Egipt - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

5000 lat egipskiej historii. Muzeum Egipskie w Kairze, Muzeum Kairskie – muzeum sztuki egipskiej w stolicy Egiptu, Kairze, założone w 1835 roku.

Początkowo zabytki gromadzono w magazynach kairskiej szkoły językowej, później przeniesiono je do innego budynku w cytadeli Saladyna. W 1857 roku w Bulak francuski archeolog August Mariette (1821–1881) założył na bazie zgromadzonych dotychczas zbiorów muzeum sztuki egipskiej – pierwsze tego rodzaju muzeum na obszarze Bliskiego Wschodu. W 1880 roku zostało ono przeniesione do pałacu Isma’ila Paszy w Gizie. Od 1902 roku muzeum mieści się w specjalnie dla niego wybudowanym gmachu przy placu at-Tahrir w Kairze.

Dzisiejszą siedzibę, dwupiętrowy neoklasycystyczny gmach, zaprojektował w roku 1900 francuski architekt Marcel Dourgnon (1858–1911). Na niewielkiej powierzchni zgromadzono dotychczas ok. 160 tys. przedmiotów. Zwiedzający mogą podziwiać m.in. wyposażenia z grobowca faraona Tutanchamona, w tym jego złotą maskę; kolekcję portretów fajumskich, królewskie mumie, posągi faraonów, ich żon oraz bogów i bogiń egipskich.

Przed budynkiem ustawiono popiersia najwybitniejszych archeologów i badaczy starożytnego Egiptu. Od 2007 roku jest wśród nich także popiersie prof. Kazimierza Michałowskiego.^[1]

Kompleks świątynny w Karnaku, powszechnie znany jako Karnak, składa się z rozległej mieszaniny zniszczonych świątyń, pylonów, kaplic i innych budynków w pobliżu Luksoru w Egipcie. Budowa kompleksu rozpoczęła się za panowania Senusreta I w Średnim Państwie i trwała do Królestwa Ptolemejskiego, choć większość zachowanych budynków pochodzi z Nowego Państwa. Obszar wokół Karnaku był starożytnym egipskim Ipet-isut i głównym miejscem kultu 18. dynastycznej triady tebańskiej, z bogiem Amonem na czele. Jest częścią monumentalnego miasta Teb, a w 1979 r. wraz z resztą miasta został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Od kompleksu Karnak swoją nazwę wzięła pobliska i częściowo otoczona nowoczesna wioska El-Karnak, położona 2,5 km na północ od Luksoru.^[2]

Główny targ z pamiątkami i rękodziełem. Chan al-Chalili – suk w centrum Kairu, a zarazem jedna z głównych atrakcji dla turystów z zagranicy i samego Egiptu.

Nazwa suku sięga początkami roku 1382, kiedy emir o nazwisku Al-Chalili wybudował rozległy karawanseraj (po arabsku خان ‘chan’), czyli rodzaj zajazdu i targowiska zarazem, za panowania sułtana Barkuka (1382-1399) z dynastii mameluków. Ów ‘chan’ istnieje do dziś. Nazwisko Al-Chalili wywodzi się od miasta palestyńskiego, słynnego z Biblii Hebron, które po arabsku nazywa się Al-Chalil. Jeszcze za panowania Barkuka, pierwszego Czerkiesa (przedstawiciela linii Burdżytów w ramach dynastii mameluków) na tronie Egiptu, w obrębie murów Kairu trzeba było dokonać prac remontowych po spustoszeniach, jakie przyniosła epidemia, która do historii przeszła pod nazwą „czarnej śmierci” (ok. 1350). Właściwy Chan al-Chalili powstał, kiedy sułtan Barkuk przystąpił do budowy madrasy w Bajn al-Kasrajn oraz odbudowy miejscowych targowisk. Za panowania Turków osmańskich (1517-1798) Chan al-Chalili stał się bardzo znanym bazarem na Bliskim Wschodzie.

Jest to w zasadzie cała dzielnica handlowa. Mieści się tu wiele sklepów, kawiarń, restauracji, kramów z żywnością. Kawiarnie są przeważnie niewielkie, urządzone tradycyjnie, serwujące kawę po arabsku i zazwyczaj fajkę wodną. Przylega do Chan al-Chalili meczet Al-Husajna, uniwersytet Al-Azhar wraz z meczetem o tej samej nazwie. Na terenie Chan al-Chalili znajduje się zaułek Midakk upamiętniony w powieści Nadżiba Mahfuza, egipskiego noblisty, pt. „Zaułek Midakk” (1947).

Na terenie Chan al-Chalili doszło do dwóch poważniejszych ataków terrorystycznych, w kwietniu 2005 i 22 lutego 2009. W tym ostatnim zginęła 17-letnia Francuzka, a 22 osób odniosło rany.^[4]

Świątynia w Luksorze, Egipt. Świątynia Luksorska – znana także jako Świątynia Narodzin Amona. Jedna z budowli starożytnego Egiptu, które można obejrzeć w Luksorze, w południowym Egipcie. Jest jednym z dwóch najważniejszych zabytków wschodniego brzegu Teb.

Budowę świątyni rozpoczął Amenhotep III, jego następcy kontynuowali, rozbudowując świątynię. Ostateczny kształt otrzymała za czasów Ramzesa II.

Świątynie Amona w Luksorze i Karnaku połączone są ze sobą Aleją Sfinksów o długości ok. 3 km. Aleja prowadziła wzdłuż Nilu do wielkich, szerokich na 65 m pylonów ustawionych przez Ramzesa II.

Przed pylonami stanęły dwa 25 m wysokości obeliski (jeden z nich został wywieziony w 1833 r. do Paryża i ustawiony w 1836 roku, na Placu Zgody) oraz sześć posągów Ramzesa, królowej Nefertari i ich córki Maritamon w pozycji siedzącej. Do naszych czasów przetrwały tylko dwa z nich (trzeci jest odrestaurowany). Pylony zdobione są reliefami o tematyce batalistycznej, sławiącej zwycięstwo Ramzesa nad Hetytami w bitwie pod Kadesz.

Za pylonami znajduje się dziedziniec Ramzesa II otoczony podwójną kolumnadą. Bezpośrednio za pylonami, po prawej stronie znajduje się kaplica Hatszepsut, po lewej, na ruinach świątyni, zbudowano meczet Abu al-Haggag.

Dziedziniec Ramzesa z dziedzińcem Amenhotepa III łączy kolumnada Amenhotepa (trójnawowa długa sala). U wejścia do kolumnady Amenhotepa postawiono dwa, ogromnych rozmiarów posągi Ramzesa III (Ramzes nakazał ustawienie 10 swoich podobizn w tej świątyni). Kolumny mają głowice w kształcie rozwiniętych kwiatów papirusu.

Dziedziniec Amenhotepa poprzedza salę hypostylową, za którą znajduje się najstarsza część świątyni, sanktuarium poświęcone triadzie bóstw tebańskich: Amonowi, Chonsu i Mut.

Podczas prac wykopaliskowych prowadzonych w 1989 r. na dziedzińcu odnaleziono 20 posągów królewskich ukrytych pod posadzką jeszcze w starożytności. Najstarsze z nich pochodzą z czasów Amenhotepa.

W czasach rzymskich na terenie świątyni mieścił się obóz wojskowy. Chrześcijanie używali świątyni jako kościoła.^[5]

Hurghada Aquarium to akwarium znajdujące się w Hurghadzie, w gubernatorstwie Morza Czerwonego, w Egipcie, w dzielnicy Magawish. Zostało otwarte w styczniu 2015 roku i zawiera prawie 3500 metrów sześciennych powierzchni zbiornika. Jest domem dla ponad 1200 pojedynczych zwierząt i 100 gatunków. Jest to z pewnością jedno z największych akwariów na kontynencie, a także największe w Egipcie i prawie największe w świecie arabskim. Zawiera 24 oddzielne eksponaty, wśród nich tunel z rekinami, las deszczowy i "Dolinę Wielorybów", opartą na skamielinach znalezionych na Pustyni Zachodniej. W obiekcie znajduje się również wystawa życia Beduinów oraz zoo ze zwierzętami. Do najciekawszych okazów w Akwarium należą: rekin pielęgniarski, płaszczki, zielony żółw morski, ryba gitarowa i płaszczka orla.^[13]

Ruiny piramidy zbudowanej dla faraona. Piramida Schodkowa Dżosera – piramida schodkowa zbudowana w Sakkarze około 2650 p.n.e. przez budowniczego Imhotepa.

Ta monumentalna budowla kamienna stanowi część kompleksu grobowego, złożonego z samej piramidy, umieszczonej w północnej części kompleksu, oraz otaczających ją kaplic i dziedzińców o różnym przeznaczeniu. Całość otoczono murem o wysokości 10 m. Sama piramida ma wymiary podstawy 121 ×109 m oraz wysokość 62,5 m. Zbudowana jest z sześciu segmentów w kształcie mastab.

Przeprowadzone prace badawcze (wykopaliska) świadczą o sześciokrotnej zmianie planów budowli. Pierwotnie mastaba miała wysokość 7,9 m i nie była widoczna zza otaczającego ją muru. Po dodaniu kolejnych segmentów zaczęła dominować nad otoczeniem.

Mastaba była rozbudowywana nie tylko wzwyż, ale i poziomo. Magazyny, w których umieszczano wyposażenie grobowe, zostały umieszczone w podziemiach oraz w przylegających do piramidy zabudowaniach. Komora grobowa została umieszczona w południowej części temenosu.

Teren wokół piramidy został tak zagospodarowany, aby stworzyć miniaturę stolicy, iluzję budowli niezbędnych do życia faraonowi. Zbudowano dziedziniec z podium, aby król mógł świętować kolejne rocznice panowania, postawiono szereg kaplic-symboli świątyń całego Egiptu, umieszczono miniatury pałaców królewskich.

Pomimo użycia nowego budulca, jakim był kamień, grobowiec posiada wiele cech charakterystycznych dla budowli wykonywanych z cegły. Bloki kamienne użyte do licowania ścian otaczających piramidę budowli wykonano tak, by imitował kształtem suszoną cegłę. Wejście do wnętrza piramidy zostało tak wyrzeźbione, że przypomina zrolowaną matę do środka albo drewnianą konstrukcję. Ściany korytarzy wzmocnione są kolumnami o kształcie podobnym do drewnianych słupów albo wiązek trzcin, żłobkowania sufitu imitują stropy z pni palmowych.

Nowe elementy rozwiązań dekoracji to dwa fryzy: fryz kobr mających chronić władcę przed złymi mocami oraz tzw. chekeron – fryz z szeregu figur stylizowanych na kształt witki trzcinowej związanej w regularnych odstępach. Te dwa motywy weszły do kanonu zdobnictwa monumentalnych budowli egipskich.

Zespół grobowy ozdobiono licznymi posągami. Wewnątrz zamurowanej komory (zwanej serdabem) umieszczono posąg samego króla Dżosera, ubranego w odświętne szaty i siedzącego na tronie. Przez otwory w ścianie mógł on też obserwować składane ofiary. Wyraz jego twarzy, pełen powagi i spokoju, był naśladowany w późniejszych wyobrażeniach faraonów.^[14]