Bułgaria - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Zabytkowa cerkiew z muzeum. Sobór św. Aleksandra Newskiego – sobór prawosławny w Sofii, główna świątynia patriarsza autokefalicznego Bułgarskiego Kościoła Prawosławnego.

Cerkiew została wybudowana na cześć rosyjskiego cara Aleksandra II, dzięki któremu Bułgaria uzyskała niepodległość w 1878. Cerkiew przyjęła nazwę patrona carskiej rodziny św. Aleksandra Newskiego. Pierwszy kamień został położony w 1882. Budowę cerkwi zakończono w 1912. Cerkiew projektował rosyjski architekt Pomerancew w stylu neobizantyńskim, który był bardzo popularnym w XIX wieku w Rosji. Kopuły katedry są pozłacane, wejście zdobi marmur ze Sieny i Carrary, trony dla cara i patriarchy zrobione są z onyksu i alabastru.

We wnętrzu świątyni znajduje się zespół fresków wykonanych przez artystów rosyjskich i bułgarskich: Antona Mitowa, Iwana Mrkwiczkę, Stefana Iwanowa, M. Miasojedowa, M. Sudkowskiego, I. Kisielewa. Dwie ikony w ikonostasie napisał Wiktor Wasniecow.^[1]

Bulwar Witosza to główna ulica handlowa w centrum Sofii, stolicy Bułgarii, obfitująca w ekskluzywne sklepy, restauracje i bary. Rozciąga się od placu św. Nedelya do Parku Południowego. Na bulwarze Witosza i sąsiednich ulicach swoje sklepy ma wiele renomowanych marek odzieżowych: Versace, Escada, Bulgari, D&G, La Perla, Lacoste, Van Laak, Ermenegildo Zegna, Tru Trussardi, Moreschi, Marella, Max Mara, Gianfranco Ferré, Emporio Armani, Tommy Hilfiger, Boss, Baldinini. Wśród godnych uwagi budynków, znajdujących się na bulwarze, są: Narodowy Pałac Kultury, Pałac Sądów, dom, w którym mieszkał i zmarł słynny bułgarski poeta Peyo Yavorov. Róg bulwarów Witosza i Patriarchy Ewtimija, zwany Apteką, jest popularnym miejscem spotkań.

Nazwa bulwaru pochodzi od Witoszy, góry znajdującej się tuż obok Sofii. W czasach osmańskiego panowania nad Bułgarią była to ulica bez regulacji, a nazwę Vitoshka ulitsa ("Ulica Witosza") otrzymała po wyzwoleniu, w 1883 roku. Początkowo ulica była zabudowana niskimi jednopiętrowymi domami, ale w okresie międzywojennym zmieniła się w imponującą ulicę handlową, ponieważ wybudowano tu masywne budynki użyteczności publicznej, co całkowicie zmieniło wygląd Witoszy.

Według badań firmy Cushman & Wakefield Inc. z 2007 r. bulwar Witosza jest 22. najdroższą ulicą handlową na świecie.

W maju 2007 roku ogłoszono renowację bulwaru, której celem było przywrócenie stylu Sofii z lat 30. ubiegłego wieku. Dodano zabytkowe ławki i oświetlenie uliczne, a także secesyjne okrągłe kioski, więcej terenów zielonych, fontanny, bary na świeżym powietrzu oraz wieżę zegarową przy kościele św. Nedelya, na której wyświetlane są godziny w różnych stolicach świata.

W marcu 2013 r. rozpoczęto prace nad przebudową bulwaru.

Latem 2015 r. przeprowadzono kolejną renowację bulwaru, kończąc całkowicie pieszą strefę bulwaru między ulicami Patriarchy Ewtimija i Alabina.^[3]

Muzeum archeologii regionalnej. Muzeum Archeologiczne w Warnie – muzeum archeologiczne znajdujące się w Warnie w Bułgarii, założone w 1887 roku przez pochodzących z Czech braci Karela i Hermana Škorpilów.

Inauguracyjna wystawa miała miejsce 11 czerwca 1906. Pierwszym dyrektorem został Karel Škorpil i pełnił tę funkcję do momentu swojej śmierci w 1944. Rok później muzeum stało się własnością państwa.

Najstarsze eksponaty znajdujące się w muzeum datowane są na VII tysiąclecie p.n.e. najmłodsze pochodzą z XIX wieku. Placówka posiada łącznie około 100 tysięcy zabytków, w tym ponad 3 tysiące złotych przedmiotów z okresu neolitu, znalezionych na jednej z nekropoli kultury Warna; jest to najstarsze tego typu znalezisko na świecie.

Biblioteka muzeum powstała w 1907 roku, jej zbiory liczą 24 tysiące woluminów.^[4]

Ogród Nadmorski to największy, najstarszy i najbardziej znany park publiczny w bułgarskim mieście portowym Warna, uważany również za największy park krajobrazowy na Bałkanach. Położony wzdłuż wybrzeża miasta, nad Morzem Czarnym, jest ważną atrakcją turystyczną i narodowym zabytkiem architektury krajobrazu.

Teren, na którym dziś znajduje się Ogród Nadmorski, do połowy XIX wieku był gołym polem poza murami miasta. W 1862 r. na polecenie osmańskiego burmistrza miasta założono tu niewielki ogród. Po wyzwoleniu Bułgarii w 1878 r. burmistrz Mihail Koloni zaproponował w 1881 r. założenie ogrodu miejskiego i parku nadmorskiego, i mimo podejrzeń przyznano niewielką sumę. W rezultacie Ogród Nadmorski został powiększony do 26 000 m² i rozbudowany zgodnie z planem francuskiego inżyniera Martinice'a.

Osobą najbardziej kojarzoną i uważaną za najbardziej zasłużoną dla nowoczesnego wyglądu ogrodu jest czeski ogrodnik Anton Novák, który specjalizował się w pracy w pałacach Schönbrunn i Belvedere w Wiedniu, w Austro-Węgrzech. Został zaproszony do pracy w Warnie przez swojego rodaka Karela Škorpila na prośbę władz miasta w 1894 roku i przybył do Warny w 1895 roku, w wieku 35 lat. W latach 1906-1911 w ogrodzie zbudowano jeden z najbardziej znanych budynków Warny - Akwarium Warneńskie.

W czasie swojego pobytu w Warnie Novák wykonał ogromną pracę: radykalnie zmienił aranżację ogrodu i nakazał zasadzenie cennych roślin pochodzących znad Morza Czarnego i Śródziemnego. Jego kontrakt z władzami miasta został przedłużony w 1899 r., kiedy to wybudowano mu dom, który do dziś stoi obok wejścia do ogrodu. Ogród stopniowo się rozrastał, by w 1905 r. osiągnąć powierzchnię 90 000 m². W latach 1912-1913 dodano kilka fontann, a także częściowo oświetlenie elektryczne. Centralna aleja została ozdobiona pomnikami wybitnych Bułgarów przez specjalny komitet. Kasyno nadmorskie zostało zbudowane w latach 30. XX w., a swój nowoczesny wygląd uzyskało po przebudowie w latach 1960-1961.

W latach 30. XX w. zaczęto sadzić gatunki z Holandii, Niemiec, Czech i Francji, a także budować ogrody szkółkarskie. Ogród został powiększony w kierunku południowym, aż do domu włoskiego konsula Assaretto, w którym obecnie znajduje się Muzeum Marynarki Wojennej w Warnie. Ogród osiągnął swoje obecne granice w latach 50. XX wieku, a w latach 60. drzewa na środku centralnej alei zastąpiono rabatami kwiatowymi, dzięki czemu powierzchnia całego Ogrodu Nadmorskiego osiągnęła 20 000 m². W 1939 r. architekt Georgij Popow zaprojektował nowoczesne centralne wejście do ogrodu z szerokim placem i wysokimi kolumnami.

W latach 60. urządzono Aleję Kosmonautów, a 26 maja 1961 r. pierwszy kosmonauta Jurij Gagarin zasadził pierwszą roślinę - jodłę pospolitą - przed licznie zgromadzonym tłumem. W tym samym roku wzniesiono Panteon Poległych w Walce z Faszyzmem. W 1968 r. w miejscu dawnego teatru otwarto obserwatorium astronomiczne i planetarium, a w 1961 r. zainaugurowano działalność warneńskiego zoo. Przed głównym wejściem zainstalowano zegar słoneczny w kształcie łabędzia. W obecnym teatrze na wolnym powietrzu, otoczonym przez Alpineum i park rozrywki dla dzieci, od 1964 r. odbywają się Międzynarodowe Zawody Baletowe w Warnie, a w 1984 r. wybudowano delfinarium. Niedawno dodano terrarium Egzotycznego Zoo, ogłoszono też plany rozbudowy Muzeum Historii Naturalnej i Akwarium. W parku można również zwiedzić Muzeum Marynarki Wojennej, gdzie znajduje się ciekawa ekspozycja zabytkowych obiektów marynarki wojennej, takich jak słynny bułgarski torpedowiec Drazki.

Park jest ulubionym miejscem rekreacji i zabawy mieszkańców Warny. Oprócz długich alejek spacerowych, brzegu morza z plażą i licznymi restauracjami, barami i klubami, można tu podziwiać kompleks basenów oraz plac zabaw dla dzieci z miniparkiem rozrywki i małym stawem z łódkami. Tuż przed główną aleją ogrodu znajduje się tzw. "most życzeń" - mały mostek, który według wierzeń spełnia życzenia, jeśli przejdzie się przez niego, idąc tyłem i z zamkniętymi oczami.^[8]

Jezioro polodowcowe w Bułgarii. Jezioro Popowo to jezioro polodowcowe położone w północnej części pasma górskiego Pirin, w południowo-zachodniej Bułgarii. Jest jednym z jedenastu jezior Popowskich. Jezioro i jego okolice należą do najpopularniejszych miejsc letniej turystyki w Parku Narodowym Pirin. Znajduje się ono na dnie Kotliny Popowskiej i jest otoczone szczytami Sivria, Dżano, Kralev Dvor, Momin Dvor i Dzhengal.

Jezioro Popowo leży na wysokości 2 234 m n.p.m. Jest największym pod względem powierzchni i objętości, a także najgłębszym jeziorem w masywie Pirinu. Ma kształt nieregularnego pięciokąta i znajduje się na nim mała wysepka. Jego maksymalna długość wynosi 480 m, a szerokość 336 m. Powierzchnia 123 600 m2 , co plasuje je na czwartym miejscu wśród bułgarskich jezior polodowcowych pod względem całkowitej powierzchni, po jeziorze Smradlivo, górnym jeziorze Rybnym i Bliznaka, położonych w masywie górskim Riła. Głębokość jeziora wynosi 29,5 m, co daje mu drugie miejsce w kraju po jeziorze Okoto w Rile, które osiąga głębokość 37,7 m. Jego objętość wynosi około 1 270 000 m3. W lecie temperatura wody osiąga 14-16 °C na powierzchni i spada do 5-6 °C w głębszych warstwach.

Jezioro Popowo czerpie wodę z opadów deszczu, śniegu i dwóch małych źródełek, które wpływają do południowego krańca jeziora. Największą ilość wody można zaobserwować późną wiosną podczas topnienia śniegu z okolicznych szczytów. Woda, która wylewa się z jeziora, tworzy rzekę Retizhe, prawy dopływ Mesty. Retizhe wpływa do siedmiu Rybnych Jezior Popowskich i odwadnia cały cyrk Popowskiego. Teren wokół jeziora jest usiany łąkami i sosną górską (Pinus mugo), której wiek miejscami przekracza 100 lat.

W języku bułgarskim nazwa jeziora oznacza Jezioro Kapłana. Istnieją dwie legendy na temat jego pochodzenia. Według bardziej popularnej z nich, ksiądz rzucił się do wody, ponieważ Turcy osmańscy zgwałcili jego córkę. Jego czapka wypłynęła na powierzchnię i utworzyła małą wysepkę na środku jeziora. Inna legenda głosi, że po chrystianizacji Bułgarii w IX wieku pewien ksiądz postanowił wspiąć się na górę Pirin i wypędzić słowiańskiego boga Peruna. Znalazł go, ale Perun był rozwścieczony jego zuchwałością i wrzucił go do jeziora. Ponownie jego czapka wynurzyła się z wody i utworzyła wysepkę.^[9]

Muzeum, Nesebyr, Bułgaria. Cerkiew św. Szczepana – zabytkowa prawosławna cerkiew w bułgarskim mieście Nesebyr, jedna z kilku zachowanych spośród ponad 40 znajdujących się niegdyś w mieście świątyń prawosławnych.

Cerkiew wzniesiono w okresie XI–XIII wieku jako trójnawową bazylikę, przy czym nawa główna jest wyższa od naw bocznych i ma owalnie ukształtowane ściany wschodnią i zachodnią (apsydę i narteks). Budowlę wzniesiono zarówno z kamienia, jak i z cegły. Do wzniesienia świątyni wykorzystano ponownie w ramach odzysku wiele elementów takich jak gzymsy, kapitele kolumn i reliefy, ze zniszczonych, wcześniejszych budowli. Elewację zdobią szkliwione ceramiczne elementy w różnych kolorach i majolikowa ceramika.

Gdy świątynia została wzniesiona, początkowo była poświęcona Matce Boskiej. Z tego powodu malowidła ścienne we wnętrzu cerkwi reprezentują właśnie sceny z jej życia, jej postać odgrywa także istotną rolę w scenach przedstawiających działalność Jezusa w nawie głównej. Kiedy morze zajęło część lądu i zniszczyło stojącą tam cerkiew św. Szczepana, z czasem nazwę tę przeniesiono na obecną budowlę. Łącznie na ścianach świątyni wykonano 258 obrazów, na których znajduje się ponad 1000 postaci. Na podstawie analizy dzieł malarskich ustalono, że wykonało je trzech artystów: dwóch z nich we wschodniej części i trzeci w zachodniej. Na inskrypcji donacyjnej ulokowanej nad południowymi drzwiami naosu znajduje się data wykonania zdobień malarskich – 1599 rok. Malowidła w cerkwi są jednymi z najlepiej zachowanych w mieście.

Przez wiele wieków Nesebyr był siedzibą biskupów, dlatego też cerkwie św. Zofii i św. Szczepana, które były kolejno świątyniami katedralnymi, nazywano odpowiednio Starym i Nowym Biskupstwem. Cerkiew św. Szczepana stała się siedzibą biskupstwa nesebyrskiego w 1257 r. po zniszczeniu cerkwi św. Zofii przez najazd Osmanów. By pomieścić zwiększoną liczbę wiernych, dobudowano drugą nawę.

W XVI wieku budowlę wydłużono, a dwieście lat później dodano narteks. Również w XVIII wieku we wschodniej części narteksu zrealizowano sceny przedstawiające Sąd Ostateczny – wykonano je w stylu współczesnym czasowi ich powstania.

Oprócz dekoracji malarskich, we wnętrzu zachowały się malowany ikonostas datowany na XVI wiek (jeden z najstarszych zabytków bułgarskich) oraz rzeźbiony w drewnie tron biskupi, a także ambona z XVIII wieku. Współcześnie w budynku funkcjonuje muzeum.^[10]

Muzeum w Nesebar. Cerkiew świętej Paraskiewy – cerkiew w Nesebyrze. Została zbudowana w XIII wieku z cegły i kamienia jako jednonawowa bazylika z charakterystycznym narteksem oraz absydą. Część dachowa nie zachowała się.

Cerkiew wzniesiono w XIII–XIV wieku lub w X wieku jako świątynię jednonawową o wymiarach 15 na 6 metrów, z narteksem i gankiem. Pięciokątna apsyda została zorientowana na wschód. Budowlę wzniesiono z ułożonych na przemian ociosanych kamieni i cegieł. Północną i południową fasady ozdobiono ornamentami kamienno-ceglanymi w postaci ślepych okien, których obramowania były bogato zdobione takimi motywami jak ryby, słońce, zygzaki i szachownice. Ponad nimi zastosowano inny element dekoracyjny w postaci okrągłych, glazurowanych płytek o kształcie spodków. Górne partie ścian nie są natomiast zdobione. Świątynie nakryto dwuspadowym dachem, uformowanym na kształt krzyża, na przecięciu ramion którego znajdowała się kopuła. Pierwotnie nad narteksem znajdowała się dzwonnica, o czym świadczą kamienne schody we wnętrzu budowli, pomiędzy naosem i narteksem.

Współcześnie budynek pełni funkcje muzealne, we wnętrzu zaaranżowano ekspozycję poświęconą zachowanym muralom z Nesebyru.^[13]

Kamenitsa to szczyt w paśmie górskim Pirin, w południowo-zachodniej Bułgarii. Znajduje się w północnej części Pirinu, na 22-kilometrowym grzbiecie Kamenicy, pomiędzy szczytami Malka Kamenica na północy i Jałowniczka na południu. Jego wysokość wynosi 2822 m, co plasuje go na piątym miejscu w Pirinie, za Vihrenem, Kutelo, Bańskim Suhodolem i Poleżanem. Szczyt zbudowany jest z bloków granitowych pokrytych porostami.

Od szczytu w kierunku zachodnim odchodzi krótki grzbiet, który kończy się skalistymi zboczami zwanymi Lalką Kamienic. To właśnie z Lalką Kamieniecką Kamenica uzyskuje swoją charakterystyczną i bardzo popularną sylwetkę widzianą z jeziora Tewnoto. Na południu znajduje się długi grzbiet Begovishki, który rozdziela doliny rzek Begovitsa i Mozgovitsa. Na północy szczyt jest nierówny, z wyraźnym spiczastym wierzchołkiem. Pod stromymi skałami znajduje się duże pole moren czołowych, od których pochodzi nazwa szczytu. Na północnej ścianie znajduje się trasa wspinaczkowa kategorii II "b". Na południu szczyt jest skalisty, ale mniej skośny i imponujący.

Kamenica jest dostępna od schronisk Begovitsa i Pirin, a także od schroniska Tewno ezero. Na szczyt nie prowadzą żadne znakowane szlaki turystyczne, ale widoki z góry należą do najbardziej imponujących w Pirinie.^[15]

Kościół, Wielkie Tyrnowo. Kościół Świętych Czterdziestu Męczenników to średniowieczna cerkiew prawosławna zbudowana w 1230 roku w mieście Wielkie Tyrnowo w Bułgarii, dawnej stolicy Drugiego Cesarstwa Bułgarskiego.

Kościół Świętych Czterdziestu Męczenników, wydłużona, sześciokolumnowa bazylika, posiada trzy półkoliste absydy i wąski przedsionek od zachodu. W późniejszym okresie do zachodniej strony kościoła dobudowano kolejny budynek. Wnętrze kościoła zostało pokryte malowidłami ściennymi prawdopodobnie w 1230 roku. W zachodniej dobudówce zachowały się niektóre elementy dekoracji zewnętrznej, odsłaniające tradycyjne łuki i kolorowe małe ceramiczne płytki wmurowane w ścianę. Nie jest jasne, czy kościół posiada freski namalowane na ścianach zewnętrznych.

W kościele znajdują się niektóre z najważniejszych dokumentów historycznych Imperium Bułgarskiego, w tym Kolumna Omurtaga, Kolumna Asena i Kolumna Graniczna z Rodosto z czasów panowania chana Kruma. Kolumny chana Omurtaga i chana Kruma są napisane w języku greckim. Napis na kolumnie Kruma "Twierdza Rodostro" został odwrócony do góry nogami. Napis na kolumnie Omurtaga mówi o budowie nowego wspaniałego pałacu nad Dunajem, ale jego lokalizacja nie jest znana. Druga część napisu to spuścizna dla następnych pokoleń, aby pamiętały o czynach Omurtaga. Kolumny te zostały umieszczone w kościele przez Iwana Asena II jako hołd dla jego potężnych przodków.^[19]

Szczyt w Bułgarii. Musała – najwyższy szczyt masywu Riła, zarazem najwyższy szczyt Bułgarii, Europy Wschodniej, jak i całego Półwyspu Bałkańskiego.

Istnieje duża trudność w określeniu wysokości względnej szczytu. Jeśli traktować Musałę jako jedną z gór Riła, to wysokość ta będzie liczona od dna doliny Jezior Musaleńskich (2389 m n.p.m.) i wynosiła nieznacznie ponad 500 m. Jeśli jednak potraktujemy całą Riłę jako jeden masyw górski, a Musałę jako jego najwyższy wierzchołek, to wysokość względna wyniesie około 1600 m. Istnieją sprzeczne oceny co do charakteru Riły, gdyż teren ten ma swoistą kaskadową rzeźbę i trudno wyróżnić podstawy konkretnych gór.

Południowe zbocza Musały mają wysokość kilkuset metrów.

Według legendy pierwszym człowiekiem na szczycie był Filip II Macedoński w IV wieku p.n.e.^[23]

Twierdza, Widyń, Bułgaria. Baba Wida – średniowieczna twierdza w mieście Widyń w północno-zachodniej Bułgarii.

Jest to jedyna dobrze zachowana twierdza w Bułgarii. Znajduje się w Widyniu nad brzegiem Dunaju, w północno-zachodniej Bułgarii. Na terenie twierdzy znajduje się osiem wież obronnych, cztery narożne, trzy wieńczące boki umocnień oraz potężnie ufortyfikowana wieża nad bramą. Fosa wokół twierdzy ma 4 m głębokości i około 6 m szerokości. Od 1958 roku jest udostępniona do zwiedzania. W twierdzy znajdowało się więzienie, a teraz prezentuje się odwiedzającym przedmioty tortur. Od 1964 roku znajduje się tu teatr letni (na 350 miejsc). Zamek był naturalnym planem filmowym (w zamku i okolicach nakręcono ponad 50 filmów bułgarskich i zagranicznych) i teatralnym, a także miejscem innych wydarzeń kulturalnych. W 1964 roku twierdza została uznana za zabytek o znaczeniu narodowym i kulturowym.^[24]

Muzeum etnograficzne w Bułgarii. Skansen Etnograficzny "Etar" jest skansenem i dzielnicą Gabrowa w północnej Bułgarii. Znajduje się na północnym skraju Parku Przyrody Bułgarka, pomiędzy parkiem a miastem Gabrowo.

Prezentuje bułgarskie zwyczaje, kulturę i rzemiosło. Rozciąga się na powierzchni 7 ha i zawiera łącznie 50 obiektów, w tym instalacje wodne i domy z warsztatami rzemieślniczymi. Całość kompleksu ma na celu ukazanie architektury, sposobu życia i gospodarki Gabrowa i regionu w okresie bułgarskiego odrodzenia narodowego.

Budowę muzeum rozpoczęto w 1963 r. pod kierunkiem i według projektu Lazara Donkowa. Gruntownie zrekonstruowano istniejący wcześniej karadzhejski młyn wodny, zbudowany około 1780 roku, a pozostałe obiekty powstały później. Kompleks otwarto 7 września 1964 r. W 1967 r. ogłoszono go parkiem narodowym, a w 1971 r. zabytkiem kultury.

W parku znajdują się typowe bułgarskie domy z okresu odrodzenia, dwupiętrowe, z wykuszami, wieżą zegarową i pięknie zdobionym domem Saakowa z 21 oknami. Przy użyciu oryginalnych instrumentów i zgodnie ze starymi tradycjami mieszkańcy przedstawiają około 20 cech rzemiosła regionalnego, takich jak rzeźba w drewnie, garncarstwo, rzemiosło miedziane, kuśnierstwo, sztućce, igielnictwo itp. W parku znajdują się sklepy z pamiątkami. W parku znajdują się liczne restauracje, w których turyści mogą skosztować lokalnej kuchni bułgarskiej. Park odwiedzają turyści z całego świata przez cały rok, a szczególnie podczas dorocznych świąt chrześcijańskich obchodzonych w parku, czyli Niedzieli Palmowej i Wielkanocy.

Klasztor Sokolski znajduje się kilka kilometrów od Etaru.^[28]

Pleven Epopee 1877, bardziej znana jako Pleven Panorama, to panorama znajdująca się w Pleven w Bułgarii, przedstawiająca wydarzenia wojny rosyjsko-tureckiej z lat 1877-78, a konkretnie pięciomiesięczne oblężenie Plevnej, które przyniosło miastu międzynarodową sławę i przyczyniło się do wyzwolenia Bułgarii po pięciu wiekach panowania osmańskiego.

Panorama, stworzona przez 13 rosyjskich i bułgarskich artystów, powstała dla uczczenia 100. rocznicy powstania epopei w Plewen i została oficjalnie odsłonięta 10 grudnia 1977 roku. Panorama powiększyła istniejący już Park Skobelewa, który jest miejscem trzech z czterech głównych bitew, które doprowadziły do wyzwolenia Bułgarii. W ciągu pierwszych trzech lat po otwarciu panoramy odwiedziło ją 2,5 mln osób. Pomnik jest jednym z prawie 200 pomników zbudowanych przez mieszkańców Plewen w hołdzie bitwie i prawie 35 000 poległym.^[29]

Szczyt w Bułgarii. Malowica – szczyt pasma górskiego Riła, w Bułgarii, o wysokości 2729 m n.p.m. Północne stoki Malowicy są wykorzystywane do wspinaczki przez alpinistów, ponieważ są niemal pionowe i trudno dostępne. Na północ od szczytu znajduje się płaskowyż Malowo pole, na którym położone są trzy jeziora nazywane Malowiszkimi ezerami. W północno-wschodniej części znajduje się cyrk lodowcowy, u podnóża którego położone są dwa jeziora nazywane Elenskimi ezerami. Na zboczach szczytu swoje źródła posiada rzeka Malowica, tworząca dolinę, która jest miejscem częstych lawin. O szczycie Malowica piosenkę napisał Sławi Asenow.

Rejon wokół szczytu wraz z pobliskim kurortem jest często odwiedzany przez turystów. W kurorcie Malowica znajdują się stoki narciarskie dla narciarzy i snowboardzistów. Przy szczycie położone jest schronisko Malowica, od którego odchodzą szlaki turystyczne na wierzchołek Malowicy.^[31]

Muzeum Archeologiczne jest najstarszym muzeum w Burgas, zachowującym dziedzictwo kulturowe i historyczne niektórych z najbardziej starożytnych miast na obecnym terytorium Bułgarii - Sozopolu, Nessebaru, Pomorie i innych.

Obecnie Muzeum Archeologiczne jest jedną z czterech ekspozycji w Regionalnym Muzeum Historycznym w Burgas. Muzeum zostało założone w 1912 r. jako prywatne muzeum Towarzystwa Archeologicznego Debelt. Ekspozycja prezentuje zbiory znalezisk archeologicznych związanych ze starożytną Tracją, koloniami greckimi wzdłuż wybrzeża Morza Czarnego oraz z czasami Imperium Rzymskiego. W salach muzeum można zobaczyć eksponaty znalezione podczas badań archeologicznych w całym regionie Burgas. Znajduje się tu najwcześniejszy posąg znaleziony na ziemiach bułgarskich oraz jeden z najbardziej kompletnych zbiorów form przedmonetarnych w kraju i na Bałkanach.^[32]

Piramidy Ziemi w Melniku to formacje skalne, znane jako hoodoos, znajdujące się u podnóża pasma górskiego Pirin w południowo-zachodniej Bułgarii. Rozciągają się na obszarze 17 km2 w pobliżu miasta Melnik, w obwodzie Blagoevgrad. Osiągające wysokość do 100 m piaskowcowe piramidy mają kształty przypominające gigantyczne grzyby, starożytne wieże i obeliski. Powstały one głównie w wyniku erozji spowodowanej opadami deszczu i ścieraniem się skały macierzystej. Piramidy Ziemi Melnickiej są zjawiskiem geologicznym o znaczeniu światowym i zostały uznane za pomnik przyrody w 1960 roku. Formacje skalne są domem dla bogatej flory i fauny, na którą silnie oddziałuje klimat śródziemnomorski. Są one celem wycieczek turystycznych ze względu na środowisko naturalne tego obszaru, zabytki kultury Melnika i klasztor Rozen.^[33]

Rezerwat przyrody w Bułgarii. Stobski piramidi – formacje skalne w pobliżu wsi Stob w Bułgarii, 5 km od Koczerinowa i 18 km od Błagojewgradu. Wpisane na listę 100 obiektów turystycznych Bułgarii pod numerem 28a i, od 1964 roku, do rejestru pomników przyrody.

Stobski piramidi są położone na prawym brzegu rzeki Riła, pomiędzy dolinami Bukowec i Gryczkowec, u podnóża południowo-zachodniej części Riły na wysokości ok. 600–750 m n.p.m. Zajmują powierzchnię 7,4 ha. Skały są wysokie na ok. 6–10 m i mają 30–40 m grubości.

Formacje składają się z neogeńskich i czwartorzędowych piaskowców oraz zlepieńców. Wiele formacji ma swoje nazwy, jak np. Bracia, Wieże, Młoty.

W rejonie piramid zaobserwowano 198 gatunków roślin, w tym dwa endemiczne dla Bułgarii i sześć dla Bałkanów.^[42]

Twierdza Szumen jest stanowiskiem archeologicznym górującym nad miastem Szumen w północno-wschodniej Bułgarii.

Jest to starożytna forteca, której historyczne powiązania z pobliską wioską sięgają wczesnej epoki żelaza, a w V w. p.n.e. stała się własnością Traków. Następnie, od II do IV w. n.e., była kontrolowana przez Rzymian, którzy zbudowali wieże i mury, a Bizantyjczycy odnowili ją jako swoje miasto garnizonowe. W średniowieczu Szumen kwitł jako ważna twierdza Imperium Bułgarskiego. W 1444 r. fort został zniszczony przez Turków osmańskich po ich zwycięstwie w bitwie pod Warną nad wojskami chrześcijańskimi pod wodzą Władysława III. Od tego czasu twierdza pozostawała opuszczona.

Prace renowacyjne w twierdzy rozpoczęły się w 2012 r. w ramach projektu "Bułgaria zaczyna się tutaj" i zostały częściowo zakończone w 2015 r. dzięki pomocy finansowej udzielonej w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i funduszy norweskich gminie Shumen i Regionalnemu Muzeum Historycznemu Shumen.^[46]