Lizbona - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Gotycki klasztor wpisany na listę UNESCO. Klasztor Hieronimitów – wielki kompleks klasztorny w Portugalii, w lizbońskiej dzielnicy Belém. Zbudowany w I połowie XVI w. uważany jest za perłę i kwintesencję stylu manuelińskiego, będącego specyficznym dla Portugalii połączeniem gotyku i renesansu. W roku 1983 budowla została wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, zaś 7 lipca 2007 r. została ogłoszona jednym z Siedmiu Cudów Portugalii.

Budowę klasztoru rozpoczęto w 1502 r. z polecenia króla Manuela I jako wyraz dziękczynienia za szczęśliwą wyprawę Vasco da Gamy do Indii, a zakończono w roku 1551, kiedy syn Manuela, Jan III, zrezygnował z jej finansowania. Klasztor powstał na miejscu kaplicy Ermida do Restelo (Capela de Săo Jerónimo), założonej w tym miejscu przez Henryka Żeglarza. Autorem projektu był Diogo de Boitaca (1460-1528), uważany za twórcę stylu manuelińskiego. W budowie klasztoru uczestniczyli następnie João de Castilho (1475-1552), Diogo de Torralva (1500-1566) i Jerónimo de Ruao (1530-1601).

Do roku 1834 klasztor był pod opieką zakonu św. Hieronima – stąd jego nazwa.

W klasztorze znajdują się groby króla Manuela I i jego żony Marii Aragońskiej oraz króla Jana III i jego żony Katarzyny Habsburg. Są tam też nagrobki żeglarza Vasco da Gamy (1468-1523) i pisarza Luisa de Camõesa (1527-1570). W arkadach klasztoru znajduje się granitowa płyta, pod którą spoczywa najsłynniejszy portugalski poeta Fernando Pessoa.

13 grudnia 2007 r. podczas szczytu Unii Europejskiej, na terenie klasztoru podpisano formalnie tzw. Traktat Reformujący Unię Europejską, odtąd nazywany Traktatem Lizbońskim.

• Klasztor Hieronimitów - Mosteiro dos Jerónimos

Betonowy pomnik odkrywców morza. Pomnik Odkrywców – monumentalny pomnik, znajdujący się w lizbońskiej dzielnicy Belém.

Prowizoryczna konstrukcja została zbudowana w 1940 na portugalską wystawę światową. Obecna konstrukcja została odsłonięta w 1960, dokładnie w pięćsetną rocznicę śmierci księcia Henryka Żeglarza. Sama konstrukcja jest zbudowana z betonu, ma kształt karaweli i liczy sobie 52 metry wysokości.

Pomnik przedstawia ważne postacie z okresu wielkich odkryć geograficznych, zarówno żeglarzy, jak i naukowców i misjonarzy. Są to m.in. Henryk Żeglarz, Vasco da Gama, Ferdynand Magellan, Diogo Cão, Nuno Gonçalves, Luís de Camões, Bartolomeu Dias, Afonso de Albuquerque.

Na samym szczycie pomnika jest mały taras widokowy, z którego widać dzielnicę Belém. Przed pomnikiem położona jest marmurowa mozaika o średnicy 50 m, przedstawiająca mapę i trasy podróży portugalskich odkrywców. Mozaika ta została podarowana w 1960 r. przez RPA.^[5]

XIX-wieczny pałac królewski przekształcony w muzeum. Pałac Ajuda – neoklasycystyczny pałac w parafii Ajuda w Lizbonie, w środkowej Portugalii. Zbudowany został na miejscu tymczasowego drewnianego budynku wybudowanego dla rodziny królewskiej po trzęsieniu ziemi w 1755 i tsunami. oryginalnie został zaprojektowany przez architekta Manuela Caetano de Sousa, który planował wybudowanie go w stylu późnobarokowo-rokokowym. Później prace powierzono architektom José da Costa e Silva i Francisco Xavier Fabri, którzy zaprojektowali budynek w nowoczesnym stylu neoklasycystycznym.

Budowa była podzielona na kilka okresów, gdy została zatrzymana lub spowolniona z powodu ograniczeń finansowych lub politycznych konfliktów. Gdy rodzina królewska musiała uciekać do Brazylii (w 1807), po inwazji wojsk francuskich w Portugalii, a prace przebiegały bardzo powoli, Fabri przejął projekt, a następnie António Francisco Rosa. Brak środków finansowych wpłynął również na skalę projektu. Budowa Pałacu Ajuda, która rozpoczęła się w 1796 roku trwała aż do XIX wieku.^[6]

Łuk triumfalny z platformą widokową. Arco da Rua Augusta – kamienny łuk triumfalny, historyczny budynek i atrakcja turystyczna w Lizbonie, w Portugalii. Znajduje się na Praça do Comércio, zbudowany dla upamiętnienia odbudowy miasta po trzęsieniu ziemi z 1755. Ma sześć kolumn i jest ozdobiony rzeźbami różnych postaci historycznych. Znacząca wysokość korony łuku do gzymsu nadaje wrażenia ciężkości budowli. Przestrzeń zwieńczająca jest wypełniona herbem Portugalii. Alegoryczna rzeźba grupy na szczycie, wykonana przez francuskiego rzeźbiarza Célestin Anatole Calmelsa, reprezentuje Chwałę, Męstwo i Umysł.

Pierwotnie budynek zaprojektowany jako dzwonnica, ostatecznie przekształcony został w skomplikowany łuk w 1873 roku.^[8]

Mauretański zamek z ruinami pałacu. Zamek Świętego Jerzego – zamek położony w jednej z najstarszych części Lizbony i górujący nad nią. Został zbudowany przez Maurów w początkach XII wieku na fundamentach poprzedniej budowli i służył jako twierdza. Chrześcijańscy królowie Portugalii rozbudowali go do dzisiejszych rozmiarów.

W 1147 r. został zdobyty w trakcie oblężenia Lizbony przez Alfonsa I Zdobywcę. Według jednej z legend, rycerz imieniem Martin Moniz, zauważając, że jedne z wrót są otwarte, własnym ciałem uniemożliwił ich zamknięcie. Rycerz zginął, ale w ten sposób umożliwił zdobycie zamku. Po przeniesieniu stolicy Portugalii z Coimbry do Lizbony zamek stał się siedzibą dworu. Za panowania króla Dionizego I, w 1300 r. zamek został gruntownie wyremontowany. Pod koniec XIV w. na polecenie króla Jan I patronem zamku został ogłoszony Święty Jerzy.

Kiedy na początku XVI w. król Manuel I kazał wybudować pałac nad Tagiem, Zamek św. Jerzego stracił na znaczeniu. W 1531 r. został uszkodzony w czasie trzęsienia ziemi. W 1569 Sebastian I nakazał jego rekonstrukcję, celem ustanowienia z niego swej rezydencji. W czasie hiszpańskiego panowania zamek służył jako koszary i więzienie.

W czasie trzęsienia ziemi w 1755 r. zamek został poważnie zniszczony. Przyczyniło się to do jego degradacji i upadku.

Dopiero w latach trzydziestych XX w. podjęto prace konserwatorskie. Zamek stał się wtedy atrakcją turystyczną, szczególnie, że ze wzgórza zamkowego roztaczają się piękne widoki na stolicę Portugalii.^[10]

Znane muzeum archeologiczne. Narodowe Muzeum Archeologiczne – muzeum archeologiczne znajdujące się w Lizbonie. Jest to jedno z najważniejszych portugalskich muzeów poświęconych archeologii.

Muzeum zostało założone w 1893 roku przez znanego archeologa José Leite de Vasconcelosa, a od 1903 zajmuje zachodnie skrzydło klasztoru Hieronimitów, w dzielnicy Belém. Budynek muzeum, będący kiedyś dormitorium mnichów, został odrestaurowany w stylu neo-manuelińskim w drugiej połowie XIX wieku. Muzeum jest najważniejszym ośrodkiem badań archeologicznych w Portugalii i posiada kolekcję znalezisk z całego kraju.

Przy wejściu do muzeum znajdują się dwie granitowe rzeźby wojowników luzytańskich, pochodzące z I wieku naszej ery, a przywiezione z północnej Portugalii. Stałe wystawy są podzielone na Starożytny Egipt i kolekcję Portugalskie Skarby Archeologii, składającą się głównie z obiektów pochodzących z epoki brązu i epoki żelaza. Muzeum posiada również najważniejszy zbiór rzymskich mozaik w Portugalii, głównie z południowej części kraju, ale także z regionu Estremadura (Póvoa de Cós) w centrum.

Oprócz swojej stałej kolekcji muzeum organizuje wystawy czasowe.^[13]

Museu Benfica - Cosme Damião to muzeum portugalskiego klubu sportowego S.L. Benfica. Nazwane na cześć Cosme Damião, jednego z założycieli klubu w 1904 roku, muzeum zostało zainaugurowane 26 lipca 2013 roku pod przewodnictwem Luísa Filipe Vieiry, a otwarte dla publiczności 29 lipca, rok i trzy miesiące po rozpoczęciu budowy.

Budynek, zlokalizowany w pobliżu stadionu Benficy, zajmuje 4 000 metrów kwadratowych i składa się z trzech pięter, którym towarzyszy ogromny pionowy równoległościan ze szkła, na którym wystawiono około 500 trofeów zdobytych przez klub. Muzeum podzielone jest na 29 obszarów tematycznych, w których znajduje się około 1000 eksponatów z kolekcji liczącej 30 000 sztuk, w tym trofea, dokumenty, obrazy, nagrania audio i wideo związane z historią Benficy, osadzone w kontekście krajowych i międzynarodowych wydarzeń historycznych XX wieku.

Ponadto w muzeum znajdują się audiowizualne ekrany dotykowe, hologram Eusébio, obszar ze zdjęciami kibiców Benficy, a także winda otoczona ścianami wideo z wiadomościami i zdjęciami Benfiquistas. Ta strefa przenosi zwiedzających do kopuły geodezyjnej na szczycie budynku, gdzie wyświetlany jest krótki film o historii klubu.

12 grudnia 2014 roku Museu Benfica otrzymało nagrodę dla najlepszego portugalskiego muzeum 2014 roku przyznawaną przez Portugalskie Stowarzyszenie Muzealnictwa. Według stanu na dzień 24 lipca 2018 r. muzeum odwiedziło 400 000 osób.^[15]

Historia i rola prezydentów Portugalii. Pałac Belém – pałac w Lizbonie, oficjalna siedziba prezydentów Portugalii.

Pałac znajduje się na przedmieściach Lizbony, w dzielnicy Belém (co po portugalsku oznacza Betlejem), od której czerpie swoją nazwę. Został wzniesiony w XV wieku przez króla Manuela I. Później stał się własnością książąt Aveiras. Na początku XVIII wieku król Jan V odkupił pałac i przywrócił go rodzinie panującej. Przeprowadził także gruntowną renowację. Za czasów królowej Marii I przy pałacu powstał ogród zoologiczny, gdzie trzymano zwierzęta przywiezione z Afryki.

Po zmianie ustroju Portugalii na republikański w 1912, pałac stał się siedzibą prezydentów. Osoby pełniące ten urząd mają możliwość mieszkania w pałacu, jednak część z nich (np. Jorge Sampaio) używała go jedynie jako biura, woląc nadal korzystać ze swoich prywatnych domów. W dawnej ujeżdżalni przy pałacu działa Narodowe Muzeum Powozów, posiadające jedną z bogatszych na świecie kolekcję karet i konnych zaprzęgów.^[16]

Parque das Nações – jedna z parafii cywilnych w Lizbonie, w Portugalii. Powstała w 2012 roku z części parafii Olivais, Sacavém i Moscavide. W 2011 zamieszkiwało ją 21 025 mieszkańców, na obszarze 5,44 km².

Strefa rozrywkowa, handlowa i mieszkaniowa po terenach Expo ’98 obejmuje rozległy obszar w północno-wschodniej części Lizbony, nieopodal ujścia Tagu, dawniej wykorzystywany do celów głównie przemysłowych.

Obszar ten przeszedł ogromną przemianę w latach 90. kiedy to został wybrany jako lokalizacja dla Wystawy Światowej. Po wystawie, obszar przyjął swoją obecną nazwę (choć nie jest ona powszechna wśród Portugalczyków, którzy wciąż nazywają ten obszar „Expo”), a podczas kolejnych przebudów otwarto centrum handlowe Vasco da Gama, Międzynarodowe Targi w Lizbonie, liczne hotele i nowe budynki biurowe i mieszkalne. Wiele atrakcji przeznaczonych dla Expo ’98 pozostało i stanowi ważną atrakcję turystyczną obecnie, m.in. Oceanarium, jedne z największych na świecie akwariów.

Na terenie Parque das Nações znajduje się również nowa marina, Marina Parque das Nações, wyposażona w 600 miejsc do cumowania i nowoczesną infrastrukturę, molo rzeczne dla rejsów wycieczkowych i statków historycznych.^[19]

Rozległy most wiszący otwarty w 1966 r.. Most 25 Kwietnia – dwupoziomowy drogowo-kolejowy most wiszący, przerzucony nad Tagiem około 12 km od jego ujścia do Oceanu Atlantyckiego. Łączy lizbońską dzielnicę Alcântara na brzegu północnym z miastem Almada na brzegu południowym. Został zbudowany jako most drogowy w latach 1962–1966 przez amerykańską firmę American Bridge Company. Od otwarcia do 1974 roku nosił nazwę Ponte Salazar. Był pierwszym mostem w Lizbonie, a do czasu zbudowania w 1998 roku mostu Vasco da Gamy uchodził za główne połączenie między północną a południową Portugalią. W latach 1996–1999 poszerzono biegnące przez przeprawę jezdnie, a także dodano do niej dolny pokład z torami kolejowymi.

Przez swoją barwę i ogólny wygląd most 25 Kwietnia jest bardzo często porównywany do mostu Golden Gate w San Francisco. Obecnie (stan na 2020 rok) budowla jest szóstym pod względem długości mostem wiszącym w Europie i czterdziestym na świecie(ang.). Ponadto zajmuje 1. miejsce w Europie i 3. na świecie pod względem długości środkowego przęsła wśród mostów drogowo-kolejowych.^[26]

Plac miejski ze sklepami i kawiarniami. Praça do Comércio – plac znajdujący się w Lizbonie, stolicy Portugalii. Usytuowany przy brzegu rzeki Tag, w osi reprezentacyjnego dziś deptaka Lizbony - Rua Augusta. Od wylotu tej ulicy oddziela go dostojny łuk triumfalny Arco da Rua Augusta, zaś od rzeki - fragment nabrzeża z marmurowymi kolumnami, zwany Cais das Colunas.

Plac jest nadal powszechnie znany jako Terreiro do Paço (pol. Plac Pałacowy), ponieważ znajdował się tutaj Pałac Ribeira, dopóki nie został zniszczony przez wielkie trzęsienie ziemi w 1755. Po trzęsieniu ziemi plac został całkowicie przebudowany w ramach planu nowej dzielnicy Baixa autorstwa Markiza de Pombal, zatwierdzonej przez króla Józefa I Reformatora, którego pomnik znajduje się na środku placu.^[30]