Kaszan - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Łaźnia Sułtana Amira Ahmada, znana także jako Łaźnia Qasemi, to tradycyjna irańska łaźnia publiczna w Kaszanie w Iranie. Została zbudowana w XVI wieku, w czasach Safawidów; jednak w 1778 roku została uszkodzona w wyniku trzęsienia ziemi i odnowiona w czasach Qajar. Łaźnia nosi imię Imamzadeh Sultan Amir Ahmad, którego mauzoleum znajduje się w pobliżu.

Łaźnia sułtana Amira Ahmada, o powierzchni około 1000 metrów kwadratowych, składa się z dwóch głównych części: sarbineh (przebieralni) i garmkhaneh (sali gorących kąpieli). Sarbineh to duża ośmiokątna hala, w której środku znajduje się ośmiokątny basen, oddzielony od części zewnętrznej ośmioma filarami. W garmkhaneh znajdują się cztery filary, które tworzą mniejsze pomieszczenia kąpielowe dookoła, a także część wejściowa do khazineh (końcowe pomieszczenie kąpielowe) pośrodku. Wnętrze łaźni jest ozdobione turkusowymi i złotymi kafelkami, tynkiem, murem z cegły oraz artystycznymi malowidłami. Dach łaźni składa się z wielu kopuł, w których znajdują się wypukłe szyby zapewniające wystarczające oświetlenie łaźni, a jednocześnie ukrywające ją przed wzrokiem z zewnątrz.^[2]

Meczet Agha Bozorg to zabytkowy meczet w Kaszanie, w Iranie. Meczet został zbudowany pod koniec XVIII wieku przez mistrza-mi'mar Ustad Haj Sa'ban-ali. Meczet i szkoła teologiczna znajdują się w centrum miasta.

Meczet Agha Bozorgh został zbudowany z myślą o modlitwach, kazaniach i sesjach nauczania prowadzonych przez mułłę Mahdiego Naraghi II, znanego także jako Mulla Mohammad Naraqi, znanego pod tytułem Āghā Bozorgh (dosłownie oznaczającym wielkiego lub wspaniałego władcę), nadanym mu przez samego szacha. Molla Mahdi Naraghi II był synem legendarnego mułły Ahmada Naraqi (pisanego też czasem jako Naraghi), który był drugą najsilniejszą osobą w Iranie po samym królu, Fath-Ali Shah Qajar. Mulla Ahmad Naraqi jest dobrze znany ze zmobilizowania sił irańskich przeciwko rosyjskiej inwazji na północny Iran i wypowiedzenia "dżihadu", czyli "świętej wojny" przeciwko Rosjanom. Udało mu się odzyskać ziemie irańskie, które zostały zajęte przez rosyjskie siły inwazyjne podczas tej ofensywy. Mulla Ahmad Naraqi, jego bracia, synowie i jego ojciec Mulla Muhammad Mahdi Naraqi, znany jako Muhaqqiq Naraqi, to jedni z najwybitniejszych duchownych szyickich, a także najsłynniejsi islamscy irańscy naukowcy swoich czasów. Mulla Ahmad Naraqi i jego ojciec Muhaqqiq Naraqi są szczególnie znani i honorowani do dziś w Iranie jako czołowi przywódcy islamscy swoich czasów. Po raz pierwszy w szyickim islamie Twelver ster przywództwa wiary został przekazany z ojca na syna. W chwili śmierci ojca (1209 AH/1795 CE) mułła Ahmad Naraqi był tak znakomity w dziedzinie prawa, że w powszechnym porozumieniu z innymi czołowymi postaciami tamtego okresu postanowiono, że następnym przywódcą wiary zostanie mułła Ahmad Naraqi. Status Muhaqqiq Naraqi i Mulli Ahmada Naraqi w ówczesnym społeczeństwie jako przywódców zarówno w polityce, jak i w prawie i wierze można najlepiej porównać do władzy i pozycji papieży w Kościele katolickim. Byli oni w istocie przywódcami całego świata Twelver Shi'a. Kiedy Mulla Ahmad Naraqi zmarł w 1229 AH/1829 CE, został uhonorowany pochówkiem w sanktuarium Alego. Jest jednym z najważniejszych i najbardziej znanych muzułmanów w ciągu ostatnich 1100 lat i jednym z niewielu muzułmanów, którzy zostali uhonorowani w historii poprzez złożenie ich w Sanktuarium Imama Alego.^[6]

Sanktuarium Abu Lu'lu'a to mauzoleum zbudowane nad miejscem, które według powszechnej opinii jest ostatnim miejscem spoczynku Abu Lu'lu'a Firuza, perskiego niewolnika, który w 644 roku zamordował drugiego kalifa islamskiego Umara ibn al-Khattaba. Budowla została wzniesiona przez Mongołów Ilchanidów i znajduje się w Kaszanie, w prowincji Isfahan, w Iranie.

Historyczny Abu Lu'lu'a zginął w Medynie (stolicy wczesnego kalifatu, położonej na Półwyspie Arabskim) wkrótce po zamordowaniu Umara w 644 r. n.e. W późniejszych czasach powstały jednak legendy, według których Abu Lu'lu'a został uratowany przed swoimi prześladowcami przez Alego ibn Abi Taliba (kuzyna i zięcia proroka Mahometa, czczonego przez szyickich muzułmanów jako pierwszy imam). Jak wynika z tych opowieści, Ali natychmiast przeniósł Abu Lu'lu'a za pomocą specjalnej modlitwy do Kaszanu, gdzie ożenił się i przeżył resztę życia.

W XVI-wiecznym okresie przechodzenia Iranu Safawidów na islam szyicki zaczęto obchodzić święto ku czci Abu Lu'lu'a, upamiętniające zamordowanie przez niego Umara ibn al-Khattaba. Festiwal ten, nazwany Omar-koshan (dosł. "zabicie Umara"), odbywał się początkowo w pobliżu sanktuarium Abu Lu'lu'a w Kaszanie, co roku w rocznicę śmierci Umara (26 Dhu al-Hijja roku islamskiego). Później jednak zaczęto je obchodzić także w innych częściach Iranu, czasem w dniu 9 Rabi' al-Awwal, a nie 26 Dhu al-Hijja. Święto upamiętniało Abu Lu'lu'a, zwanego z tej okazji Bābā Shujāʿ al-Dīn (dosł. "Ojciec Odważny Wiary"), jako bohatera narodowego, który bronił religii, zabijając opresyjnego kalifa.

Ze względu na wrażliwość polityczną, począwszy od okresu rządów Qajar (1789-1925), święto stopniowo przestawało być obchodzone w większych miastach Iranu, aż w końcu zostało oficjalnie zakazane przez Islamską Republikę Iranu w 1979 roku. Samo święto jest jednak nadal obchodzone w Iranie, choć często potajemnie i raczej w pomieszczeniach niż na wolnym powietrzu. Obecnie odbywa się ono 9. dnia miesiąca Rabi' Al-Awwal roku islamskiego i trwa do 27. dnia tego samego miesiąca.

W ostatnich latach kontrowersje wzbudziło zażądanie przez Uniwersytet Al-Azhar od rządu irańskiego zburzenia świątyni Abu Lu'lu'a. Sprawa ta spowodowała zerwanie stosunków dyplomatycznych między uniwersytetem a rządem irańskim. Sprawa ta spowodowała zerwanie stosunków dyplomatycznych między uniwersytetem a rządem irańskim. Żądania te zostały wysunięte, ponieważ świątynia została uznana przez sunnitów głównego nurtu za "obraźliwą i nieislamską". W wyniku nacisków sunnitów, w tym interwencji Międzynarodowej Unii Uczonych Muzułmańskich, w 2007 r. rząd irański zamknął świątynię.^[7]

Aminoddole Plaza to jeden z kilku placów i być może najbardziej majestatyczny na Wielkim Bazarze w Kaszanie w Iranie.

Miejsce to zostało zaprojektowane głównie z myślą o handlu towarami, ale w ostatnich czasach jest również wykorzystywane do kilku ważnych ceremonii religijnych. Najważniejszą z nich jest Muharram, podczas którego wchodzą tu Hai'atowie i śpiewają elegie na temat tragicznych wydarzeń, które spotkały Hussaina, trzeciego imama szyitów, i jego bliskich krewnych w Karbali w dniu Aszury. Niegdyś było to ważne miejsce na Jedwabnym Szlaku. W jego komnatach tradycyjnie handlowano dywanami tkanymi przez Kaszan lub przywiezionymi z innych miast. Na placu Timche znajduje się również kilka starych sklepów z antykami i herbaciarni.^[8]

Meczet Meydan to zabytkowy meczet w Kaszanie, w Iranie. Znajduje się w południowej części placu Sang-e Ghadimi i obok Bazaru Kaszanu. Jest to jedna z najstarszych budowli w Kaszanie. Pierwotna struktura należała prawdopodobnie do epoki seljuq, ale została zniszczona przez Mongołów podczas ich najazdów. Później został odbudowany i wyremontowany przez Chadżiego Emada ed-Dina. Cytat na ten temat stanowi inskrypcja w starym mihrabie, w której wspomina się, że został on zbudowany w 623 roku hidżry przez Hassana ebn-e Arabschah w Kaszanie. Mihrab znajdował się na swoim pierwotnym miejscu aż do ubiegłego wieku, ale obecnie jest przechowywany w Muzeum Sztuki Islamskiej w Berlinie.

Jane Dieulafoy opisuje mihrab w następujący sposób: "Meczet Meydan jest przestronną budowlą o odpowiedniej technice architektonicznej, ale jego cechą wyróżniającą w porównaniu z innymi podobnymi budowlami jest wspaniały mihrab, który jest pokryty wspaniałymi płytkami z metalowymi refleksami. Ze względu na ich jakość, płytki te przypominają słynne płytki Imamzadeh Yahya w Waraminie. "Abd ol-Ghaffar Najm od-Dole w 1882 roku dobrze przewidział przyszłość mihrabu w następujący sposób: "Wytłaczane płytki, które widziałem w mihrabie w meczecie Meydan, były bardzo interesujące i spektakularne. Ludzie Zachodu kupią je za co najmniej 2000 tomanów, a biedne płytki zabiorą, jeśli tylko będą mieli okazję". Meczet w czasach swojej świetności miał wysokie iwany, wspaniałą wewnętrzną kopułę, duży dziedziniec, salę Szabestan i Howz, ale mimo wielu remontów większość jego części uległa zniszczeniu. Meczet miał szczególne znaczenie społeczne i polityczne, o czym świadczą liczne ordery wypisane nad jego portalem. Pochodzą one z XV wieku z czasów Kara Koyunlu i z XIX wieku z czasów Qajar. Nakazy te zawierają wytyczne, regulacje i polecenia dotyczące kupna i sprzedaży towarów i artykułów spożywczych po zatwierdzonych w tamtych czasach cenach, a także zakazu hazardu i działań sprzecznych z szariatem.

Portal meczetu wyróżnia się czystymi irańskimi technikami architektonicznymi.

Dawny kamienny minaret został zniszczony przez trzęsienie ziemi w 1778 r. w późnej epoce Safawidów.^[11]