenberg w Grazu i można do niego dojechać tramwajem. W północnym narożniku terenu pałacu znajduje się Ogród Planetarny i Lapidarium z rzymskimi wyrobami kamiennymi, a także wejście do nowego Muzeum Archeologicznego, w którym znajduje się wagon kultowy Strettweg. Na poziomie parteru pałacu znajduje się kolekcja numizmatyczna (Gabinet Monet), mieszcząca się w dawnych pomieszczeniach Baltazara Eggenbergera, właściciela cesarskiej koncesji na mennictwo i działalność w późnym średniowieczu. Na górnym poziomie, w Starej Galerii, zgromadzono bogaty zbiór obrazów, rzeźb i innych dzieł sztuki od średniowiecza do wczesnego okresu nowożytnego, obejmujący pięć wieków historii sztuki europejskiej.^[6]

Hofburg to dawny pałac Habsburgów w Innsbrucku w Austrii, uważany za jeden z trzech najważniejszych obiektów kulturalnych w kraju, wraz z Pałacem Hofburg i Pałacem Schönbrunn w Wiedniu. Hofburg jest głównym budynkiem dużego kompleksu mieszkalnego, niegdyś używanego przez Habsburgów, który nadal obejmuje Kolegiatę Szlachecką, Srebrną Kaplicę, Kościół Hofkirche z cenotafem cesarza Maksymiliana i Schwarzen Mandern, Uniwersytet Teologiczny, Muzeum Tyrolskiej Sztuki Ludowej, Katedrę w Innsbrucku, Kongres i Ogród Hof.

Pierwotny pałac Hofburg został zbudowany z kilku elementów przez arcyksięcia Zygmunta około 1460 roku. Struktura ta obejmowała fragmenty średniowiecznych fortyfikacji, które biegły wzdłuż wschodnich murów miasta. W budynku znajdowała się Brama Rumer, która została później przekształcona w Wieżę Heraldyczną w 1499 r. przez Jörga Kölderera za panowania cesarza Maksymiliana I. W ciągu następnych 250 lat pałac był kilkakrotnie rozbudowywany. W latach 1754-1773, za panowania cesarzowej Marii Teresy, pałac Hofburg przeszedł dwa etapy barokowych zmian konstrukcyjnych: południowy trakt zbudowano (1754-1756) na Hofgasse według planów J.M. Gumppa Młodszego, a główną fasadę dobudowano (1766-1773) na Rennweg według planów C.J. Waltera. W tym okresie uzupełniono Salę Olbrzymów o freski sufitowe autorstwa F. A. Maulbertscha, a w pokoju, w którym zmarł mąż Marii Teresy, cesarz Franciszek I, zbudowano kaplicę cesarską (1765).

Obecnie w Hofburgu znajduje się pięć tematycznych części muzealnych: Pokoje Marii Teresy z XVIII w., Apartament cesarzowej Elżbiety z XIX w., Muzeum Mebli, Galeria Przodków oraz Galeria Obrazów. Te tematyczne strefy muzealne ilustrują różne aspekty politycznej i kulturalnej historii dawnego pałacu cesarskiego, który pozostawał w posiadaniu Habsburgów przez ponad 450 lat.^[9]

Izba Sztuki i Cudów to gabinet rarytasów - często, choć mylnie, nazywany gabinetem osobliwości - stworzony przez Ferdynanda II, arcyksięcia austriackiego, suwerennego władcę hrabstwa Tyrolu i dalszej Austrii, w XVI wieku. Ferdynand II, syn cesarza Ferdynanda I, był jednym z najznamienitszych kolekcjonerów sztuki w historii. Ten kulturalny humanista z rodu austriackiego umieścił swoje światowej sławy zbiory w specjalnie w tym celu wybudowanym muzeum. W ten sposób Zamek Dolny jako budynek sam stał się eksponatem, dzięki czemu Zamek Ambras w Innsbrucku jest prawdopodobnie najstarszym muzeum na świecie. Jako jedyna renesansowa Kunstkamera tego rodzaju, która zachowała się w pierwotnym miejscu, Izba Sztuki i Cudów stanowi niezrównany zabytek kultury.

Stanowi ona znakomity przykład późnorenesansowej kolekcji encyklopedycznej tego gatunku i jest nadal eksponowana w zamku Ambras w Innsbrucku, w tym samym miejscu od początku jej istnienia. Ferdynand II, podobnie jak wielu innych władców epoki renesansu, był zainteresowany promowaniem sztuki i nauki. Arcyksiążę Habsburgów poświęcił wiele czasu i pieniędzy na swoją unikalną kolekcję: zbroi, broni, portretów, przedmiotów naturalnych, rarytasów, "cudów natury", najnowszych instrumentów naukowych, instrumentów muzycznych, cennych przedmiotów i tak dalej, które w późniejszych czasach powinny być klasyfikowane jako artificialia, naturalia, scientifica, exotica i mirabilia.

Obok "Izby Sztuki i Cudów" w zamku Ambras znajduje się słynna kolekcja zbrojowni i broni wczesnonowożytnej, w której można podziwiać arcydzieła europejskiej sztuki płatnerskiej z okresu renesansu; arcyksiążę Ferdynand II jako pierwszy w historii muzeum zaprezentował swoją kolekcję według systematycznej koncepcji w specjalnie wybudowanym budynku muzealnym. Zbiór szkła Strassera (Glassammlung Strasser) szczyci się cennymi wyrobami szklanymi z okresu renesansu i baroku. Habsburska Galeria Portretów" (Habsburg Porträtgalerie), rozmieszczona na trzech piętrach, jest otwarta dla zwiedzających w lecie. Wśród obrazów znajdują się dzieła słynnych malarzy, takich jak Hans Burgkmair, Lucas Cranach Młodszy, Giuseppe Arcimboldo, Peter Paul Rubens, Diego Velázquez i inni. Obecnie zbiory w Ambras są zarządzane przez Związek Muzeów KHM, jako część Kunsthistorisches Museum w Wiedniu.^[10]

Liechtensteinklamm to wyjątkowo wąski wąwóz o ścianach dochodzących do 300 m wysokości, położony w Alpach Austriackich 50 km na południe od Salzburga. Jego długość wynosi około 4 km, a nazwa pochodzi od nazwiska Jana II Lichtensteina, który w 1875 r. zlecił wykonanie chodników.

Wąwóz ma około 4 km długości, z czego 1 km jest dostępny dla zwiedzających za pomocą drewnianych kładek (nieczynnych w miesiącach zimowych). Wąwóz ma głębokość do 300 m, a w niektórych miejscach jest szeroki tylko na kilka metrów. Na końcu wąwozu znajduje się wodospad. Rocznie odwiedza go około 100 000 osób.

W ciągu tysięcy lat wąwóz został ukształtowany przez wody górskiego potoku Großarler Ache. W 1875 r. członkowie Klubu Alpejskiego Pongau rozpoczęli prace nad udostępnieniem wąwozu, które jednak nie zostały ukończone z powodu braku funduszy. Książę Johann II z Liechtensteinu, który prowadził pałacyk myśliwski w pobliskim Großarl, ofiarował 600 guldenów na rozszerzenie prac. Po zakończeniu prac w 1876 r. wąwóz został przemianowany na cześć hojnej darowizny księcia.

Według legendy wąwóz powstał, gdy diabeł pełen gniewu i wściekłości z powodu nieudanego planu przeleciał nad kanionem, wrzucając do niego wodę z taką siłą, że wyrzeźbiła skałę.^[11]

Muzeum sztuki w abstrakcyjnym budynku. Kunsthaus Graz – budynek galerii sztuki zlokalizowany w centrum Grazu, na narożniku Südtiroler Platz i Lendkai.

Dwupiętrowy obiekt o powierzchni użytkowej 11 000 m² został zaprojektowany przez Petera Cooka i Colina Fourniera, dwóch londyńskich architektów. Wzniesiono go w 2003, w roku gdy Graz był Europejską Stolicą Kultury. Obiekt dobudowano do tzw. Eiseners Haus z połowy XIX wieku, który został zbudowany przez Josefa Benedicta Withalma i był w owym czasie obiektem bardzo nowoczesnym.

Według różnych interpretacji budynek wykonany z żelbetu i paneli pleksiglasowych, przypomina serce wyjęte z ciała lub krowie wymię. Barwiony na niebiesko pleksiglas kryje pod sobą 900 lamp neonowych, tworząc inteligentną fasadę. Poziom parteru i holu głównego zlokalizowany jest dokładnie na poziomie ulicy, co umożliwia swobodny przepływ pieszych i stanowić ma zachętę do odwiedzania muzeum.

Obiekt pozbawiony jest stałej kolekcji sztuki, koncentrując się na ekspozycjach czasowych. Na wystawie inaugurującej działalność galerii pokazywano m.in. prace Henryka Stażewskiego. Inni prezentowani tu na różnych wystawach artyści to m.in.: Salvador Dalí, Arnold Böcklin, Albert Oehlen, Maria Lassnig, Liz Larner, Sol LeWitt, John Baldessari i Karel Teige.

Pierwszym dyrektorem galerii był Peter Pakesch, austriacki krytyk i kurator.^[12]

Miniaturowe modele znanych zabytków. Minimundus – austriacki park miniatur posiadający zbiór ok. 150 miniaturowych modeli z całego świata, zbudowanych w skali 1:25, który znajduje się w Klagenfurt am Wörthersee.

Od otwarcia w 1958, ponad 15 milionów gości odwiedziło 26 tys. m² parku. Od 2003 dla gości „Mini Świata” dostępne jest też planetarium. Dochód jest przeznaczony na fundację "Rettet Kind" ("Ratujcie Dziecko"), która działa przy obiekcie.

Pierwotnie Minimundus miał charakter hobbistyczny, jednak później przerodziło się w główna atrakcje w Klagenfurt am Wörthersee. Jednostką odpowiedzialną za tworzenie nowych budynków jest austriacka firma Medienproduktion. Zbiera ona informacje (przeważnie od gości) na temat tego, czego brakuje w muzeum. W 1992 roku najczęściej pojawiało się życzenie, żeby w Minimundusie pojawił się model drezdeńskiego zamku Zwinger, po długich staraniach udało się zebrać wszystkie potrzebne informacje o przebiegu budowy tej barokowej budowli z Niemiec (schematy budowli rozrysowane były w ponad 100 planach). Do budowy zamku wykorzystano między innymi marmur, piaskowiec i kamienie szlachetne.

Wykaz modeli:

• Bazylika św. Piotra
• Statua Wolności
• Meczet Suleiman
• CN Tower w Toronto
• Wieża Eiffla
• Zamek Hochosterwitz w Austrii
• Gmach opery Sydney
• Tower of London
• Biały Dom
• Tadź Mahal
• wiele europejskich pociągów
• roboczy model wahadłowca

W planach jest także budowa miniatury najwyższego budynku świata, Burj Dubai.^[13]

Katolicka katedra z 135-metrową wieżą. Koncepcja Nowej Katedry w Linzu została podniesiona w 1855 przez biskupa Franciszka Józefa Rudigiera w liście pasterskim, w którym wezwał wiernych do zbudowania w Linzu kościoła dla uczczenia ustanowionego 8 grudnia 1854 dogmatu o niepokalanym poczęciu NMP. Budowa rozpoczęła się w 1862, a w 1924 biskup Johannes Maria Gföllner konsekrował gotowy budynek Katedry Najświętszej Marii Panny. Projekt autorstwa głównego budowniczego archidiecezji kolońskiej, Vincenza Statza, został wykonany w stylu neogotyku francuskiego. Koszt budowy wyniósł 28 mln koron w złocie.

Katedra ma 20 tys. miejsc stojących dla wiernych, co czyni ją największym, choć nie najwyższym kościołem w Austrii. Pierwotnie planowano budowę wyższej wieży, ale plany te nie zostały zrealizowane, ponieważ w czasach Austro-Węgier budynek nie mógł być wyższy niż Wieża Południowa z Katedry św. Szczepana w Wiedniu. Wieża o wysokości 135 m jest o 2 m niższa niż ta w Wiedniu.

Katedra słynie ze swych witraży. Jeden z nich ukazuje historię Linzu, inne przedstawiają portrety fundatorów budowy kościoła. Podczas II wojny światowej część okien, zwłaszcza w południowej części katedry, uległa zniszczeniu. W miejsce zniszczonych witraży, zamiast odtwarzać dawne wzory, wstawiono nowe, stworzone w duchu sztuki współczesnej. Warta uwagi jest także znajdująca się w krypcie szopka z figurami autorstwa S. Osterriedera oraz wystawa insygniów władzy biskupa Rudigiera.^[17]

Barokowy pałac i miejsce wydarzeń kulturalnych. Zamek Esterházy w Eisenstadt – zamek rodowy rodu Esterházych. Położony w Eisenstadt około 50 km od Wiednia. Został zbudowany w XIII wieku, a potem wielokrotnie poddawany był przebudowie.

W roku 1364 zamek stał się własnością rodziny Kaniszai. W 1445 przejęli go Habsburgowie, a w 1622 rodzina Esterházych.

Najcenniejsze pomieszczenia na terenie zamku to dwie sale:

• Sala Haydna, którego mecenasami był ród Esterházych, charakteryzująca się niebywale dobrą akustyką. Obecnie użytkowana, jako miejsce koncertów i recitali. Sufit zdobią freski z epoki baroku, na ścianach zaś wiszą medaliony z podobiznami węgierskich bohaterów. W sali tej wielokrotnie dyrygował Haydn.
• Sala Empirowa – klasycystyczna, również o charakterze koncertowym.

Simony Hut to schronisko klubu alpejskiego należące do Austriackiego Klubu Alpejskiego położone na wysokości 2 205 metrów, tuż poniżej lodowca Hallstätter u podnóża Hoher Dachstein w Austrii. Schronisko, nazwane tak na cześć Friedricha Simony'ego, który jako pierwszy wszedł na Hoher Dachstein, znajduje się wysoko ponad Hallstatt w Górnej Austrii, w północnej części Gór Dachstein. Jest czynne przez cały rok, a zimą oferuje wiele możliwości wycieczek narciarskich i wędrówek na rakietach śnieżnych.

Simony Hut jest ważną bazą wypadową dla alpinistów, ponieważ można stąd wyruszyć na długie wyprawy w Dachsteiny. Znajduje się tu również szkoła alpinistyczna, w której prowadzone są kursy szkoleniowe w zakresie wspinaczki lodowcowej i lodowej. W pobliżu znajduje się kaplica Dachstein.^[22]

Muzeum vorarlbergskie w Bregencji jest państwowym muzeum sztuki i kultury austriackiego kraju związkowego Vorarlberg.

Zostało założone w 1857 r. i od tego czasu jest ośrodkiem gromadzenia i ochrony zasobów sztuki i kultury państwowej. Muzeum prowadzi badania nad tymi materiałami i udostępnia je społeczeństwu. Pod względem merytorycznym działalność muzeum koncentruje się na materiałach z Vorarlbergu, ale jednocześnie rozpatruje je w kontekście wykraczającym poza granice kraju związkowego. Kolekcja zawiera 150 000 artefaktów z dziedziny archeologii, historii, historii sztuki i folkloru.

Muzeum współpracuje z innymi krajowymi, międzynarodowymi i regionalnymi instytucjami kultury oraz dąży do wspierania nauki poprzez współpracę z placówkami badawczymi i udostępnianie wyników badań.^[29]

W Keltenmuseum w Hallein koło Salzburga znajdują się ważne znaleziska z okresu La Tene epoki żelaza, które pochodzą z pochówków z okolic pobliskiej kopalni soli Hallein, w Dürrnberg. Muzeum zostało założone w 1882 roku i mieściło się w Bürgerspital. W 1930 r. zostało przeniesione do Rathaus, a od 1952 r. zajmowało bramę fortyfikacji miejskich. W 1970 r. zmieniono nazwę na Keltenmuseum, a muzeum przeniesiono do dawnych urzędów solnych przy Pflegerplatz, od strony rzeki Salzach. W 1980 roku w muzeum zorganizowano dużą wystawę "Die Kelten in Mitteleuropa", która ukazała bogactwo odkryć dokonywanych w Hallein. W latach 1993-4 austriacki architekt Heinz Tesar opracował plany przebudowy i rozbudowy muzeum, a 1 stycznia 2012 r. muzeum stało się częścią składową Muzeum Salzburskiego.^[33]

Hahnenkamm to góra w Europie, położona bezpośrednio na południowy zachód od Kitzbühel w Alpach Kitzbühelskich w Austrii. Wysokość jej szczytu wynosi 1712 metrów nad poziomem morza.

Hahnenkamm (po niemiecku: grzebień koguta) jest częścią ośrodka narciarskiego Kitzbühel i co roku odbywają się tu zawody Pucharu Świata w narciarstwie alpejskim, Hahnenkammrennen. Najsłynniejszą trasą na Hahnenkamm jest klasyczny zjazd Streif (smuga), który jest uważany za najbardziej wymagający na trasie Pucharu Świata. Na trasie znajdują się bardzo techniczne, "spadające" zakręty (odwrócony brzeg), wiele z nich z ograniczoną widocznością. Zawiera również kilka płaskich odcinków do szybowania, poprzedzonych trudnymi zakrętami, co kładzie nacisk na umiejętności techniczne i szybowcowe. Streif znajduje się na północno-wschodnim zboczu góry, które w styczniu jest w większości zacienione, co dodatkowo utrudnia i tak już wyjątkowo wymagającą trasę.^[36]

Dom Beethovena to muzeum znajdujące się w miejscowości Gneixendorf koło Krems an der Donau w Austrii. Jest to dawna rezydencja Ludwiga van Beethovena i stanowi część dziedzictwa kulturowego Austrii.

Obecnie w rezydencji znajduje się kilka pomieszczeń, w których urządzono prywatne muzeum. Muzeum można zwiedzać po wcześniejszym umówieniu się. Pokoje, w których mieszkał van Beethoven, znajdują się na drugim piętrze. Składają się na nie cztery izby, duża sień i przylegająca do niej sala fortepianowa. Pokoje zostały udekorowane różnymi pamiątkami. Znajduje się tu również palenisko i lampy pochodzące z czasów życia kompozytora. W ogrodzie znajduje się duży skalniak z miedzianym portretem van Beethovena.

W tym czasie skomponował nową część finałową XIII Kwartetu smyczkowego (Beethoven) (opus 130). Początkowo miała to być Große Fuge, którą później przemianował na opus 133.

Dom należał do jego brata. Van Beethoven przyjechał tu z siostrzeńcem i podopiecznym. Siostrzeniec 6 sierpnia 1826 roku próbował popełnić samobójstwo, a tygodnie poprzedzające ich przyjazd spędził w szpitalu. Van Beethoven przyjął zaproszenie brata i zamieszkał w domu między 25 września a 2 listopada 1826 roku. Obecnie dom jest częścią dziedzictwa kulturowego Austrii.^[38]

Katedra w Wiener Neustadt, czyli Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Ruperta, to kościół katolicki znajdujący się w Wiener Neustadt w Austrii. Obecnie jest kościołem parafialnym, a wcześniej była katedrą diecezji Wiener Neustadt w latach 1468-1785, kiedy to nastąpiła kasata diecezji.

Lokalizacja i orientacja budynku zostały wybrane i zaprojektowane w średniowieczu. Nawa główna skierowana jest na północ i zachód, zgodnie ze wschodem słońca w dniu Zesłania Ducha Świętego, 24 maja 1192 r., kiedy to książę Leopold V został inwestyturą cesarza Henryka VI.

W 1207 r. rozpoczęto budowę kościoła romańskiego. Został on konsekrowany w 1279 roku. W latach 1588-1630 administratorem diecezji był Melchor Klesl, który zbudował pierwszą barokową ambonę. Barokowy ołtarz z ołtarzem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny autorstwa Giandomenico Cignaroli został zamontowany w 1776 roku. W 1886 r. w wyniku trzęsienia ziemi zburzono zachodnią fasadę i wieże, a następnie odbudowano je pod kierunkiem wiedeńskiego architekta Richarda Jordana.

W dniu 6 marca 2012 r. w katedrze wybuchł pożar i została ona zamknięta na sześć miesięcy, aby umożliwić przeprowadzenie napraw.^[47]