Vejle - atrakcje i zabytki, które warto zobaczyć

Kościół św. Mikołaja w Vejle, Dania, jest kościołem luterańskim. Budynek pochodzi z XIII wieku. Pierwotnie zbudowany w stylu późnoromańskim i poświęcony patronowi kupców i marynarzy, kościół jest najstarszym budynkiem w gminie. Po renowacji w XV wieku kościół przekształcono w gotycką halę z dwoma transeptami i wieżą o wysokości 27,2 m.

W przeszklonym sarkofagu w północnym transepcie wystawione są szczątki kobiety z Haraldskær, jednego z najlepiej zachowanych ciał bagiennych z epoki żelaza. W południowej części transeptu znajdują się sarkofagi Kaia de la Mare i jego żony. Na zewnętrznej ceglanej ścianie północnego transeptu znajdują się interesujące 23 kuliste wgłębienia o średnicy około 15 cm, w których umieszczono czaszki 23 rabusiów złapanych i ściętych w pobliskim lesie Nørreskov. Przed kościołem stoi rzeźba przedstawiająca księdza Andersa Sørensena Vedela.

Kościół został poważnie uszkodzony w czasie wojny trzydziestoletniej przez wojska Wallensteina. Od tego czasu przeszedł kilka większych renowacji: w latach 1744, 1855-56, 1887-88 i 1964-66.^[2]

Most Vejle Fjord to most wspornikowy przecinający fiord Vejle pomiędzy miejscowościami Mølholm i Nørremarken w pobliżu miasta Vejle w Danii. Most ma długość 1712 metrów, najdłuższe przęsło ma 110 metrów, a maksymalny prześwit nad morzem wynosi 40 metrów. Most ma 15 przęseł i prowadzi nad fiordem europejską trasę E45.

Most Vejle Fjord został zbudowany w celu poprowadzenia ruchu drogowego przez miasto Vejle, gdzie w latach 70. ubiegłego wieku problemem stały się korki. Budowę rozpoczęto w 1975 roku, a most otwarto 1 lipca 1980 roku. Koszt budowy wyniósł 350 milionów koron. Obecnie na moście odbywa się większy ruch niż na jakimkolwiek innym moście autostradowym w Danii (nie licząc krótkich wiaduktów w pobliżu Kopenhagi, takich jak wiadukt Tåstrupvej).^[4]

Złote rogi z Gallehus – dwa wykonane ze złota rogi, odnalezione kolejno w XVII i XVIII wieku w Gallehus niedaleko Tønder w Danii. Zostały skradzione i przetopione w 1802 roku. Zachowały się jedynie ich rysunki, na podstawie których wykonano kopie.

Pierwszy róg został odkryty przypadkowo w 1639 roku przez mieszkankę wsi Østerby nazwiskiem Kirsten Svendsdatter. Udająca się do pobliskiego Tønder dziewczyna potknęła się po drodze o nierówność terenu, która okazała się zakopanym w ziemi złotym rogiem długości 68 cm, składającym się z siedmiu pierścieni nałożonych na metalowy korpus. Znalezisko podarowano królowi Chrystianowi IV. U jego węższego końca dorobiono wówczas zatyczkę zakończoną gałką i w ciągu następnych lat wykorzystywano podczas uczt na dworze, później zaś złożono go w skarbcu królewskim.

Drugi róg został wykopany w tym samym miejscu 21 kwietnia 1734 roku przez Jerka Lassena. Był krótszy i masywniejszy od tego znalezionego przez Kirsten Svendsdatter, lecz także uszkodzony – brakowało fragmentu przy węższym końcu, którego mimo wszczętych poszukiwań nie odnaleziono. Lassen zabrał swoje znalezisko do zamku Schackenborg i podarował królowi Chrystianowi VI, który nagrodził go kwotą 200 talarów.

Rogi przechowywano w galerii królewskiej w Kopenhadze. W nocy 5 maja 1802 roku do galerii włamał się przy pomocy wytrycha złotnik Niels Heidenreich, który ukradł rogi, a następnie je przetopił. Schwytany przez policję rok później, został skazany na dożywocie; zwolniono go z więzienia w 1840 roku. Na podstawie zachowanych rysunków wykonane zostały kopie rogów, które przechowywane są obecnie w kopenhaskim Muzeum Narodowym.

Artefakty zostały wykonane przypuszczalnie na początku V wieku i miały przeznaczenie rytualne. Obydwa zabytki pokryte były scenami figuralnymi, na których przedstawiono m.in. wojowników, konie, ryby, psy, węże, gwiazdy i hybrydy ludzko-zwierzęce. Na drugim rogu znajdowała się ponadto inskrypcja runiczna o treści ek hlewagastiR : holtijaR : horna : tawido, co znaczy „Ja HlewagastiR syn Holta/z Holt róg wykonałem”.^[5]