Meksyk - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Muzeum z artefaktami Majów . Narodowe Muzeum Antropologiczne – muzeum w stolicy Meksyku, położone w stołecznym parku Chapultepec. Otwarte 17 września 1964 roku muzeum zostało zaprojektowane przez Pedro Ramíreireza Vásquezea. Projekt nawiązuje do przedkolumbijskich budowli mieszkańców obecnego Meksyku. Cześć dużego, prostokątnego dziedzińca przykryta jest zadaszeniem wspartym na jednym słupie pokrytym płaskorzeźbami przedstawiającymi historię Meksyku. Z prostokątnego dziedzińca wchodzi się do mieszczących się na parterze 12 sali wystawowych, razem muzeum ma 23 sale z ekspozycją stałą i 1 z okolicznościową. Na piętrze urządzona jest ekspozycja etnograficzna. Układ ekspozycji w salach na parterze jest następujący:

• Wstęp do antropologii
• Mezoameryka
• Początki
• Okres preklasyczny – od 2500 do 200 roku p.n.e.
• Kultura Teotihuacán – od 100 roku p.n.e. do 750 roku n.e.
• Kultura Tolteków – od 750 – 1200 roku n.e.
• Kultura Mexica – Azteków – od 1300 do 1521 r n.e.
• Kultury z Oaxaca
• Kultury z wybrzeża Zatoki Meksykańskiej
• Kultura Majów
• Kultury z północy Meksyku

Zamek na wzgórzu z muzeum historii. Zamek Chapultepec znajduje się na szczycie wzgórza Chapultepec w parku Chapultepec w mieście Meksyk. Nazwa Chapultepec pochodzi od słowa chapoltepēc z języka nahuatl, co oznacza "na wzgórzu konika polnego". Zamek ma tak niezrównane widoki i tarasy, że odkrywca James F. Elton napisał, że "nie da się ich przebić pod względem piękna w żadnej części świata". Znajduje się przy wejściu do Parku Chapultepec, na wysokości 2325 metrów nad poziomem morza. Wzgórze było świętym miejscem dla Azteków, a budynki na jego szczycie pełniły w swojej historii różne funkcje, w tym Akademii Wojskowej, rezydencji cesarskiej, rezydencji prezydenckiej, obserwatorium astronomicznego, a od lat 40. XX wieku - Narodowego Muzeum Historii. Zamek Chapultepec, wraz z Pałacem Iturbide, również znajdującym się w mieście Meksyk, są jedynymi pałacami królewskimi w Ameryce Północnej.

Został zbudowany w czasach wicekrólestwa jako dom letni dla najwyższego zarządcy kolonialnego, wicekróla. Był wykorzystywany na różne sposoby, od magazynu prochu strzelniczego po akademię wojskową w 1841 roku. W okresie Drugiego Cesarstwa Meksykańskiego (1864-67) stał się oficjalną rezydencją cesarza Maksymiliana I i jego małżonki cesarzowej Carloty. W 1882 r. prezydent Manuel González ogłosił ją oficjalną rezydencją prezydenta. Z nielicznymi wyjątkami, wszyscy kolejni prezydenci mieszkali w nim aż do 1939 roku, kiedy to prezydent Lázaro Cárdenas przekształcił go w muzeum.^[3]

Ekopark archeologiczny z atrakcjami. Xcaret Park to prywatny park tematyczny, kurort i samozwańczy ośrodek ekoturystyczny położony w Riviera Maya, części karaibskiego wybrzeża meksykańskiego stanu Quintana Roo. Jest częścią Grupy Xcaret Experiencias, która jest również właścicielem parków Xplor Park, Xel-Ha Park i Xenses Park, a także wycieczek i atrakcji Xichen, Xenotes, Xavage i Xoximilco. Znajduje się około 75 kilometrów na południe od Cancún i 6,5 kilometra na południe od najbliższej dużej osady Playa del Carmen, przy drodze nr 307. Nazwa parku pochodzi od pobliskiego stanowiska archeologicznego Xcaret, osady zbudowanej przez prekolumbijskich Majów, której niektóre budowle znajdują się w granicach 81 hektarów terenów należących do parku.

W latach 2010-2015 firma Xcaret Experiencias została uznana za jedną z Najlepszych Meksykańskich Firm (Las Mejores Empresas Mexicanas), wyróżnienie promowane przez Banamex, Deloitte México i Tecnológico de Monterrey.^[5]

Kościół z fasadą twierdzy wypełniony freskami. Sanktuarium w Atotonilco to zespół kościelny i część obiektu wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego, wyznaczony wraz z pobliskim San Miguel de Allende w Guanajuato w Meksyku. Kompleks został zbudowany w XVIII wieku przez Ojca Luisa Felipe Neri de Alfaro, który, zgodnie z tradycją, został wezwany przez wizję Jezusa w koronie cierniowej na głowie, z krwią na twarzy i niosącego krzyż. Główną cechą tego kompleksu jest bogate malowidło ścienne w stylu meksykańskiego baroku, które zdobi nawę główną i kaplice. W ciągu trzydziestu lat pracy Antonio Martínez de Pocasangre wykonał większość z nich. Dzięki tym malowidłom kompleks zyskał miano "Kaplicy Sykstyńskiej Meksyku". Kompleks pozostaje do dziś miejscem kultu i pokuty, przyciągając co tydzień 5 tys. zwiedzających.^[6]

Muzeum w Meksyku. Dzibilchaltún – stanowisko archeologiczne kultury Majów na terenie meksykańskiego stanu Jukatan, położone około 17 km na północ od miasta Mérida. Główną budowlą jest tzw. „Świątynia Siedmiu Lalek”. Zachowała się długa droga sacbé, łącząca świątynie z innymi obiektami. Miejscowe muzeum posiada również stele z Uxmal i Chichén Itzá. Na obszarze stanowiska znajduje się cenote o głębokości do 40m, służący niegdyś Majom jako zbiornik wody pitnej, a obecnie udostępniony do kąpieli.

W późnym i schyłkowym okresie klasycznym Dzibilchaltún stanowiło jeden z najpotężniejszych ośrodków na północy Jukatanu. Na obszarze o powierzchni 19 km² znajdowało się ponad 8000 struktur. Populacja osiedla około 800 roku mogła liczyć nawet 25 tysięcy osób.^[10]

Piramida Księżyca – piramida położona w starożytnym mieście Teotihuacán w Meksyku. Jest drugą co do wielkości budowlą w mieście, po Piramidzie Słońca i jedną z najstarszych w Mezoameryce. Zbudowana została przy Alei Zmarłych, która razem z Piramidą Słońca i Cytadelą otoczoną mniejszymi świątyniami tworzy centrum kultowe miasta. Swoim wyglądem przypomina kształt masywu górskiego Cerro Gordo, który otacza pobliską dolinę. Budowla bywa czasem nazywana Tenan, co w języku nahuatl oznacza „matkę” lub „kamień ochronny”.

Piramidę wzniesiono między 200 a 450 rokiem n.e. Na jej szczycie znajdowała się platforma, na której odprawiano ceremonie poświęcone Wielkiej Bogini Teotihuacan, opiekunce wody, ziemi i urodzaju. Przed piramidą rozciąga się Plac Księżyca z centralnym ołtarzem i kamiennymi, prostokątnymi konstrukcjami tworzącymi tak zwany „Krzyż Teotihuacan”.^[12]

Estadio de Béisbol Beto Ávila to stadion w Cancún w Meksyku. Służy głównie do gry w baseball i jest boiskiem domowym drużyny baseballowej Quintana Roo Tigres z ligi meksykańskiej. Może pomieścić 9 500 osób. Nazwę nadano mu na cześć Beto Ávili, byłego gracza meksykańskiej ligi baseballowej, pamiętanego przede wszystkim z czasów gry w drużynie Cleveland Indians, gdzie w 1954 roku zdobył tytuł najlepszego pałkarza ligi amerykańskiej ze średnią 341 punktów i został wybrany do Drużyny Gwiazd Ligi Amerykańskiej w latach 1952, 54 i 55. W 1959 r. grał w Baltimore Orioles, Boston Red Sox i Milwaukee Braves, a jego ostatnim aktywnym klubem był Tigres del México.

W latach 80. XX wieku park, który początkowo miał pojemność 4 500, był boiskiem macierzystym Marlins de Cancún. W 1996 roku stał się parkiem LMB, kiedy do tej ligi awansowali Langosteros de Quintana Roo (Quintana Roo Lobstermen). Park został rozbudowany do 7000 miejsc. Jednak po opuszczeniu Cancún przez Lobstermenów stadion został poważnie uszkodzony przez huragan Wilma w październiku 2005 roku. W 2006 roku podjęto prace remontowe, aby odbudować i rozbudować stadion i ściągnąć do Cancún drużynę LMB. Po remoncie wartym 28 milionów peso Tigres grali w sezonie 2007 na boisku Beto Ávila.^[13]

Święta cenote – wapienna studnia krasowa położona w pobliżu starożytnego miasta Majów Chichén Itzá w Meksyku. Mierzy 20 m głębokości, 50 m średnicy i jest niemal idealnie okrągła. W czasach prekolumbijskich pełniła ważną funkcję religijną i była sercem Chichén Itzá, dzięki czemu miasto zyskało dominującą pozycję w regionie i mogło utrzymywać swoją władzę. Od niej też pochodzi nazwa Chichén Itzá, która oznacza „u wylotu studni Itza”.

Według legend Majów oraz postkolumbijskich źródeł do świętej cenote składano ofiary z ludzi ku czci boga deszczu Chaca oraz podziemnych bóstw. Opowieści te zostały potwierdzone na początku XX wieku, kiedy to Edward Herbert Thompson przeprowadził badania studni i odkrył na jej dnie duże ilości kosztowności oraz kości ludzkich.^[14]

Wykopalisko archeologiczne w San Andrés Cholula, Meksyk. Piramida w Choluli – piramida znajdująca się w mieście Cholula, w stanie Puebla, w Meksyku, będąca największą pod względem objętości piramidą na świecie.

Piramida, będąca świątynią ku czci Quetzalcoatla, powstawała od III wieku p.n.e. do IX wieku n.e. Podstawa budowli ma powierzchnię około 18,2 hektarów, a wysokość wynosi 54 metry. Objętość piramidy szacuje się na 3,3 miliony metrów sześciennych, co czyni ją największą piramidą na świecie (piramida Cheopsa w Egipcie ma objętość 2,4 milionów metrów sześciennych). Według wierzeń Azteków piramidę zbudował gigant Xelhua.

Piramida zaczęła stopniowo zarastać, a w momencie przybycia Hiszpanów pod dowództwem Hernána Cortésa w 1519 roku przypominała naturalne wzgórze, na którego szczycie zdecydowano wybudować katolicki kościół Iglesia de Nuestra Señora de los Remedios.

W latach 30. XX wieku rozpoczęły się prace archeologiczne, podczas których odkopano znaczną część budowli.^[15]

Niezwykły plac o powierzchni prawie 100 akrów. Macroplaza lub La Gran Plaza to rynek miejski lub plac znajdujący się w sercu miasta Monterrey w Meksyku.

Makroplaza jest piątym co do wielkości placem na świecie i największym placem w Meksyku. Rozciąga się na powierzchni 400 000 metrów kwadratowych i składa się z różnych pomników, mniejszych placów i ogrodów.

Makroplaza została zbudowana na początku lat 80. ubiegłego wieku za rządów Alfonso Martíneza Domíngueza. Budowa Makroplaza wymagała wyburzenia kilku starych budynków i domów, w tym słynnego kina.

Jednym z najbardziej kultowych zabytków miasta jest Faro del Comercio, 70-metrowa nowoczesna latarnia morska znajdująca się na tym samym placu, wyposażona w zielony laser, który nocami rozświetla miasto.^[18]

Katedra Cuernavaca jest rzymskokatolickim kościołem diecezji Cuernavaca, znajdującym się w mieście Cuernavaca, w stanie Morelos, w Meksyku. Kościół i otaczający go klasztor jest jednym z wczesnych XVI-wiecznych klasztorów położonych w pobliżu wulkanu Popocatepetl, zbudowanych początkowo w celu ewangelizacji rdzennej ludności po hiszpańskim podboju imperium Azteków. W XVIII wieku kościół klasztorny zaczął funkcjonować jako kościół parafialny miasta, a pod koniec XIX wieku został podniesiony do rangi katedry. W przeciwieństwie do wielu katedr w Meksyku, ta nie stoi na głównym placu miasta, lecz znajduje się na południe od niego, na własnym, otoczonym murem terenie, który dzieli z kilkoma innymi budowlami. W przeciwieństwie do innych budowli klasztornych z tamtych czasów, znaczenie tego kościoła sprowokowało kilka projektów renowacyjnych, z których ostatni miał miejsce w 1957 roku. W ramach tej renowacji usunięto pozostałe starsze elementy wystroju wnętrza i zastąpiono je prostymi, nowoczesnymi. Podczas renowacji odsłonięto również XVII-wieczny fresk, który zajmuje 400 metrów kwadratowych ścian wewnętrznych i opowiada historię Filipa od Jezusa i dwudziestu trzech innych misjonarzy, którzy zostali ukrzyżowani w Japonii.^[20]

Katedra Matki Bożej Samotrzeciej (Our Lady of Solitude Cathedral Also Acapulco Cathedral) Jest to główna świątynia katolicka miasta Acapulco, Guerrero, Meksyk, położona w centrum miasta, przed placem Álvarez. Od 1958 roku jest siedzibą biskupią archidiecezji Acapulco. Łączy w sobie style architektoniczne, które były łączone w trakcie i po zakończeniu budowy, ponieważ można tu podziwiać detale architektury neokolonialnej oraz stylu mauretańskiego i bizantyjskiego, te ostatnie w kopule i wieżach. Wnętrze kościoła jest ozdobione złotymi płytkami i mozaikami.

Przestrzeń zajmowana przez ten budynek była wykorzystywana do sprawowania kultu publicznego od momentu powstania parafii w 1555 roku. W 1940 r. architekt Federico Mariscal otrzymał zlecenie na zaprojektowanie i przebudowę parafii, która trwała do lat 50-tych XX w.^[22]

San Gervasio to stanowisko archeologiczne prekolumbijskiej cywilizacji Majów, znajdujące się w północnej części wyspy Cozumel u północno-wschodnich wybrzeży Półwyspu Jukatan, w dzisiejszym meksykańskim stanie Quintana Roo. Przedhiszpańska nazwa San Gervasio brzmiała Tantun Cuzamil, co w języku Majów oznacza Płaską Skałę w miejscu Jaskółek. Ruiny były niegdyś ośrodkiem kultu bogini Ix Chel, prastarego bóstwa porodu, płodności, medycyny i tkactwa. Kobiety Majów z okresu prekolumbijskiego przynajmniej raz w życiu starały się dotrzeć do San Gervasio i złożyć tam ofiary. W 1560 r. hiszpański historyk Diego Lopez de Cogolludo napisał: "Pielgrzymi przybywają do Cozumel, aby wypełnić swoje śluby i złożyć ofiary, prosić o pomoc w swoich potrzebach i błędnie adorować swoich fałszywych bogów". Biskup Jukatanu, Diego de Landa, pisał w 1549 r., że Majowie "darzyli Cozumel taką samą czcią, jaką my darzymy pielgrzymki do Jerozolimy i Rzymu, i dlatego zwykli odwiedzać i składać tam dary, tak jak my odwiedzamy miejsca święte; a jeśli sami nie szli, zawsze wysyłali swoje ofiary."^[23]

Muzeum sztuki i historii w zabytkowej przestrzeni. Alhóndiga de Granaditas to stary budynek magazynu zbożowego w mieście Guanajuato w Meksyku. Ten historyczny budynek powstał w miejscu starej giełdy zbożowej, która znajdowała się w pobliżu rzeki. Nazwa Alhóndiga tłumaczy się z arabskiego i hiszpańskiego jako rynek lub magazyn zbożowy. Jest to odpowiednik regionalnej giełdy zbożowej. Jego budowa trwała od 1798 do 1809 roku na polecenie Juana Antonia de Riaño y Bárcena, Hiszpana, który był kwatermistrzem miasta w czasach wicekrólestwa Nowej Hiszpanii. W jego budowie pomagał Miguel Hidalgo y Costilla. Budynek został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego jako część Historycznego Miasta Guanajuato w 1988 roku.^[25]

Mumie z Guanajuato to szereg naturalnie zmumifikowanych ciał złożonych podczas epidemii cholery w okolicach Guanajuato w Meksyku w 1833 roku.

Wydaje się, że ciała ludzkie zostały wykopane w latach 1870-1958. W tym czasie obowiązywał podatek lokalny, który wymagał uiszczenia opłaty za "wieczysty" pochówek. Niektóre ciała, za które nie zapłacono podatku, zostały rozkopane, a niektóre - najwyraźniej te w najlepszym stanie - przechowywano w pobliskim budynku. Klimat Guanajuato zapewnia środowisko, które może prowadzić do pewnego rodzaju naturalnej mumifikacji, chociaż badania naukowe wykazały później, że niektóre ciała zostały przynajmniej częściowo zabalsamowane. W 1900 roku mumie zaczęły przyciągać turystów. Pracownicy cmentarza zaczęli pobierać opłaty w wysokości kilku pesos za wstęp do budynku, w którym przechowywano kości i mumie.

W 1969 r. miejsce to przekształcono w muzeum o nazwie El Museo de las Momias ("Muzeum Mumii"). W 2007 r. wystawiono tam 59 mumii z kolekcji liczącej 111 sztuk.^[31]

Były klasztor Santiago Apóstol znajduje się w mieście Cuilapan de Guerrero w meksykańskim stanie Oaxaca. Ten przypominający fortecę kompleks jest łatwo widoczny z autostrady, gdy jedzie się na południe od stolicy Oaxaca, na drodze prowadzącej do Villa de Zaachila, i jest odwiedzany zarówno przez turystów meksykańskich, jak i międzynarodowych. Kompleks położony jest na niewielkim wzgórzu, z którego rozciąga się widok na znaczną część doliny. Jest to jedna z najbardziej ekstrawaganckich i wyszukanych budowli epoki kolonialnej w Oaxaca, ale często pomija się ją na korzyść kościołów i klasztorów znajdujących się w okolicach miasta Meksyk. Zbudowany z zielonego kamienia i skał rzecznych, jest cichym miejscem, gdzie kroki odbijają się echem w korytarzach. Ekstrawagancje tego miejsca, takie jak wysoka bazylika, misterna chrzcielnica, gotyckie krużganki i malowidła ścienne, pozostają skarbami narodowymi. Dekoracje klasztoru, a zwłaszcza malowidła ścienne, są ważne, ponieważ pokazują systematyczne włączanie elementów autochtonicznych w ramy chrześcijaństwa, co miało na celu wspieranie procesu ewangelizacji lokalnych ludów Mixtec i Zapotec. Jednonawowy kościół jest używany do sprawowania kultu, ale pozbawiona dachu bazylika i krużganki znajdują się pod kontrolą INAH, która wykorzystuje wiele pomieszczeń na drugim piętrze krużganków jako warsztaty do projektów renowacyjnych i prowadzi małe muzeum z ważnymi przedmiotami liturgicznymi z XVI wieku.^[32]

Stratowulkan w Meksyku. Popocatépetl, Volcán Popocatépetl – czynny stratowulkan w Meksyku, na Wyżynie Meksykańskiej, w Kordylierze Wulkanicznej. Znajduje się około 70 km na południowy wschód od miasta Meksyk. Jest drugim pod względem wysokości szczytem Meksyku po Pico de Orizaba. Nazwa Popocatépetl wywodzi się z języka Azteków i oznacza "dymiącą górę", co odnosi się do gęstych chmur dymu wydobywających się z krateru przed erupcjami i w czasie wzmożonej aktywności.

Popocatépetl powstał w trzeciorzędzie. W jego kraterze o średnicy około 600 metrów znajdują się złoża siarki. Wulkan wznosi się powyżej granicy wiecznego śniegu, która przebiega na wysokości 4300 m n.p.m. lecz ze względu na działalność wulkaniczną i towarzyszącemu jej wydzielaniu się ciepła nie powstały tam lodowce. Na stokach wulkanu występuje piętrowość roślinna. Znajdują się tam lasy dębowe, sosnowe, a także jodłowe i daglezjowe. Wraz ze wzrostem wysokości przechodzą one w łąki wysokogórskie.

Popocatépetl od północnej strony jest połączony z wulkanem Iztaccíhuatl wysoką przełęczą zwaną Paso de Cortés. W przeciwieństwie do Popocatépetl na Iztaccíhuatl można się wspinać, jednakże jest to bardzo niebezpieczne.

Oba wulkany znajdują się na terenie, założonego w 1935, Parku Narodowego Iztaccíhuatl-Popocatépetl (hiszp. Parque Nacional Iztaccíhuatl-Popocatépetl) o powierzchni 257 km². W faunie tego parku dominują gatunki takich ptaków jak: drozdy, sikory, zięby oraz strzyżyki. Ponadto występują tam drobne gryzonie.^[40]

Monte Albán – dawne centrum kulturalne Mezoameryki położone na Wyżynie Meksykańskiej w stanie Oaxaca w Meksyku. Centrum jest położone 2000 m n.p.m. i około 400 m nad otaczającymi wzgórze dolinami. Mimo odkrycia tylko około 10% pierwotnej zabudowy jest to jedno z ciekawszych miejsc w Meksyku. W historii Monte Albán archeologowie wyróżniają cztery okresy rozwoju: I i II okres związany z wpływami olmeckimi czas trwania VI wiek p.n.e.–II w. n.e.; okres wpływów Zapoteków to okres III trwający od III–IX wieku; czas wpływów Misteków to okres IV, trwa od X–XIV wieku.

Obecna nazwa „Monte Albán” znaczy Biała Góra, natomiast nazwa prekolumbijska oznaczała prawdopodobnie Górę Jaguara.

Powstanie ośrodka związane jest z sztuką olmecką. Z tego okresu pochodzą najstarsze świątynie. Cokoły ich zdobią hieroglify i płaskorzeźby przedstawiające „tancerzy”. Są to wyobrażenia ludzi w niecodziennych pozach, z zamkniętymi oczami. Zdaniem archeologów wyobrażają one rytualny taniec lub ofiary składane bogom.

Wraz z przybyciem na te tereny Zapoteków zaczyna się kolejny okres w rozwoju Monte Albán. Wierzchołek wzgórza został wyrównany. Na ogromnej platformie o wymiarach około 950×450 m, powstał zespół budowli zlokalizowany wokół Wielkiego Placu (wymiary placu to 350×250 m). Na północy i południu powstały dwie wielkie świątynie zbudowane na tarasach piramid schodkowych. Świątynia północna zajmuje taras o powierzchni ok. 50 tys. m². Przy niej znajdują się pozostałości kolumn o średnicy 2,0 m. Do ciekawszych obiektów centrum należy budowla nazywana obserwatorium. Jest to unikalna w architekturze Mezoameryki zabudowa zrealizowana na planie trójkąta. Elementami charakterystycznymi zabudowy Monte Albán są: rozłożystość i masywność obiektów, szerokie schody (prowadzące do głównej świątyni mają szerokość 43 m). Na Wielkim Placu znaleziono także stele wykonane z kamienia i ozdobione reliefami przedstawiającymi zapoteckich wojowników i ich jeńców. Opisy zawarte są w wykutych na kamieniach hieroglifach, ale nie znamy ich treści (nie zostały odczytane). W części wschodniej centrum znajduje się boisko do rytualnej gry w piłkę, zwanej w języku nahuatl „tlachtli” lub „ullamaliztli”. W zboczach góry oraz w fundamentach niektórych świątyń odnaleziono komory grobowe. W nich odkryto gliniane urny przedstawiające bóstwa w pozycji siedzącej. Postacie ubrane są w bogate stroje zdobione elementami o symbolicznym znaczeniu. Nieznane jest przeznaczenie urn (nie było w nich prochów). Urny lepiono ręcznie, późniejsze wykonane są z połączonych części odciśniętych w drewnianych formach. Okres wpływów zapoteckich to czas największego rozwoju ośrodka.

W Monte Albán odkryto ponad sto grobów arystokracji, niektóre znajdowały się pod pałacami władców. Większość ludności miasta mieszkała w domkach z cegły adobe, wzniesionych na kamiennych fundamentach, rozmieszczonymi na niewielkich tarasach na zboczach góry. Pod patio grzebano mieszkańców. Szacuje się, że w latach 500–700 n.e. w Monte Albán mieszkało ok. 24 tys. ludzi.

Nieznana jest przyczyna opuszczenia miasta przez Zapoteków (miasto zaczęło pustoszeć już ok. 700 roku), po tysiącu lat rozwoju, a jego mieszkańcy przenieśli się do pobliskiej Mitli.

W okresie od 1100–1350 roku w Monte Albán miasto najprawdopodobniej zamieszkiwali Mistekowie. Wykorzystali pozostawione przez Zapoteków groby i świątynie do pochówku zmarłych z własnego plemienia. Odkryty przez archeologów grobowiec nr 7 zawierał przedmioty związane z ich sztuką. Znaleziono tam przedmioty z kości zdobione ornamentami, naszyjnik z kamieni i pereł, kielich i czaszki z górskiego kryształu, łańcuch ze złota, złotych muszli oraz żółwich skorup, diadem ze złotymi piórami. Wyroby te świadczą o wysokim poziomie mixteckiego rzemiosła.^[44]

Słynna rezydencja przekształcona w muzeum. Pałac Cortés w Cuernavaca, Meksyk, zbudowany w latach 1523-1528, jest najstarszym zachowanym obiektem cywilnym z epoki kolonialnej w obu Amerykach. Jego architektura jest mieszanką gotyku i mudéjar, typową dla architektury kolonialnej z początku XVI wieku. Budynek powstał jako ufortyfikowana rezydencja zdobywcy Hernána Cortésa i jego arystokratycznej drugiej żony, Doña Juany Zúñiga. Został zbudowany w 1526 roku na miejscu azteckiego centrum zbierania danin Tlahuica, które zostało zniszczone przez Hiszpanów podczas podboju. Cortés zamienił go na osobistą rezydencję, aby zaznaczyć swoją władzę nad nowo podbitymi ludami. Jako rezydencja Cortés'a osiągnęła swój szczyt w latach trzydziestych XV wieku, ale rodzina ostatecznie opuściła ją z powodu ciągłych problemów prawnych. W XVIII wieku władze kolonialne zleciły renowację budynku i wykorzystały go jako koszary i więzienie. W czasie meksykańskiej wojny o niepodległość przetrzymywano w nim więźniów, takich jak José María Morelos y Pavón. Po wojnie stał się siedzibą rządu stanu Morelos, aż do końca XX wieku, kiedy to rząd stanowy wyprowadził się, a budynek został odnowiony i przekształcony w obecne Museo Regional Cuauhnahuac, czyli muzeum regionalne, z eksponatami dotyczącymi historii Morelos.^[45]