Teheran - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

XVI-wieczny pałac i muzeum w cytadeli. Pałac Golestan - pałac szachów Iranu, zlokalizowany w centralnej części Teheranu, wzniesiony na przełomie XVIII i XIX wieku. W 2013 roku kompleks pałacowy został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Pałac Golestan (w tłumaczeniu: Pałac Kwiatów) jest najstarszym zabytkiem w Teheranie, należy do grupy budynków zwanych Cytadelą (Arg), wzniesionych za panowania Tahmaspa I z dynastii Safawidów, a odrestaurowanych później przez Karima Chana.

Cytadela zyskała jednak na znaczeniu dopiero za panowania Aghy Mohammada Chana, założyciela dynastii Kadżarów, który przeniósł do Teheranu stolicę Persji. Pałac Golestan stał się wówczas oficjalną rezydencją perskich szachów. Swój obecny wygląd pałac zawdzięcza gruntownej przebudowie w 1865 roku.

Za panowania dynastii Pahlawich (1925-1979) pałac wykorzystywano tylko do oficjalnych przyjęć. Odbyła się tutaj koronacja Rezy Szacha Pahlawiego w 1925 roku i Mohammada Rezy Pahlawiego w 1967 roku.

W latach 1925-1945 znaczna część kompleksu pałacowego została zburzona pod budowę nowoczesnej dzielnicy. Obecnie w pałacu mieści się muzeum z ceramiką, ozdobami i bronią.^[1]

Droga w Teheranie. Ulica Valiasr lub ulica Pahlavi to wysadzana drzewami ulica w Teheranie, w Iranie, dzieląca metropolię na część zachodnią i wschodnią, zbudowana w latach 1922-1927, zważywszy na koniec planu asfaltowego, który zakończył się w 1933 roku. Jest uważana za jedną z głównych arterii komunikacyjnych i centrów handlowych Teheranu. Jest to również najdłuższa ulica na Bliskim Wschodzie, a jako jedną z najdłuższych na świecie podał ją były dziennikarz BBC Rageh Omaar w telewizyjnym filmie dokumentalnym Welcome to Tehran.

Ulica została zbudowana z rozkazu Rezy Szacha Pahlawiego i nazwana ulicą Pahlawich. Po rewolucji islamskiej w 1979 r. nazwę ulicy zmieniono początkowo na Mossadeq Street (w nawiązaniu do byłego nacjonalistycznego premiera Mohammada Mossadegha), a później na Valiasr (w nawiązaniu do 12. szyickiego imama). Wzdłuż tej długiej, tętniącej życiem ulicy znajduje się wiele sklepów, restauracji, parków i centrów kulturalnych.^[6]

Park miejski z muzyczną fontanną i nie tylko. Mellat Park, dosłownie Park Narodu, to park miejski w północnym Teheranie w Iranie.

Jest to jeden z największych terenów zielonych w mieście, przylegający od wschodu do ulicy Valiasr u podnóża gór Alborz, a od zachodu do drogi ekspresowej Chamran i ulicy Seul. Nawadniają go zimą śnieżne strumienie spływające z góry Tochal.

Park znajduje się na południowych terenach Międzynarodowych Targów Teherańskich i klubu Enghelab. Znajduje się w nim jedna z pierwszych muzycznych fontann w Teheranie, a także takie obiekty jak place zabaw, bary z przekąskami, kawiarnie i mała woliera. Na południowo-wschodnim krańcu parku znajduje się również kino.

Przed rewolucją w 1979 roku był znany jako Park Cesarski (پارک شاهنشاهی Pārk e Šāhanšāhi). Jest to również miejsce, w którym znajduje się lokomotywa parowa używana na pierwszym odcinku irańskiej kolei, zbudowanym w latach 1886-1888. Lokomotywa została zbudowana przez belgijską grupę Ateliers de Tubize i oddana do użytku w 1887 roku.^[10]

Mauzoleum. W mauzoleum Ruhollaha Chomeiniego znajdują się groby ajatollaha Ruhollaha Chomeiniego, jego żony Chadidżi Saqafi i drugiego syna Ahmada Chomeiniego, a także niektórych osobistości świata polityki, takich jak były prezydent Akbar Haszemi Rafsandżani, były wiceprezydent Hassan Habibi, generał broni Ali Sayad Shirazi, uczestnik irańskiej rewolucji Sadeq Tabatabaei oraz posłanka Marzieh Hadidchi. Mauzoleum znajduje się na południe od Teheranu, na cmentarzu Behesht-e Zahra. Budowę rozpoczęto w 1989 r., po śmierci Chomeiniego 3 czerwca tego samego roku. Jest ono nadal w budowie, ale po jej zakończeniu stanie się centralnym punktem kompleksu o powierzchni 20 km2, w którym znajdą się: centrum kulturalne i turystyczne, uniwersytet studiów islamskich, seminarium duchowne, centrum handlowe oraz parking na 20 tys. samochodów. Rząd irański przeznaczył na ten cel podobno 2 mld dolarów amerykańskich.

Jest to miejsce pielgrzymek zwolenników Chomeiniego. Miejsce to jest symbolicznie wykorzystywane przez przedstawicieli rządu, a czasami odwiedzają je zagraniczni dygnitarze. Co roku 4 czerwca w rocznicę śmierci Chomeiniego w mauzoleum odbywa się uroczystość, w której uczestniczą przedstawiciele rządu, ambasadorowie państw obcych i inni. Opiekę nad mauzoleum sprawuje wnuk Chomeiniego, ajatollah Seyyed Hassan Chomeini. Stacja metra Haram-e Motahhar jest najbliżej położoną stacją metra w pobliżu mauzoleum.^[11]

Mauzoleum Rezy Szacha, położone w Rayu na południu Teheranu, było miejscem pochówku Rezy Szacha Pahlawiego, przedostatniego szacha Iranu. Zostało zbudowane w pobliżu sanktuarium Szah-Abdol-Azim.

Oprócz Reza Szacha pochowano tu także jego syna, księcia Ali Rezę. Książę, który był jedynym pełnoprawnym bratem Mohammada Rezy Szaha, był pilotem i 17 października 1954 r. rozbił się w górach Alborz. Kiedy mauzoleum zostało zniszczone, nikt nie odnalazł ciała księcia.

W pierwszych dniach rewolucji irańskiej, w kwietniu 1980 r., mauzoleum Rezy Szacha zostało zniszczone przez Strażników Rewolucji pod kierownictwem ajatollaha Sadegha Chalkhaliego. W swoich wspomnieniach Chalkhali opisuje, jak trudno było zniszczyć budynek ze względu na jego solidną konstrukcję. Rewolucjoniści nie byli w stanie odnaleźć zwłok Rezy Szacha i zasugerowali, że Mohammad Reza Szach zabrał je ze sobą, opuszczając Iran, czemu zaprzeczyła w wywiadzie Szahbanu (cesarzowa) Farah Pahlavi. 23 kwietnia 2018 r. zmumifikowane ciało, prawdopodobnie należące do Rezy Shaha, zostało znalezione podczas prac przy rozbudowie Shah Abdol-Azim Shrine w miejscu dawnego mauzoleum.^[15]

Park w Teheranie. Laleh Park, to duży obszar rekreacyjny w stolicy Iranu, Teheranie. Laleh to perskie słowo oznaczające tulipana, który jest również popularnym symbolem w kulturze irańskiej.

Park jest zadbany i posiada tereny zielone przylegające do bulwaru Keshavarz na południu, Ministerstwa Rolnictwa na wschodzie, Irańskiego Narodowego Muzeum Dywanów na północnym zachodzie oraz Teherańskiego Muzeum Sztuki Współczesnej na zachodzie.

Park ten (jeden z ok. 800 parków w Teheranie) leży w centrum Teheranu, na północ od Uniwersytetu Teherańskiego. Park Laleh jest jednym z największych parków w Teheranie.

Laleh Park zapewnia ścieżki spacerowe i cień, w którym można urządzić piknik i odpocząć. Park stał się popularnym miejscem spotkań młodych ludzi i pikników rodzinnych. Wokół parku znajduje się kilka popularnych kawiarni, fast-foodów, a na pobliskim placu Valiasr - centra handlowe i markowe butiki.^[23]

Most Tabi'at jest największym wiaduktem dla pieszych w Teheranie, w Iranie. Most o długości 270 metrów łączy dwa parki publiczne - Park Taleghani i Park Abo-Atash - przecinając Modarres Expressway, jedną z głównych autostrad w północnym Teheranie. Słowo tabiat oznacza w języku perskim "przyrodę".

Most został zaprojektowany przez biuro Diba Tensile Architecture (Leila Araghian i Alireza Behzadi). Zdobył on kilka nagród, w tym nagrodę Popular Choice Prize for Highways & Bridges przyznawaną w ramach Architizer A+ Awards, globalnego konkursu architektonicznego z siedzibą w Nowym Jorku. Most zdobył również nagrodę Aga Khan Award for Architecture 2016 za wzorcowe podejście do projektu infrastrukturalnego, co zdaniem jury stanowi "powiew świeżości".^[28]

Meczet Sepahsālār to słynny zabytkowy meczet w Teheranie, w Iranie. Budowa meczetu rozpoczęła się w 1879 roku na polecenie Mirzy Hoseina Sepahsalara, premiera Iranu za czasów Nasera al-Dina Szacha Qajara, a pierwsza faza budowy została zakończona po pięciu latach od jej rozpoczęcia. Po rewolucji irańskiej w 1979 roku meczet przemianowano na Shahid Motahhari, ale powszechnie znana jest jego pierwotna nazwa - Meczet Sepahsalar.

Meczet Sepahsalar jest jednym z największych meczetów w Teheranie. W okresie późnego Qajar i Pahlavi meczet Sepahsalar był charakterystycznym punktem Teheranu, a jego osiem minaretów było unikalnych w perskim wzornictwie meczetów.

Meczet znajduje się na południowy wschód od placu Baharestan, obok dawnego Narodowego Konsultatywnego Madżlisu Iranu.^[29]

Marmurowy Tron to 250-letni tron królewski w Pałacu Golestan, w Teheranie, w Iranie.

Tron budowano od 1747 do 1751 roku. Zaprojektowali go Mirza Baba Shirazi (Naqqash Bashi) i królewski kamieniarz Mohammad Ebrahim Esfahani. Tron składa się z 65 kawałków marmuru z kopalni w Yazd. Podpory tronu są wyrzeźbione w kształcie mężczyzn, kobiet, wróżek i demonów.

Balkon królewski przy Marmurowym Tronie został podobno zbudowany za panowania Karima Chana Zanda, ale wiadomo, że Karim Chan odmówił nawet przyjęcia tytułu króla i wolał siedzieć na dywanie niż na tronie, więc jego własność Marmurowego Tronu jest mało prawdopodobna. W okresie Qajar był on kilkakrotnie zmieniany. Bliźniacze kamienne kolumny balkonu zostały przeniesione z Szirazu do Teheranu na polecenie Agi Mohammada Khana.

Tron Słońca był prawdopodobnie wzorowany na nim.^[32]

Malek National Museum and Library to muzeum i biblioteka narodowa w Teheranie, w Iranie. Malek National Library and Museum Institution jest pierwszym prywatnym muzeum w Iranie i jedną z 6 dużych bibliotek przechowujących najwspanialsze manuskrypty. Kolekcja MNLMI jest bogatym zbiorem najlepszych manuskryptów i irańskich historycznych dzieł sztuki. Instytucja mieści się w historycznej dzielnicy "Bagh-e Melli", która jest uważana za kulturalno-historyczne centrum Teheranu. Odwiedzającymi MNLM są zazwyczaj liczni studenci uniwersyteccy i naukowcy, a także turyści, którzy korzystają z biblioteki i muzeum. Jest to jedna z największych bibliotek cennych manuskryptów w Iranie, zbudowana przez Hadżiego Husajna Agha Maleka, najbogatszego człowieka w Iranie w tamtych czasach. Zbudował ją w tradycyjnym perskim stylu architektonicznym. Jednym z największych współtwórców jest Esat Malek Malek, najstarsza córka Hadżiego Husajna Agha Maleka, która przyczyniła się do rozwoju muzeum.^[34]