Wellington - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Interaktywne spotkania ze zwierzętami od 1906 roku. Ogród zoologiczny w Wellington – ogród zoologiczny umiejscowiony w Wellington na nowozelandzkiej Wyspie Północnej.

Wellington Zoo to pierwszy ogród zoologiczny w Nowej Zelandii, powstały w 1906 roku. Pierwszym przywiezionym tu zwierzęciem był lew imieniem King Dick, kolejnym zaś lama. Najdłużej żyjącym zwierzęciem w zoo był gibon borneański (Hylobates muelleri) nazwany Nippy – przebywał w zoo od roku 1949 do swojej śmierci w sierpniu 2008. Pelikan Percy, przybyły do Wellington w 1919 roku, przeżył 62 lata i trafił do Księgi rekordów Guinnessa, jako jeden z najdłużej żyjących ptaków. Od 2003 roku istnieje także stowarzyszenie charytatywne o tej nazwie. Wellington Zoo należy do Zoo and Aquarium Association.^[3]

Kino w Wellington, Nowa Zelandia. Embassy Theatre - kino znajdujące się w Wellington, stolicy Nowej Zelandii, na wschodnim krańcu ulicy Courtenay Place. Budynek został wzniesiony w 1924 r. był wielokrotnie przebudowywany i zmieniał właścicieli. Kinem administruje spółka Embassy Theatre Trust. Historyczny budynek, pochodzący z lat 20. XX wieku i zbudowany w stylu neoklasycystycznym, jest uznawany za obiekt o historycznym i kulturalnym znaczeniu przez New Zealand Historic Places Trust i jest objęty szczególną opieką.

Architektem budynku była Llewelyn Williams. Kino zostało oficjalnie otwarte 31 października 1924, początkowo było prowadzone przez spółkę De Luxe Theatres. W 1945 pierwotną nazwę kina („De Luxe”) zmieniono na „Embassy”. Oryginalnie budynek był w stanie pomieścić 1749 osób, jednak po przebudowie z lat 60. kiedy to zainstalowano m.in. ekran 70mm, proscenium i podwieszane sufity, liczba miejsc siedzących spadła do 852. Kolejne renowacje miały miejsce na początku XXI wieku.

Placówka bierze udział w nowozelandzkim festiwalu filmowym New Zealand International Film Festival, a także New Zealand International Arts Festival.

Kino gościło międzynarodową premierę filmu Władca Pierścieni: Powrót króla 1 grudnia 2003.^[6]

Space Place at Carter Observatory mieści się w historycznym obserwatorium astronomicznym położonym na szczycie Wellington Botanic Garden w Wellington, w Nowej Zelandii.

W miejscu tym znajdowało się pierwotnie Miejskie Obserwatorium Wellington (o przydomku "The Tin Shed"), założone w 1924 roku. Zostało ono zburzone i zastąpione przez Obserwatorium Cartera, które zostało oficjalnie otwarte 20 grudnia 1941 roku. Space Place jest obecnie zarządzane przez Museums Wellington, które jest częścią Experience Wellington. Jest to publiczne muzeum i planetarium koncentrujące się na kosmosie i astronomii nowozelandzkiej. W obserwatorium znajduje się planetarium cyfrowe oraz historyczny 93⁄4-calowy teleskop refrakcyjny Cooke'a, przez który wieczorami zwiedzający mogą obserwować różne obiekty Układu Słonecznego i głębokiego nieba.^[9]

Statua Katherine Mansfield znajduje się w Midland Park przy Lambton Quay w Wellington w Nowej Zelandii i upamiętnia życie nowozelandzkiej pisarki Katherine Mansfield.

Projekt posągu był wspólnym dziełem Wellington Sculpture Trust, Katherine Mansfield Society i Rady Miasta Wellington. Część środków finansowych zapewniła Fundacja Nikau w imieniu Richard and Doreen Evans Charitable Trust; pozostałe środki przekazali: Apex Properties, Todd Corporation, Wellington Community Trust, Mark McGuiness i Jon Craig. Odsłonięcia dokonała w maju 2013 r. burmistrz Wellington, Celia Wade-Brown.

Posąg jest dziełem nowozelandzkiej rzeźbiarki Virginii King. W nocy posąg jest podświetlony od wewnątrz, co pokazuje, że figura ze stali nierdzewnej jest pokryta fragmentami tekstów Katherine Mansfield.^[10]

Cenotaf w Wellington, znany również jako Wellington Citizens' War Memorial, to pomnik wojenny znajdujący się na skrzyżowaniu ulic Lambton Quay i Bowen Street w Wellington, w Nowej Zelandii. Został odsłonięty w Dniu Anzac w 1931 roku dla upamiętnienia nowozelandzkich poległych w I wojnie światowej. Dwa skrzydła pomnika ozdobione są płaskorzeźbami, a centralny cenotaf wieńczy konna postać z brązu, wykonana przez Richarda Grossa. Dwa lwy z brązu i seria fryzów z brązu zostały później dodane dla upamiętnienia II wojny światowej. W dniu 18 marca 1982 r. został zarejestrowany jako miejsce historyczne kategorii I pod numerem rejestracyjnym 215. Jest to jeden z głównych punktów obchodów Dnia Anzaca w mieście.

W programie pamiątkowym z okazji poświęcenia napisano, że konna figura nosi tytuł "Wola pokoju" i jest opisana w następujący sposób: Pegaz odrzucający pod nogi łupy wojenne zwycięzcy i wznoszący się ku niebu, pozwalający swemu jeźdźcowi wyjść z potopu krwi i łez oraz otrzymać wielkie duchowe zapewnienie pokoju.

2 września 2013 r. zaprezentowano nowe plany budowy cenotafu, w tym nowe schody i wodotrysk prowadzące do budynków Parlamentu. Prace obejmują również naprawę materiałów powierzchniowych cenotafu oraz utworzenie placu w celu stworzenia przestrzeni ceremonialnej.

W 2015 r. ceremonia składania wieńców z okazji Dnia Anzac w Wellington odbyła się w zmodernizowanym National War Memorial.^[14]

Narodowy Pomnik Wojenny Nowej Zelandii znajduje się obok budynku Muzeum Dominium przy Buckle Street w stolicy kraju, Wellington. Pomnik wojenny został poświęcony w 1932 roku w Dniu Anzac dla upamiętnienia I wojny światowej. Oficjalnie upamiętnia również Nowozelandczyków, którzy oddali swoje życie w wojnie południowoafrykańskiej, II wojnie światowej oraz wojnach w Korei, Malezji i Wietnamie.

War Memorial składa się z War Memorial Carillon, Hall of Memories oraz nieznanego nowozelandzkiego wojownika, który został pochowany w grobowcu zbudowanym w 2004 r. przed Hall of Memories. Na czterech listach honorowych widnieją nazwiska i stopnie 28 654 Nowozelandczyków. Wykonany z brązu pomnik Lyndona Smitha przedstawiający grupę rodzinną jest centralnym punktem kompleksu, który odwiedza około 20 000 osób rocznie.^[16]

Fontanna Wiaderko to ikoniczna rzeźba kinetyczna w Wellington, stolicy Nowej Zelandii. Znajduje się w Cuba Mall, które jest częścią Cuba Street. Składa się z serii "wiaderek", które napełniają się wodą aż do przechylenia, rozlewając swój ładunek do wiaderek i basenu poniżej. Fontanna została zaprojektowana przez Burren i Keen i wzniesiona w 1969 roku.

Duża część wody nie dociera do wiader znajdujących się poniżej, lecz rozpryskuje się na przechodniów i gapiów. W wietrzne dni (częste w Wellington) woda jest przenoszona kilka metrów od fontanny.

Ludzie często dodają do wody detergent do mycia naczyń, co powoduje powstawanie baniek w całym centrum handlowym. Dzieje się tak często w piątkowe i sobotnie wieczory.

Rada Miasta Wellington zmodernizowała fontannę w 2003 roku, a niektóre wiadra zostały odwrócone tak, że celowo wylewają wodę na chodnik.^[18]

Pawła w Wellington to kościół anglikański w mieście Wellington, w Nowej Zelandii. Jest to kościół macierzysty diecezji Wellington i katedra biskupa Wellington. Położona w Thorndon, główne wejście do katedry znajduje się przy Hill Street, przy skrzyżowaniu z Molesworth Street; znajduje się ona w pobliżu dzielnicy parlamentarnej.

Budynek został zaprojektowany w latach 30. XX wieku przez nowozelandzkiego architekta Cecila Wooda. Budowę rozpoczęto w 1954 roku, a zakończono w 1998 roku. Ze względu na skutki trzęsienia ziemi w Napier w 1931 r., które sprawiły, że inne rozwiązania okazały się niepraktyczne, kościół zbudowano z żelbetu. Kościół był początkowo pomyślany jako katedra-pomnik wojenny i został zaprojektowany w monumentalnej skali. Arcybiskup Nowej Zelandii Reginald Herbert Owen oświadczył w 1958 roku: "Każdy naród potrzebuje w swojej stolicy wielkiego kościoła, który wyrażałby jego wiarę w sprawy ducha". Budynek zaczął być używany jako katedra anglikańska w 1964 roku (zastępując Old St Paul's), a konsekrowany został w 2001 roku.^[19]

Most City to Sea Bridge jest mostem dla pieszych i publicznym dziełem sztuki znajdującym się w Wellington, w Nowej Zelandii. Otwarty 31 października 1993 roku, most w kształcie klina przecina arterię Jervois Quay, łącząc przestrzeń publiczną Civic Square z nabrzeżem Wellington przy Whairepo Lagoon. Wokół placu znajdują się Centrum Michaela Fowlera, Ratusz Wellington, Miejska Galeria Sztuki Wellington i Biblioteka Główna Wellington.

Most sam w sobie stał się atrakcją turystyczną.

Rada Miasta Wellington zleciła zaprojektowanie mostu architektom Rewi Thompsonowi i Johnowi Grayowi, którzy do współpracy przy projekcie zaprosili artystę Paratene'a Matchitta. Zgodnie z wytycznymi Rady most powinien uwzględniać znaczenie nabrzeża i przestrzeni publicznej. Most jest ozdobiony nietradycyjnymi drewnianymi rzeźbami wyrzeźbionymi przez Matchitta, z których część tworzy boki mostu. Po jednej stronie znajdują się dwa duże ptaki symbolizujące powitanie i święto. Po drugiej stronie znajdują się dwa wieloryby, które mogą być również postrzegane jako taniwha Ngake i Whātaitai, które według legend Māori stworzyły port Wellington. Słupy na moście mają metalowe kształty. Niektóre z nich przedstawiają księżyc i gwiazdy, oznaczające nawigację po niebie. Inne symbole na słupach są inspirowane symbolami na fladze Te Kooti - Te Wepu. Filozofia Te Kooti miała wpływ na pracę Matchitta, który wykorzystał te symbole w innych rzeźbach, a także w moście. Cała warstwowa konstrukcja mostu reprezentuje wypiętrzone i zerodowane formy terenu Wellington oraz punkt przybycia i zmiany. U podstawy mostu na placu Civic Square znajdują się dwie kamienne rzeźby z Oamaru autorstwa Matta Pine'a, zatytułowane Prow i Capital. Umieszczona tu tablica głosi: Capital i Prow Rzeźby Matta Pine'a znajdujące się po obu stronach schodów są częścią serii 10 prac zatytułowanych Reflections on an Ancient Past. Capital (powyżej) jest oparta na europejskich klasycznych elementach architektonicznych z formą koru na krawędziach. Prow (po drugiej stronie) przedstawia dziób maoryskiego kajaka z motywem splotu Taniko na krawędziach - połączenie elementów kultury europejskiej i maoryskiej.

Problemy związane z projektem i budową mostu nie ustają. Prace naprawcze podjęto wkrótce po otwarciu mostu, gdy okazało się, że małe dzieci mogą wpadać przez szczeliny. W 2009 roku wykryto gnicie, a w latach 2010 i 2011 podjęto prace wzmacniające, a następnie w 2019 roku w raporcie zbadano odporność mostu na trzęsienia ziemi.

Między 15 października 2011 r. a 31 stycznia 2012 r. protestujący rozbili obóz na podwyższonym trawiastym terenie po stronie placu Civic Square na moście. Protest pod nazwą "Occupy Wellington" rozpoczął się jako wyraz poparcia dla międzynarodowego ruchu Occupy, ale w trakcie okupacji nacisk został położony na problem bezdomności. Protest kosztował podatników ponad 65 000 dolarów za opłaty prawne, ochronę i naprawę uszkodzeń trawnika.^[20]

Muzeum w Wellington, Nowa Zelandia. City Gallery Wellington – galeria sztuki usytuowana w centrum Wellington. Otwarta w latach 80. XX wieku w innym budynku niż obecnie. Do budynku, w którym galeria mieści się obecnie, zbudowanego w stylu art déco, przeniesiono muzeum w 1993 roku. Fasada galerii została przyozdobiona dekoracją o nazwie "Fault" autorstwa Billa Culberta i Ralpha Hotere.

Galeria nie posiada ekspozycji stałej - obrazy ulegają przetasowaniom w ciągu roku (w obrębie stałych, narzuconych przez władze muzeum tematów), muzeum prowadzi intensywny proces wymiany dzieł z muzeami na całym świecie.

Muzeum jest prowadzone przez spółkę Wellington Museums Trust, której głównym akcjonariuszem jest Wellington City Council.

Głównymi wystawami tematycznymi są Parihaka: The Art of Passive Resistance, The Exhibition of the Century: Modern Masters (dzieła sprowadzane m.in. z Amsterdamu i Brukseli), Techno Maori―Maori Art in the Digital Age (dzieła bazujące na tradycji kultury maoryskiej) i Prospect: New Art New Zealand (zawierająca dzieła młodych krajowych artystów, zazwyczaj w stylu postmodernizmu, abstrakcjonizmu i New Age).

W 2008 galeria została zamknięta w celu przeprowadzenia gruntownej renowacji wnętrza i została ponownie otwarta we wrześniu 2009.^[21]

Dominion Observatory to zabytkowe obserwatorium w Ogrodach Botanicznych w Wellington w Nowej Zelandii. Było to drugie obserwatorium astronomiczne w Wellington. Zostało zbudowane w 1907 roku i do 1925 roku nosiło nazwę Hector Observatory od nazwiska Jamesa Hectora. Zostało zbudowane w miejsce Obserwatorium Kolonialnego, które znajdowało się na cmentarzu Bolton Street Cemetery.

Obserwatorium służyło głównie do utrzymywania nowozelandzkiego czasu średniego dla Służby Czasu na podstawie obserwacji astronomicznych.

Został on zaprojektowany przez architekta Johna Campbella w stylu baroku edwardiańskiego.

W 1993 r. obserwatorium było puste, a w 2003 r. zostało wyremontowane przez Departament Konserwacji Zabytków na potrzeby prywatnych firm.^[27]

Podziemne tunele z czasów II wojny światowej. Wrights Hill Fortress to przeciwbombardowa bateria artylerii nadbrzeżnej na przedmieściach Karori w Wellington w Nowej Zelandii. Została zbudowana w latach 1942-1944 i znajduje się głównie pod ziemią, z licznymi tunelami łączącymi schrony bojowe, stanowiska dział, magazyny, pomieszczenia plot i maszynownię, które w niektórych miejscach znajdują się ponad 50 stóp pod ziemią. Fort miał pomieścić trzy działa 9,2" Mk. XV, ale zainstalowano tylko dwa działa i fort nigdy nie wszedł do akcji. Po zakończeniu II wojny światowej dowódcy fortu wystrzelili z obu dział. Upadek pocisku zaobserwowano w Cieśninie Cooka, więc próbne strzelania uznano za sukces. W 1960 roku, jak na ironię, oba działa zostały sprzedane na złom Japończykom, czyli temu samemu narodowi, przed którym Twierdza Wrights Hill została zbudowana, aby bronić Wellingtona. Konstrukcja fortu jest podobna do baterii Stony Batter i Whangaparaoa 9,2" Mk. XV, znajdujących się w pobliżu Auckland.

Twierdza Wrights Hill znajduje się obecnie w rękach towarzystwa konserwatorskiego i może być zwiedzana przez turystów w Dzień Waitangi, Dzień ANZAC, urodziny królowej i Święto Pracy. Zwiedzanie w innych dniach i godzinach jest możliwe po wcześniejszym uzgodnieniu. Twierdza została wpisana na listę miejsc historycznych kategorii I.^[29]