Katmandu - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Słynna świątynia i miejsce pielgrzymek. Swayambhu to starożytny kompleks religijny na szczycie wzgórza w Dolinie Katmandu, na zachód od miasta Katmandu. Tybetańska nazwa tego miejsca oznacza "Wysublimowane Drzewa", ze względu na wiele odmian drzew rosnących na wzgórzu. Jednak Shing.kun może pochodzić od lokalnej nazwy kompleksu w języku nepalskich Bhasa, Swayambhu, co oznacza "samosprężysty". Dla buddyjskich Newarów, w których mitologicznej historii i mitach o pochodzeniu, a także codziennej praktyce religijnej Swayambhunath zajmuje centralne miejsce, jest to prawdopodobnie najświętsze z buddyjskich miejsc pielgrzymkowych. Dla Tybetańczyków i wyznawców buddyzmu tybetańskiego zajmuje drugie miejsce po Boudży. Swayambhunath to nazwa hinduistyczna.

Kompleks składa się ze stupy, wielu sanktuariów i świątyń, z których niektóre pochodzą z okresu Licchavi. Niedawno dodano klasztor tybetański, muzeum i bibliotekę. Stupa ma namalowane oczy i brwi Buddy. Pomiędzy nimi znajduje się cyfra jeden (w alfabecie dewanagari) namalowana na kształt nosa. Są tu także sklepy, restauracje i hostele. Na teren świątyni prowadzą dwa wejścia: długie schody prowadzące bezpośrednio na główną platformę świątyni, która znajduje się na szczycie wzgórza od strony wschodniej, oraz droga samochodowa wokół wzgórza od strony południowej, prowadząca do wejścia południowo-zachodniego. Pierwszym widokiem po wejściu na szczyt schodów jest Wadżra. Tsultrim Allione tak opisuje to doświadczenie: Brakowało nam tchu i byliśmy spoceni, gdy wchodziliśmy po ostatnich stromych stopniach i praktycznie wpadliśmy na największą wadżrę (berło pioruna), jaką kiedykolwiek widziałem. Za tą wadżrą znajdowała się ogromna, okrągła, biała kopuła stupy, jak pełna spódnica, na której szczycie były dwa olbrzymie oczy Buddy mądrze spoglądające na spokojną dolinę, która właśnie zaczynała ożywać.

Znaczna część ikonografii Swayambhunath pochodzi z tradycji wadżrajany buddyzmu Newar. Kompleks jest jednak ważnym miejscem dla buddystów wielu szkół, a także jest czczony przez hinduistów.^[2]

Plac Durbar Square w Katmandu przed starym pałacem królewskim dawnego Królestwa Katmandu jest jednym z trzech placów Durbar Squares w Dolinie Katmandu w Nepalu, z których wszystkie są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Kilka budynków na placu zawaliło się w wyniku silnego trzęsienia ziemi 25 kwietnia 2015 roku. Plac Durbar został otoczony spektakularną architekturą i żywo pokazuje umiejętności artystów i rzemieślników Newarów na przestrzeni kilku wieków. Pałac Królewski znajdował się pierwotnie na placu Dattaraya, a później został przeniesiony na plac Durbar.

Na placu Durbar w Katmandu znajdowały się pałace królów Malla i Shah, którzy rządzili miastem. Wraz z pałacami plac otaczają czworokąty, odkryte dziedzińce i świątynie. Znany jest jako Hanuman Dhoka Durbar Square, nazwa pochodzi od posągu Hanumana, małpy wielbiciela Pana Ramy, stojącego przy wejściu do pałacu.^[3]

Asan to plac ceremonialny, targowy i mieszkalny w centrum Katmandu, stolicy Nepalu. Jest to jedno z najbardziej znanych historycznych miejsc w mieście, znane ze swojego bazaru, kalendarza festiwali i strategicznego położenia. Asan został opisany jako jeden z najlepszych przykładów tradycyjnego bazaru azjatyckiego. Większość mieszkańców stanowią kasty Tuladhar, Maharjan, Shrestha, Bajracharya i Shakya.

Na Asan zbiega się sześć ulic, co sprawia, że na placu panuje nieustanny gwar. Bazar w Asan przyciąga kupujących z całego Katmandu z powodu ogromnej różnorodności sprzedawanych tu towarów, od artykułów spożywczych, przypraw i tekstyliów po elektronikę i kruszce.

Asan jest również jednym z popularnych miejsc turystycznych w mieście ze względu na zabytki architektoniczne i urokliwą atmosferę. Znajdują się tu banki, restauracje i poczta. Dwa postoje taksówek i przystanki autobusowe znajdują się po wschodniej stronie.^[10]

Anandadi Lokeshwar Mandir to świątynia święta dla hinduistów i buddystów w wiosce Chobar, poza Katmandu w Nepalu. Świątynia jest poświęcona Anandadi Lokeshwarowi, jednemu z czterech głównych Bodhisattwów czczonych jako Lokeshwarowie w Dolinie Katmandu. Została zbudowana w XV wieku, a następnie przebudowana w 1640 roku. Turyści często nazywają ją świątynią "garnków i patelni", ze względu na wszystkie przedmioty domowego użytku przytwierdzone do jej ścian. Przyczyny tego zwyczaju są różne, ale wszystkie odnoszą się do dobra zmarłych w życiu pozagrobowym.

"Z bóstwem tym związane są różne legendy. Historia zaczyna się od przybycia Manjusri do doliny, aby osuszyć jezioro i uczynić dolinę zdatną do zamieszkania. Manjusri, który na czas swego pobytu przyjął imię Manjudeva, przybywa do doliny i przecina krawędź wzgórza w pobliżu niskiego wzgórza zwanego Kacchapala Giri, wzgórza Chobar. Bóstwo zamieszkujące wzgórze jest rozgniewane, ponieważ jest cięte przez Manjudevę, ale Manju ripostuje, że powinien się cieszyć, ponieważ gdy jezioro zostanie osuszone, dolina stanie się siedzibą wielkiej cywilizacji i pewnego dnia Śri Tin Lokeshvara przybędzie, by zamieszkać na wzgórzu Chobar. Wiele eonów później, gdy Dolina stała się centrum cywilizacji i była rządzona przez króla zwanego Dharmakara, Manjusri postanowił powrócić do Doliny jako Manjudeva, by złożyć wizytę Śri Tin Jyotirupa Swoyambhu. Przyprowadził ze sobą Kasjapę Tathagatę. Obaj postanowili założyć w dolinie viharę, aby nauczać i doradzać ludziom. Założyli viharę zwaną Pim Baha, znajdującą się w miejscu zwanym później Manjupattana. Aby zapewnić właściwe czczenie siebie i Kasjapy Tathagaty, wybrał pewnego aczarję, poinstruował go o rytuale i mianował go oraz jego potomków oficjalnymi deo palas (kapłańskimi asystentami, dyah pālā w Newa). Manjusri stał się znany tamtejszym ludziom jako Adinath.

"Po kilku pokoleniach wśród potomków tego aczarji powstały spory o to, kto ma prawo pełnić funkcję dea palas w świątyni. W końcu zdecydowano, że osoby pozostające na utrzymaniu będą kolejno pełnić służbę w świątyni. W tym czasie była już Kali Juga i dwa bóstwa zdecydowały, że jeśli nadal będą przebywać w świątyni i rozmawiać otwarcie i swobodnie z ludźmi, tak jak to robiły do tej pory, ludzie w końcu sprawią im wiele kłopotów. Postanowiły więc zniknąć w swoich wizerunkach i nie komunikować się więcej z ludźmi, chyba że poprzez pracę, tzn. nadal będą obdarzać ludzi łaskami, ale nie będą z nimi rozmawiać i konwersować. Następnego ranka, gdy deo pala przyszedł, aby odprawić zwyczajowe nabożeństwo, zastał tylko nieme posągi. Zaczął płakać, a ludzie się zbiegli. W końcu krewni deo pala zwołali naradę i uznali, że przyczyną tego nieszczęścia musi być jakieś uchybienie del pala, i zabili ich wszystkich, z wyjątkiem jednego starca. Starzec ten poszedł do świątyni i skarcił bogów: "Jaki jest pożytek z odprawiania pudży dla takich bogów jak wy; cała moja rodzina została zniszczona. Odtąd nie będę was czcił". Wściekły wyjął obrazy i wszystkie ozdoby i wrzucił wizerunek Kasjapy Tathagaty do rzeki w Shanti Tirtha, a wizerunek Adinatha wrzucił do rzeki w Arya Tirtha. Na brzegu rzeki medytował jeden Hem Aczarja i zobaczył te przedmioty płynące w dół rzeki. Siłą swej sadhany wyjął z rzeki wizerunek Kasjapy Tathagaty, zabrał go do Patanu i zainstalował w Baha, która jest nazywana Hemavarna Mahavihara lub Kwa Baha.

"Wizerunek Adinatha płynął dalej w dół rzeki do miejsca zwanego Jaya Tirtha, gdzie medytował człowiek zwany Suval Acharya. Widząc to, co niosła rzeka, zrozumiał, że jest to życie Adinatha Karunamaji i umieścił je w kalasie. Życie przypłynęło do niego w postaci kwiatu jaśminu. Zabierając kalasę na wzgórze Kacchapala w Chobhar, przeniósł ją na obraz i nazwał go Anandadi Lokeshvara. Pod koniec roku postanowił urządzić coroczną ceremonię kąpieli wizerunku i wyznaczył jej datę na pierwszy dzień jasnej połowy miesiąca Czaitra, w rocznicę dnia, w którym usunął życie boga z wizerunku w rzece."^[15]

Wieża w Katmandu, Nepal. Dharahara – wysoka na 61,88 metra wieża w Katmandu, stolicy Nepalu. Jest wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako część architektury miasta, gdzie znajduje się 7 chronionych obiektów. Wybudował ją w 1832 roku mukhtijar Nepalu Bhimsen Thapa razem z drugą, wyższą o 11 metrów wieżą, rozebraną po 1934. Wieża liczyła 213 schodów, a na ósmym piętrze zlokalizowany był taras widokowy. Na szczycie położony był brązowy kolec o wysokości 5,2 metra. Był to najwyższy budynek w państwie.

Wieża uległa zniszczeniu podczas trzęsienia ziemi w Nepalu 25 kwietnia 2015 roku. Zawaliła się ona w całości oprócz 10-metrowego kikuta, grzebiąc w swoich murach 180 osób (wstrząsy nastąpiły w porze obiadowej, gdy przebywało w niej wiele osób). Już wcześniej uległa ona zniszczeniom podczas trzęsienia ziemi w 1934 roku.^[18]

Akash Bhairav lub Aaju jest jedną z różnych form Bhairavy.

Przypuszcza się, że świątynia Akash Bhairav była pałacem pierwszego króla Nepalu, króla Kiranti Yalambara, około 3100-3500 lat temu. Otoczenie Akash Bhairav znane jest jako Yen, co symbolizuje Ne Nepalu. Ne oznacza Środek lądu w języku Kiranti. Głowa Aakash Bhairav została wykopana kilkaset lat temu w Katmandu. Raz do roku, z okazji festiwalu Yenya, jest ona wyjmowana i błogosławiona przez Kumari, żywą boginię, która mieszka w pobliskim Kumarichok. Ceremonia ta odbywa się na przełomie sierpnia i września. Podczas tej ceremonii świątynię odwiedza wielu wiernych. Ofiarowują oni Peda (słodycze z mleka), kwiaty, pieniądze i wiele innych rzeczy. Mogliśmy być świadkami wymiany mieczy przez późne dynastie z mieczem Akash Bhairav. Ostatnio dokonał tego poprzedni król Nepalu Gyanendra, a przed nim zmarły król Nepalu Birendra. W rzeczywistości złożyli oni ofiarę i okazali głęboki szacunek tej historycznej ikonie.^[19]

Durbar Square, co w języku angielskim oznacza Royal Squares, jest ogólną nazwą używaną do opisania placów i obszarów znajdujących się naprzeciwko starych pałaców królewskich w Nepalu. Nazwa pochodzi z języka perskiego دربار. Znajdują się tu świątynie, bożki, otwarte dziedzińce, fontanny i wiele innych. Przed zjednoczeniem Nepalu składał się on z małych królestw, a place Durbar są najbardziej widoczną pozostałością po tych starych królestwach w Nepalu. Najbardziej znane są trzy place Durbar w Dolinie Katmandu, należące do trzech królestw Newarów, które znajdowały się tam przed zjednoczeniem: Kathmandu Durbar Square, Patan Durbar Square i Bhaktapur Durbar Square. Wszystkie trzy są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Miejsca te zostały znacznie uszkodzone w wyniku niszczącego trzęsienia ziemi w 2015 r., ale większość budowli nadal istnieje.

Plac Durbar^[21]

Aircraft Museum Kathmandu to muzeum lotnictwa znajdujące się w Sinamangal, Kathmandu, Nepal. Muzeum znajduje się wewnątrz Airbusa A330-300 należącego do Turkish Airlines, który latał tylko przez około osiem miesięcy, zanim uległ wypadkowi na pasie startowym na międzynarodowym lotnisku Tribhuvan w Katmandu w marcu 2015 roku. Zostało ono utworzone w ramach wspólnej inicjatywy Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nepalu oraz pilota Beda Upreti i jego funduszu powierniczego. Muzeum zostało oficjalnie otwarte dla zwiedzających 28 listopada 2017 roku. Eksponaty w muzeum to m.in. oryginalny kokpit samolotu, modele i miniatury samolotów oraz przedmioty dokumentujące historię nepalskiego lotnictwa. Muzeum jest drugim tego typu w Nepalu, po tym jak Bed Upreti założył już podobne, ale mniejsze muzeum lotnictwa - Aircraft Museum Dhangadhi w Dhangadhi w zachodnim Nepalu. Budowa muzeum kosztowała około 70 mln NPR.^[22]

Ogromna zwieńczona kopułą świątynia buddyjska. Bodnath – buddyjska świątynia w Katmandu w Nepalu.

Data jej wybudowania nie jest znana, jednak przypuszcza się, że może być współczesna cesarzowi Aśoce. Uważana jest za jedną z najważniejszych buddyjskich świątyń. Jest miejscem pielgrzymek buddystów, obecnie już z całego świata.

Centralna stupa znana jest powszechnie ze swych wszystkowidzących oczu namalowanych na jej czterech ścianach.

Przez Newarów nazywana jest Khāsti, co jest skrótem od Kāśyapa-caitya, gdyż uważano, że zawiera ona relikwie po buddzie Kāśyapie, poprzedniku Śakjamuniego.

Niedaleko od Bodnath znajduje się mniejsza stupa Cā.bāhi (zwana małą Bodnath), bardzo wiekowa, co jest potwierdzane przez niektóre znajdujące się w niej wyobrażenia jeszcze w stylu Guptów (Licchavī). Legendy związane z nią głoszą, iż została założona przez Cārumatī, córkę ces. Aśoki, z okazji wizyty ojca w tej dolinie. Cā jest newarskim odpowiednikiem Cārumatī, a bāhī jest dość dziwnym derywatem od vihāra – klasztor.

• Bodnath

Klasztor znany z kursów medytacyjnych oraz nauczania buddyzmu . Klasztor Kopan to tybetański klasztor buddyjski położony w pobliżu Boudhanath, na obrzeżach Katmandu w Nepalu. Jest członkiem Fundacji dla Zachowania Tradycji Mahajany, międzynarodowej sieci ośrodków dharmy Gelugpa, a kiedyś służył jako jej siedziba.

Klasztor został założony przez założycieli FPMT, lamów Thubten Yeshe i Thubten Zopa Rinpocze, którzy kupili posiadłość od królewskiego astrologa Nepalu w 1969 roku. Jego nazwa pochodzi od nazwy wzgórza, na którym został zbudowany.

Kopan stało się szczególnie znane z nauczania buddyzmu odwiedzających je obcokrajowców z Zachodu. Pierwszy z corocznych miesięcznych (listopad-grudzień) kursów medytacyjnych odbył się w 1971 roku. Kursy te zazwyczaj łączą tradycyjne nauki Lam Rim z nieformalnymi dyskusjami, kilkoma okresami medytacji z przewodnikiem oraz dietą wegetariańską.

Kopan obejmuje obecnie dwie oddzielne instytucje: klasztor na wzgórzu Kopan oraz pobliski klasztor mniszek Khachoe Ghakyil Ling (znany jako klasztor mniszek Kopan). Dom zakonny został założony w 1979 roku przez Lamę Yeshego w celu zapewnienia duchowej i praktycznej edukacji wzorowanej na tej, którą otrzymują mnisi. W 2009 r. klasztor zaczął zbierać pieniądze na rozbudowę bazy lokalowej i edukacyjnej, która w ciągu niespełna 35 lat wzrosła z 4 do 400 osób, korzystając z takich serwisów jak GoFundMe.

Klasztor Kopan stał się ostatnio popularnym miejscem rekreacji dla mieszkańców Katmandu i turystów. W soboty od godziny 10 do 16 regularnie odwiedzają go setki turystów. W pozostałe dni tygodnia klasztor nie jest otwarty dla zwiedzających.^[31]

Świątynia Dakshinkali, także Świątynia Dakshin Kali lub Świątynia Dakshina Kali, położona 22 kilometry poza Katmandu i około 1 kilometra poza miejscowością Pharping, jest jedną z głównych świątyń hinduistycznych w Nepalu poświęconą bogini Kali. Dakszin Kali jest zazwyczaj ukazywana z prawą stopą na piersi Sziwy, natomiast przedstawienia ukazujące Kali z lewą stopą na piersi Sziwy przedstawiają jeszcze bardziej przerażającą Vamakali. Ofiary ze zwierząt, zwłaszcza z kogucików i niekastrowanych samców kóz, są głównym sposobem czczenia bogini, co jest szczególnie widoczne podczas festiwalu Dashain. Świątynia Dakshin Kali ma taką samą wartość religijną jak świątynie Pashupatinath i Manakamana w Nepalu. Świątynia ma większą atrakcyjność turystyczną, ponieważ jest popularnym celem wędrówek, położonym w pobliżu wioski Pharping w Nepalu. Matka Dakshinakali jest najbardziej popularną postacią Kali. Jest ona dobroczynną matką, która chroni swoich wielbicieli i dzieci przed nieszczęściami i niepowodzeniami.

Istnieją różne historie wyjaśniające pochodzenie nazwy Dakshinakali. Dakshina odnosi się do daru ofiarowywanego kapłanowi przed odprawieniem rytuału lub swojemu guru. Takie dary tradycyjnie wręcza się prawą ręką. Dwie prawe ręce Dakszinakali są zwykle przedstawiane w gestach błogosławieństwa i obdarowywania dobrodziejstwami. Jedna z wersji pochodzenia jej imienia pochodzi z opowieści o Yamie, władcy śmierci, który mieszka na południu (dakszina). Kiedy Yama usłyszał imię Kali, uciekł w popłochu, dlatego mówi się, że ci, którzy czczą Kali, są w stanie pokonać samą śmierć. Ta świątynia również znajduje się w południowej (dakszina) części doliny Katmandu.^[33]